Wydanie 123, 10.03.2023
To z absolutnym kurestwem propagandystów PiS, protestami w Gruzji i traktatem chroniącym oceany
Funkcjonariusze partii oddelegowani na front walki informacyjnej i dla zmylenia przeciwnika zwani dziennikarzami TVP w ostatnim czasie mogą poszczycić się wieloma zasługami. Ze szczucia na dziecko-ofiarę pedofila gładko przeszli do obrony Karola Wojtyły, znanego również jako Jan Paweł II, który pedofilów chronił. Co ciekawe wedle niektórych katolików takie postępowanie logicznie wynikało z wyznawanego przez Wojtyłę systemu etycznego. Czy tak właśnie wygląda apogeum cywilizacji życia? Nie wiemy, ale się domyślamy.
Jeśli podoba się Wam nasza praca, to tutaj znajdziecie Patronite naszego projektu. Listę naszych patronów możecie znaleźć tutaj.
Dla czytelników newslettera: To wydanie najprawdopodobniej przekracza objętość narzuconą przez serwis Gmail, więc nie wyświetli się w całości w skrzynkach pocztowych w tym serwisie. Możecie rozwinąć pełną treść maila na skrzynce lub otworzyć wersję webową – wystarczy kliknąć numer wydania w mailu.
Polska
Sejm większością głosów odrzucił projekt Kai Godek jeszcze bardziej zaostrzający prawo antyaborcyjne. Lider narodowców Robert B., skazany za naruszenie nietykalności cielesnej. Sejm przyjął ustawę wiatrakową z arbitralnym kryterium 700 metrów odległości. Matka Boska uchroni przed opłatą za świadectwo energetyczne. Sejm uchwalił „Lex Kaczyński” i od teraz przeprosiny można będzie zamieszczać w Monitorze Sądowym. Członkini Trybunału Stanu pod lupą prokuratury i CBA. Członkini Trybunału Stanu
„Onet dotarł do składu Komitetu Monitorującego, który ma nadzorować wydawanie środków z Krajowego Planu Odbudowy. Aż 30 z 60 stanowisk zajmą reprezentanci ministerstw. W grupie organizacji pozarządowych znaczną część stanowią te, które bardziej lub mniej otwarcie sprzyjają partii rządzącej. Inne NGO-sy, jak choćby Sieć Obywatelska Watchdog Polska czy Kampania Przeciw Homofobii, zdają się tylko listkiem figowym.” [Onet]
Ma miejsce kolejny już protest w Sejmie osób z niepełnosprawnościami. Protestujący domagają się podwyższenia renty socjalnej do wysokości najniższego krajowego wynagrodzenia, które wynosi obecnie 3490 zł brutto. Renta socjalna jest corocznie waloryzowana i od 1 marca 2023 r. wzrosła do 1588,44 zł brutto. [Gazeta Prawna]
W związku z aferą z dofinansowaniami przyznawanymi przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju do dymisji podał się Jacek Żalek, wiceminister w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej. Chodzi o dotacje na odpowiednio 55 i 123 mln złotych, które zostały przyznane wątpliwej reputacji firmom w programie NCBiR „Szybka ścieżka. Innowacje cyfrowe”. [Onet]
Jak media i politycy PiS szczuli na posłankę KO oraz ujawniali dane jej dzieci-ofiar przestępstw seksualnych.
Od publikacji mediów rządowych do śmierci dziecka. TVN przedstawia, jak dzień po dniu media sprzyjające rządowi i politycy PiS nagłaśniali sprawę molestowania seksualnego i jak ujawniono dane ofiar pod pozorem tropienia rzekomej afery i zmowy kasty sędziowskiej z politykami opozycji. [TVN24]
„Na Twitterze od soboty, a w mediach narodowych od wtorku, trwa nienawistna akcja uderzająca w posłankę Magdalenę Filiks, matkę zmarłego tragicznie Mikołaja. To świadomie realizowana kampania, która ma cel polityczny.” OKO.press pokazuje mechanizmy i cele propagandowej machiny oraz to, jaki związek ma z nimi Dariusz Matecki, radny Solidarnej Polski w Szczecinie. [OKO.press]
Nie jest to pierwszy przypadek, gdy po politycznym sygnale do ataku media rządowe i te wiszące u państwowego cyca zaczynają nagonkę. Gdy pojawia się polityczna potrzeba, wszyscy funkcjonariusze medialni mówią jednym głosem. OKO.press przypomina poprzednie, niekoniecznie te najlepiej zapamiętane, nagonki w wykonaniu mediów prorządowych. [OKO.press]
Karol Wojtyła (znany później jako papież Jan Paweł II) pełniąc funkcję biskupa i arcybiskupa krakowskiego tuszował pedofilię – reportaż TVN24 nie pozostawia wątpliwości. PiSowi i wielu konserwatystom trudno się z tym pogodzić i przypuścili atak na stację zarzucając m.in opieranie się wyłącznie na komunistycznych aktach (co jest kłamstwem pomijającym świadectwa świadków). Reportaż możecie obejrzeć na platformie TVN24 GO po wykupieniu dostępu kosztującego 10 złotych. [Wirtualnemedia], [TVN24 (PŁATNY DOSTĘP)]
Poziom polskiego Sejmu jednak się nie zmienia. Kiedyś modlono się o deszcz, a teraz postanowiono uchwałą bronić godność Karola Wojtyły. Dodatkowo PiS w celu poinformowania świata o złych czynach Wojtyły postanowił wezwać do MSZ ambasadora USA („wezwanie” zostało szybko zmienione na „zaproszenie”). [TVN24], [Wirtualnemedia]
Dlaczego Karol Wojtyła wielkim człowiekiem był? Ponieważ Kościół katolicki dał Polsce wolność (ponoć). Można powiedzieć, że Kościół katolicki wyzwalał z komuny jak Armia Czerwona z okupacji – niestety obrońcy pana Wojtyły nie są w stanie powiedzieć, dlaczego ci wyzwoliciele muszą zawsze gwałcić. Jeśli ciekawią was pozapapieskie przyczyny upadku ZSRR, to polecamy, krótki filmik.
Tomasz Terlikowski ostatnio stał się tym konserwatystą, który zdaje się mówić to, co środowiska liberalna chcą usłyszeć. Czy jednak pan Terlikowski stał się umiarkowanym konserwatystą? Czy może to nasza rzeczywistość przepełniła się niegodziwością tak bardzo, że ktoś kto w 2020 roku cieszył się publicznie z zakazu aborcji (twit zamieszczamy poniżej) czy w 2019 z tego, że „kompromisu z LGBT nie będzie”, jest poważnie traktowany jako arbiter moralności? Polecamy krótki wpis Jacka Dehnela w serwisie Facebook na temat Tomasza Terlikowskiego oraz dłuższy wywiad z nim w serwisie Gazeta.pl gdzie odnosi się on ogólnie do tego, czego oczekują od Polski katoliccy konserwatyści. [Jacek Dehnel @ Facebook], [Gazeta.pl]
Wojna w Ukrainie
W obecnej sytuacji nasi sąsiedzi Ukraińcy potrzebują naszej pomocy być może bardziej niż do tej pory. Jeśli chcecie wspomóc ich finansowo, to tutaj znajdziecie listę zrzutek i organizacji, które polecamy.
Atak Rosji na Ukrainę – aktualny stan wydarzeń przedstawia Ośrodek Studiów Wschodnich i Reuters.
Kim jest nowy szef Narodowego Biura Antykorupcyjnego Ukrainy Semen Krywonos? Jaki wpływ na jego powołanie miały ostatnie afery korupcyjne w Ukrainie? Jak do niego odnoszą się władze Unii Europejskiej? Czy to nowy rozdział w walce z korupcją w tym kraju? Na te i inne pytania stara się odpowiedzieć analiza Ośrodka Studiów Wschodnich. [Ośrodek Studiów Wschodnich]
Kto wysadził rurociąg Nord Stream? Ostatnio pojawiły się artykułu sugerujące, że za wybuchem może stać jakaś proukraińska grupa, chociaż rząd Ukrainy zaprzecza jakimkolwiek związkom z wybuchem, o czym pisze BBC. Serwis Politico zwraca uwagę, że nowa teoria, jak i wszystkie poprzednie, jest dziurawa i nadal nie możemy mieć pewności, kto tego dokonał. [Politico], [BBC]
„Złożona z najemników tzw. Grupa Wagnera jest wykorzystywana przez rosyjskie władze do prowadzenia działań militarnych na Ukrainie oraz wzmacniania wpływów Rosji w Afryce i na Bliskim Wschodzie. Otwarty udział w wojnie na Ukrainie wymusił zmianę charakteru Grupy z elitarnej jednostki realizującej zadania specjalne na organizację korzystającą z masowego poboru skazańców wysyłanych na front.” [Polski Instytut Spraw Międzynarodowych]
Europa
W Hiszpanii przegłosowano prawo o parytetach w polityce i biznesie. Petr Pavel został zaprzysiężony na nowego prezydenta Czech. Rosyjskie media niezależne kwitną w internecie. Prezydent Macron obiecał wpisanie do konstytucji prawa do aborcji. W Hamburgu doszło do tragicznego ataku na siedzibę Świadków Jehowy.
Odbyły się wybory parlamentarne w Estonii. Wydaje się, że rządząca obecnie partia utrzyma się przy władzy. Bardziej szczegółową analizę ma dla Was OSW, także w formie audio. [Ośrodek Studiów Wschodnich]
Francuzi wciąż protestują przeciwko planowanej reformie emerytalnej. Obecne protesty i strajki dotyczą tylu sektorów, że mają one wpływ na produkcję energii elektrycznej jak i dostępność paliw na stacjach. [France24]
Jest piątek. W Gruzji od kilku dni trwają brutalnie tłumione przez policję protesty związane z ustawami o zagranicznych agentach, która ma uderzyć w organizacje pozarządowe. Ustawy te spotkały się nie tylko z oporem obywateli, ale także krytyką Unii Europejskiej. Obecnie wygląda na to, że rząd ugiął się pod presją protestujących (jak pisze m.in The Guardian) i deklaruje wycofanie się z ustaw. [Onet], [The Guardian]
We wtorek Agnieszka Filipiak umieściła artykuł podsumowujący to, co wiemy o ustawach, protestach jak i przypomnienie o tym, jak wygląda scena polityczna w Gruzji. Chociaż jej przewidywanie, że rząd nie ugnie się pod naciskiem protestów, się nie spełniło, to nadal jest to bardzo dobre źródło informacji. [Przegląd Agnieszki Filipiak]
W środę Ośrodek Studiów Wschodnich nagrał film podsumowujący sytuację związaną z protestami i procedowanymi ustawami.
W czwartek, już po tym jak rząd ogłosił, że wycofa się z kontrowersyjnych ustaw, Agnieszka Filipiak rozmawiała o nich (po polsku) w litewskim radiu państwowym. Mówi m.in o tym, że nawet jeśli obecny rząd się wycofa z kontrowersyjnych reform, to nadal można się spodziewać, że jest on w stanie zrobić bardzo wiele, aby zachować władzę. [Lietuvos nacionalinis radijas]
„W miastach w całym kraju, gdzie pracownicy zorganizowali 24-godzinny strajk generalny, demonstranci wyrażali wściekłość z powodu wypadku, w którym zginęło 57 osób, gdy dwie lokomotywy zderzyły się czołowo i z dużą prędkością poza miastem Tempe. Była to najbardziej śmiertelna katastrofa kolejowa w Grecji.” O protestach jakie przetaczają się przez Grecję z powodu zeszłotygodniowej katastrofy kolejowej pisze [The Guardian].
„Po ponad dwóch latach od zakończenia II wojny karabaskiej (listopad 2020 r.) sytuacja w rejonie konfliktu pozostaje wysoce niestabilna. Pomimo m.in. deklaracji o faktycznym rozwiązaniu problemu, intensywnych rozmów pokojowych i sygnalizowania znaczących ustępstw ze strony Armenii w kwestii Górskiego Karabachu region ten ponowie staje się ogniskiem zapalnym, czego przejawem jest trwająca od grudnia jego blokada przez Azerbejdżan.” O tym, co znowu dzieje się w Górskim Karabachu, pisze [Ośrodek Studiów Wschodnich].
W piątek, 10 marca Rishi Sunak spotka się z Emmanuelem Macronem. Tematem spotkania ma być m.in kwestia nielegalnej imigracji oraz nowe prawo, które rząd brytyjski zamierza wprowadzić w życie. Przepisy proponowane przez premiera Sunaka są wzorowane na antyimigracyjnych przepisach Australii. The Guardian przygotował streszczenie dotyczące relacji francusko-brytyjskich i tego, jak nowe prawo może na nie wpłynąć. [The Guardian]
Rządy kilku krajów europejskich ostrzegają przed poważnymi brakami wody. Do sytuacji przyczyniły się fale upałów oraz skromne opady. Według badań przeprowadzonych na Politechnice w Graz Europa znajduje się w stanie suszy od 2018 roku. [The Guardian]
„Malta jest jedynym krajem Unii Europejskiej, który ma ostrzejszą ustawę antyaborcyjną niż Polska. Z czym mierzą się tam kobiety, które jednak zdecydują się na przerwanie ciąży?” Reportaż Działu Zagranicznego Lublinem poniżej w pełnej wersji audio. Dostępna jest też jest krótsza wersja [wideo] oraz w formie [tekstowej].
Bliski i Środkowy Wschód
Irak zakazuje importu alkoholu. Tak zwane państwo islamskie atakuje w Syrii zabijając trzy osoby i kradnąc stada owiec. Inflacja w mającym ekonomiczne problemy Egipcie sięga 32,9%. Zjednoczone Emiraty Arabskie wysłały w kosmos drugiego astronautę w historii.
Dziesiątki tysięcy protestujących wyszło na ulice, aby sprzeciwić się reformom sądowniczym planowanym przez Binjamina Netanjahu. O co w tych reformach chodzi, kto najbardziej wspiera proponowane zmiany, czy Izraelem rządzi Bibi Netanjahu, czy też jest zakładnikiem swoich skrajnie prawicowych koalicjantów? Opowiada na to dr Karolina Zielińska z Ośrodka Studiów Wschodnich. Serwis konflikty.pl opisuje bardzo nietypową formę protestu – przeciwko reformom protestują nawet wojskowi piloci elitarnej jednostki. [Konflikty.pl]
Podczas protestów w Izraelu przemówienie wygłosił Yuval Noah Harari. W swoim wystąpieniu autor książek takich jak „Sapiens: od zwierząt do bogów” wezwał rządzących do zatrzymania szkodliwych reform i autorytarnych zakusów. Przemowa przetłumaczona na j. angielski jest dostępna do przeczytania na stronie [The Guardian]
Turecka opozycja ogłosiła wybór wspólnego kandydata na prezydenta na wybory mające odbyć się w maju. Po spotkaniu Stołu Sześciu (sojuszu sześciu tureckich partii opozycyjnych) ogłoszono, że zostanie nim Kemal Kılıçdaroğlu, który od 2010 roku jest liderem największej partii opozycyjnej. „Ponadto sojusz przedstawił plan odejścia od obecnego systemu prezydenckiego na rzecz wzmocnionego systemu parlamentarno-gabinetowego.” [Ośrodek Studiów Wschodnich]
Dwa tygodnie po wizycie w Kijowie Moskwę odwiedził saudyjski minister spraw zagranicznych Faisal bin Farhan Al Saud. Przedmiotem rozmów mają być polityka energetyczna, wojna w Ukrainie (gdzie Saudowie próbują odgrywać rolę mediatora), a także przywrócenie Syrii do Ligi Arabskiej. [Al-Monitor]
Jak ujawnił izraelski generał, Iran próbował zaatakować izraelskie statki amunicja krążącą. Według wojskowego były to drony używane również w Ukrainie. Nie jest to pierwszy przypadek, a raczej kontynuacja utrudniania sobie życia przez Iran i Izrael w kontekście okrętów handlowych. Więcej o zmaganiach Iranu i Izraela przeczytacie w serwisie [Konflikty.pl].
Po wykrytych ostatnio w Iranie próbkach uranu mających większe wzbogacenie niż to, o którym informował reżim z Teheranu, kraj ten zdaje się naprawiać relacje z Międzynarodową Agencją Energii Atomowej. Iran ma przywrócić do działania część kamer. [The Guardian]
Z okazji dnia kobiet nowe sankcje na Iran nałożyły UE, USA oraz Wielka Brytania. Sankcje wymierzone zostały w osoby prywatne i instytucje, które łamią prawa człowieka, przede wszystkim prawa kobiet. [Al-Monitor], [Al-Monitor]
Jak informowaliśmy w poprzednim wydaniu, w Iranie doszło do ataków na uczennice, polegające na podtruwaniu ich. Jednym z domniemanych motywów miała być religia bądź chęć zemsty za protesty po śmierci Mahsy Amini. W sprawie głos zabrał irański najwyższy przywódca. Powiedział, że ataki na uczennice są „niewybaczalne”. [The Guardian]
Azja
Smog nie uznaje granic państwowych i stanowi problem zarówno dla Indii jak i Pakistanu. Jest on poważnym obciążeniem zarówno dla zdrowia publicznego jak i gospodarek obu krajów. The Diplomat przekonuje, że te dwa kraje muszą pracować razem, żeby poradzić sobie z tym problemem. [The Diplomat]
PISM pisze o Indo-pacyficznej strategii Korei Południowej, która świadczy o dostosowaniu się polityki tego kraju do polityki USA w regionie. Mają też dla was podcast o tym, że Korea Południowa chce uzyskać broń atomową, ale tak naprawdę to nie. [Polski Instytut Spraw Międzynarodowych]
Pozostając w Korei Południowej mamy dla was odcinek podcastu o tym, dlaczego koreańczycy nie chcą mieć dzieci. Pomysł rządu o wydłużeniu czasu pracy (o którym pisze Reuters) raczej nie sprawi, że sytuacja ulegnie poprawie. [Reuters]
„Chiny ujawniły plany szerokiej reorganizacji rządu centralnego na dorocznej sesji parlamentu, w tym utworzenie finansowego organu regulacyjnego i krajowego biura danych oraz reorganizację ministerstwa nauki i technologii.” Jak te zmiany mają dokładnie wyglądać wyjaśnia Reuters. CNN za to pisze o tym, że Xi Jinping został wybrany na trzecią kadencję prezydenta ChRL, co stało się pierwszy raz w historii tego kraju. [Reuters], [CNN]
„Reuters dokonał przeglądu prawie 100 artykułów w ponad 20 czasopismach poświęconych obronności, co ujawnia wysiłki całego chińskiego kompleksu wojskowo-przemysłowego w celu przeanalizowania wpływu amerykańskiej broni i technologii, które mogłyby zostać wykorzystane przeciwko siłom chińskim w wojnie o Tajwan.” [Reuters]
Członkowie organizacji religijnych osiągnęli status supergwiazdy w internecie i powoduje to zgrzyty między nimi a zwierzchnikami religijnymi. Nie piszemy akurat o Polsce (w której ktoś taki głosił, że stworzy katolickiego Netflixa) tylko o Kambodży. Tam właśnie dochodzi do sporów mnichów buddyjskich. [Rest of World]
Afryka
„Kandydat rządzącej Nigerią partii Kongres Wszystkich Postępowców (APC) Bola Tinubu został ogłoszony zwycięzcą wyborów prezydenckich. Komentarz prof. Dominika Kopińskiego z Uniwersytetu Wrocławskiego.” Chociaż pisaliśmy już wyniku wyborów w Nigerii, to polecamy to podsumowanie. Prof. Kopiński zwięźle opisuje nie tylko same wybory, ale też sytuację polityczną Nigerii.
Jeśli nie macie dość Nigerii, to polecamy tekst o tym, jak kandydat, który przegrał w wyborach prezydenckich może być rozgrywającym w wyborach na gubernatora Lagos. [Populism Updates @ Substack]
Francja nie miała ostatnio dobrej prasy w Afryce. Prezydent Macron odwiedził kilka krajów na tym kontynencie, żeby przekonać do tego, że Francja zmieni swoje podejście w stosunkach do afrykańskich państw. [BBC]
Serwis Al-Dżazira przeprowadził wywiad z prezydentem Somalii na temat walk w Somalilandzie, walki z bokówkami islamistycznymi i innych problemów, z jakimi zmaga się to państwo. Jeśli nie czytacie regularnie naszych newsów o Somalii, to przypominamy, że według organizacji Freedom House nie jest to w pełni wolne państwo. [Al-Dżazira]
Jeśli myślicie, że administracja w Polsce działa źle, to polecamy news z Republiki Południowej Afryki. Minister Spraw Wewnętrznych tego kraju przyznał, że opóźnienia w procesowaniu wniosków wizowych dotyczą ponad 40 tysięcy (sic!) złożonych wniosków i zaczęły one powstawać już w 2016 roku. [Independent Online]
Ameryka Łacińska
Pierwszy raz od 25 lat władze Kolumbii pozwolił kobietom zgłosić się do służby w wojsku. Co stoi za tą decyzją rządu? Jakie były powody, które skłoniły kobiety do takiej decyzji? Przeczytacie o tym w artykule [AP News].
Ciężarne Rosjanki masowo wyjeżdżają do Argentyny. O samym procederze pisze szczegółowo The Guardian. Rest of World ma artykuł o tym, jak influencerzy (a zwłaszcza mamy-influencerki) mają wpływ na kobiety decydujące się na taką podróż. [Rest of World], [The Guardian]
„Pomimo podziału politycznego w Waszyngtonie, istnieje wiele miejsca na dwupartyjne działania w polityce zagranicznej USA. Przeciwdziałanie Chinom i wspieranie Ukrainy w walce z Rosją znajdują się na czele tej listy, ale największą szansą dla Republikanów i Demokratów na współpracę może być Wenezuela, gdzie przyszłoroczne wybory prezydenckie dają najlepszą od lat szansę na demokratyczne otwarcie.” [Americas Quarterly]
W poprzednim wydaniu wspominaliśmy o tym, co wyprawia prezydent Meksyku Andrés Manuel López Obrador (m.in było o pradawnych elfach – gorąco polecamy, jeśli ktoś nie czytał). W tym wydaniu chcemy spojrzeć z szerszej perspektywy na obecną scenę polityczną w tym kraju. Alex González Ormerod napisał dla Americas Quarterly artykuł o upadku meksykańskich intelektualistów. Chcemy zaznaczyć, że w Meksyku nadal toczy się życie intelektualne, ale przestało ono dotyczyć życia politycznego. O tym, jak do tego doszło, stara się opowiedzieć artykuł. [Americas Quarterly]
Minął rok rządów prezydenta Borica w Chile. W tym czasie upadła w referendum propozycja nowej konstytucji, a jego notowania znacząco spadły. Z jakimi problemami musi zmagać się młody prezydent i jak sobie z tym radzi? [Americas Quarterly]
Ameryka Północna
Kanadą kolejny raz wstrząsa informacja o tym, jak Chiny wtrącają się w działanie tego państwa. Po newsach o nielegalnych chińskich posterunkach znowu wrócił na agendę wpływ Chin na wybory w Kanadzie. Kolejne tajne raporty przeciekają do mediów, a mimo zapewnień premiera Trudeau, że Chinom nie udało się nic osiągnąć, opinia publiczna jak i opozycja domagają się bardziej zdecydowanych działań. [The Guardian]
Rząd Kanady zdecydował, że osoby które zostały skazane za złamania prawa dotyczącego nieprzyzwoitości czy zakazującego aborcji, będą mogły zostać uznane za posiadające czyste kartoteki. Prawa, które nie funkcjonują już od lat, uznawane są za takie, które były wykorzystywane do prześladowania kobiet czy społeczności LGBTQ. [Reuters]
„Administracja Joe Bidena próbuje wzmocnić zdolność USA do przeciwdziałania skutkom zmian klimatu w Arktyce, co nakłada się na rywalizację z Rosją i Chinami w tym regionie. USA zapowiadają zwiększenie inwestycji w infrastrukturę i obronę, m.in. modernizację arktycznej floty Straży Przybrzeżnej. Planowane działania umożliwią bliższą współpracę USA z sojusznikami, która może zapoczątkować nowy regionalny podział obowiązków w zakresie wspólnego bezpieczeństwa.” [Polski Instytut Spraw Międzynarodowych]
Wielokrotnie wspominaliśmy w tygodniku o paramilitarnych bojówkach Proud Boys oraz Oath Keepers. Teraz mamy dla was artykuł w Just Security, który nazywa ich grupami terrorystycznymi. Oprócz argumentacji za takim określeniem uzasadnia, dlaczego ważne jest precyzyjne nazywanie takich grup. [Just Security]
Po uzyskaniu od spikera Izby Reprezentantów Kevina McCarthy'ego 40 tysięcy godzin nagrań z 6 stycznia Tucker Carlson znalazł się w ogniu krytyki ze wszystkich stron. Krytykują go członkowie Kongresu z obu partii, Biały Dom oraz szef policji Kapitolu. Do tego w związku ze sprawą wytoczoną stacji Fox News przez firmę Dominion w sprawie zniesławienia o oszustwa wyborcze wypływa coraz więcej rozmów pracowników telewizji. W jednej z nich Carlson miał powiedzieć, że nienawidzi Donalda Trumpa. [Politico]
Oceania
„Australijski premier Anthony Albanese powiedział w środę, że planuje spotkać się z prezydentem Joe Bidenem w Stanach Zjednoczonych po podróży do Indii w tym tygodniu, pośród spekulacji, że przywódcy wydadzą oświadczenie na temat planów Australii dotyczących budowy łodzi podwodnych z napędem jądrowym.” [The Diplomat]
Kończący kadencję prezydent Mikronezji David Panuelo opublikował długi list, w którym szczegółowo opisał działania Chin mające na celu skorumpowanie oraz zastraszenie polityków z Mikronezji. Według Panuelo Mikronezja jest ważna dla Chin w planach inwazji na Tajwan i sprzeciw jego państwa wobec ChRL może powstrzymać ewentualny konflikt. Jako część rozwiązania podaje zawiązanie bliższych relacji z Tajwanem oraz otrzymanie pomocy gospodarczej przez Mikronezję. [The Diplomat]
Ekonomia i gospodarka
To, co powiedział przewodniczący Rezerwy Federalnej Stanów Zjednoczonych, Jerome Powell przed Kongresem, zmieniło sposób patrzenia tej instytucji na swoją rolę w państwie. O tym, co dokładnie powiedział oraz jak na to zareagowały rynki, pisze [CNBC].
„Akcje banków w Stanach wyraźnie spadły po tym, jak jeden z nich ogłosił, że musi podnosić kapitał, aby ratować się przed problemami. Wywołało to falę spadków na rynkach finansowych.” [Business Insider]
Nauka i technologia
Pod przewodnictwem ONZ doszło do historycznego porozumienia dotyczącego ochrony bioróżnorodności mórz i oceanów. The Guardian pisze, dlaczego to porozumienie jest ważne, a Nature zwraca uwagę na to, jak na to porozumienie reagują naukowcy. [The Guardian], [Nature]
W społeczności orek oceanicznych żyjących na zachodnim wybrzeżu USA i Kanady zaobserwowano nowe zachowanie. Matki rezygnują z posiadania większej liczby potomstwa, jeśli ciągle opiekują się swoimi dziećmi. Zaobserwowano również, że w przypadku męskiego potomstwa matki opiekują się nim długo po uzyskaniu przez nie dojrzałości. Żeńskie potomstwo nie cieszy się taką opieką. [El País]
Archeolodzy znaleźli ludzkie szczątki, które wskazują na to, że ludzie zaczęli jeździć konno 5000 lat temu. Rozpoznano w nich tzw. „syndrom jeźdźca” czyli adaptację kości do charakterystycznych dla jazdy konnej obciążeń. Te szczątki są starsze o 1000 lat od najstarszych przedstawień artystycznych jeździectwa. [Scientif American]
Dlaczego nagłe powodzie niszczą najsuchsze regiony świata? „Zmienna pogoda, zmieniające się wzorce osadnictwa i brak przygotowania oznaczają, że obszary suchego lądu są najbardziej zagrożone powodzią. Naukowcy muszą skupić się na gromadzeniu danych, systemach wczesnego ostrzegania, ochronie przeciwpowodziowej i nie tylko.” – pisze [Nature].
Chociaż systemy sztucznej inteligencji, takie jak ChatGPT, świetnie (chociaż bywa to kwestia dyskusyjna) radzą sobie z generowaniem tekstu, to jeśli mają za zadanie odpowiedzieć na pytanie matematyczne, wtedy efekt ich pracy bywa mizerny. Dlaczego? Czy „większy” system sztucznej inteligencji oznacza zawsze, że jest on lepszy? Czy są takie, które radzą sobie z tym, na czym poległ ChatGPT? [Nature]
„Unia Europejska, Kanada i USA zabraniają swoim urzędnikom używania Tik Toka i zamierzają uderzyć w aplikację serią regulacji. Tymczasem jej firma-matka zaczyna zarabiać na swoich użytkownikach, obchodząc własny algorytm, który przyniósł jej sukces. Czy oznacza to gwałtowne hamowanie dla najszybciej rosnącej aplikacji świata? O zawirowaniach wokół TikToka opowiada Sylwia Czubkowska: autorka książki Chińczycy trzymają nas mocno i współprowadząca (razem z Joanną Sosnowską) podcast Techstorie.”
Idee, kultura, społeczeństwo
„Wiele wielkich artystek bywa w historii sztuki zapomnianych. Te, które przez lata, a nawet wieki były pomijane i marginalizowane, ostatnio odzyskują swoje miejsce na muzealnych ścianach. W tej kwestii jest jeszcze wiele do zrobienia – i może właśnie dziś jest dobry dzień, by kilka z tych wielkich artystek znów znalazło się w centrum uwagi. Przyjrzyjmy się więc bliżej zapomnianym artystkom i ich dziełom.” [Dailly Art Magazine]
Uwaga, kontrowersyjna teza. Kobieta to człowiek i ma takie same prawa jak mężczyzna. Czy ktoś się oburzył? Nie? To dlaczego mamy zabronić kobietom nazywać się per „profesorka” lub per „Pani profesor”, jeśli mają taką ochotę? Językoznawczyni, prof. Aldona Skudrzyk, wypowiada się na temat feminatywów w języku polskim. Zachęcamy do przeczytania artykułu cytatem „ Język jest tworem społecznym, który działa tak, że jeśli jest taka potrzeba, konieczność i chęć – daje nam możliwości słowotwórcze” [Nauka w Polsce]
Słyszeliście pewnie o grze Hogwart Legacy. Nawet jak nie jesteście fanami Harry’ego Pottera, to jesteście zaznajomieni z tym światem. Część z Was pewnie zna również poglądy autorki przygód młodego czarodzieja. Czy jeśli nie zgadzamy się z poglądami autorki książek, to powinniśmy bojkotować grę w tym uniwersum? Jak ten bojkot miałby wyglądać? I czy (o zgrozo) nie jesteśmy wybiórczy w bojkocie i nie wyjdziemy na hipokrytów i hipokrytki?! Filip z Bez Schematu wraz ze swoimi gośćmi (Oskar Rogowski, Grzegorz Wątroba i Krzysztof M. Maj) rozmawiają na temat roli bojkotu we współczesnej popkulturze.