Wydanie 116, 20.01.2023
Z hiszpańskimi nurkami, końcem eboli w Ugandzie i trudnym tygodniem dla branży AI
Nikt nie ma weny do napisania wstępu. Zapraszamy do lektury.
Jeśli podoba się Wam nasza praca to tutaj znajdziecie Patronite naszego projektu. Listę naszych patronów możecie znaleźć tutaj.
Dla czytelników newslettera: To wydanie najprawdopodobniej przekracza objętość narzuconą przez serwis Gmail, więc nie wyświetli się w całości w skrzynkach pocztowych w tym serwisie. Możecie rozwinąć pełną treść maila na skrzynce lub otworzyć wersję webową - wystarczy kliknąć numer wydania w mailu.
Polska
Paweł Kukiz nie chce zakończyc kariery komika i rejestruje nową partię polityczną. Minister Czarnek zrobił prezent dla fundacji związanej z PiS – podarował im 5 mln zł na kupno willi na Mokotowie. Poniżanie, wyzwiska, kpiny – tak ma wyglądać praca u rzecznika przedsiębiorców. PiS zmienił prawo handlowe tak, żeby ochronić odpowiedzialnych za połączenie Orlenu z Lotosem.
Praworządność w Polsce.
Po 7 latach rządów PiS Polska to prawna czarna dziura. [Archiwum Osiatyńskiego]
Sąd nakazał cofnąć karne przeniesienie sędziego Juszczyszyna. [OKO.press]
Sędzia Gąciarek ma wrócić do orzekania, gdyż zawieszono go niezasadnie i wadliwie. [OKO.press]
Jeśli zjecie kajzerkę w sklepie bez płacenia, to policja zaraz przyjedzie, gdyż to jest poważne przestępstwo. Kiedy jednak nocą bez zezwoleń nurkujecie w pobliżu infrastruktury krytycznej, to nie macie się czego obawiać. [Wirtualna Polska]
„Kilkadziesiąt spraw sądowych, zaangażowana prokuratura, zarzuty o oszustwo oraz wyprowadzenie kilkudziesięciu milionów złotych – tak wygląda walka o wielkie wpływy i jeszcze większe pieniądze. Toczy się w ultrakatolickim środowisku, które utworzyło w Polsce Ordo Iuris.” [Wirtualna Polska]
W wydaniu 110. pisaliśmy o odwołaniu dr Hanny Machińskiej z biura Rzecznika Praw Obywatelskich. Teraz odwołano jej wykład na Uniwersytecie Warszawskim, ale po protestach go przywrócono, o czym pisze Gazeta.pl. Chociaż odwołanie miało być spowodowane „powodami technicznymi”, a dr Machińska rozmawiała z rektorem Alojzym Nowakiem, któremu ma być przykro z powodu zaistniałej sytuacji, to w redakcji pozostajemy sceptyczni wobec intencji rektora. Warto przypomnieć, że Alojzy Nowak jest powiązany ze środowiskiem PiS (zasiadał chociażby w radzie przy prezydencie Dudzie), które umożliwiło mu zostanie rektorem po raz drugi zmieniając prawo. Onet opisuje zarówno jego sylwetkę, jak i zmianę w prawie, która jest dla niego wybitnie korzystna. [Gazeta.pl], [Onet]
„PiS znów był w mniejszości! I znów w ważnej sprawie: ustawy sądowej, a zatem pieniędzy z KPO. Opozycja wreszcie mogła rozwinąć negocjacyjne skrzydła i zawalczyć o praworządność. Czy rozwinęła i czy zawalczyła? Posłuchaj w podcaście Kowalskiej!” Chcemy dodać, że do odrzucenia poprawek Senatu przez Sejm jest potrzebna większość bezwzględna i bez Solidarnej Polski PiS jej nie będzie miał.
„Powołana w październiku 2022 r. przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa spółka Agro Aplikacje to realizacja pomysłu byłego prezesa Daniela Obajtka. Podmiot tylko w tym roku ma wydać 55 milionów złotych i masowo zatrudniać informatyków z wolnego rynku. Czy to dobra inwestycja w czasach kryzysu? Na razie liczący 8 osób podmiot wyłonił jedynie radę nadzorczą i obsadził ją osobami powiązanymi z PiS.” [Tok FM]
Wojna w Ukrainie
W obecnej sytuacji nasi sąsiedzi Ukraińcy potrzebują naszej pomocy być może bardziej niż do tej pory. Jeśli chcecie wspomóc ich finansowo, to tutaj znajdziecie listę zrzutek i organizacji, które polecamy.
Atak Rosji na Ukrainę – aktualny stan wydarzeń przedstawia Reuters.
Wiele państw zapowiedziało przekaże Ukrainie broni ciężkiej. Kto przekaże jaką, stara się opisać BBC. Jeśli chodzi o czołgi Leopard, to ciągle trwają rozmowy, sytuacja jest niepewna i bardzo możliwe, że gdy to czytacie, to decyzje już zapadły. [BBC]
Zginął jako szpieg, ale został pochowany jako bohater. Kim był Denis Kirejew za życia i jak doszło do jego śmierci na początku wojny? Na te pytania stara się odpowiedzieć długi artykuł The Wall Street Journal. [The Wall Street Journal]
O ile w polskim internecie najgłośniejsze są przypadki, gdy rodzina poległego rosyjskiego żołnierza otrzymała jako zadośćuczynienie ładę bądź worek ziemniaków, o tyle oficjalnie odszkodowania za śmierć bliskich na wojnie oraz uposażenie za służbę w Ukrainie są bardzo wysokie. Za śmierć można otrzymać równowartość kilkuset tysięcy złotych, a żołd za służbę ma wynosić 12 tysięcy złotych. I na ten moment, poza jednostkowymi historiami, te pieniądze są wypłacane. Co to mówi o nekropolityce kremla, handlowaniu śmiercią, śmierci jako drodze do awansu społecznego oraz o łamaniu kręgosłupa społeczeństwa, pisze dr Kuba Bednyczak w [Nowa Europa Wschodnia].
W wypadku helikoptera zginęło przywództwo Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Ukrainy w tym sam minister. Co wiemy o wypadku i kto jeszcze zginął? Co mogło być przyczyną? Dlaczego przywództwo ministerstwa leciało jednym helikopterem? Kto teraz kieruje tym ministerstwem? Na te i inne pytania odpowiada serwis [The Kyiv Independent].
Grupa Wagnera nie znika z doniesień z wojny na Ukrainie. W najnowszym odcinku Po Prostu Wschód Zbigniew Parafianowicz opowiada o samych początkach tej grupy, kiedy na kremlu powstały plany tworzenia tego typu organizacji, o tym jaką pełnią rolę i kim jest Jewgienij Prigożyn, a także jaka jest jego pozycja na tle osób kierujących armią.
Były członek Grupy Wagnera, rosyjskiej prywatnej firmy wojskowej, uciekł z Rosji i stara się o azyl w Norwegii. Andriej Miedwiediew twierdzi, że jest gotów do złożenia zeznań w sprawie zbrodni wojennych, których mógł być świadkiem podczas walk w Ukrainie. Jednocześnie zaprzecza swojemu uczestnictwu w jakichkolwiek. [DW]
W Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych odbyło się seminarium „Dezinformacja czasu wojny – zagrożenia i przeciwdziałanie”, którego zapis możecie zobaczyć w serwisie Youtube. Chociaż długość może przerażać (aż 6 godzin z czego jednak 1,5 to przerwy), to składa się on z trzech paneli i każdy z nich można oglądać osobno. Linki prowadzą do początku każdego panelu.
Krótki przegląd innych newsów
Na początku wojny Bułgaria w sekrecie pomagała Ukrainie. [Politico]
W ataku rakietowym na Dniepr zginęło 46 osób. Tutaj możecie przeczytać kim były ofiary. [The Kyiv Independent]
Niemcy chwalą się wsparciem dla Ukrainy. Czy naprawdę jest takie imponujące? [Ośrodek Studiów Wschodnich]
Doradca Zełenskiego, Ołeksij Arestowycz, podał się do dymisji po wypowiedzi o rosyjskim ostrzale Dniepru. [Dziennik Gazeta Prawna]
Parlament Europejski wzywa do ukarania zbrodni w Ukrainie. [PAP]
Europa
We Francji doszło do zapowiadanych ogromnych protestów przeciwko reformie emerytalnej. Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu orzekł, że państwa mają obowiązek zapewnienia parom tej samej płci uznania i ochrony prawnej. Po 30 latach udało się aresztować zbiegłego bossa mafijnego.
Jak już wcześniej pisaliśmy Unia Europejska obawiała się, że amerykańska klimatyczno-inflacyjna ustawa Inflation Reduction Act zaburzy równowagę gospodarczą pomiędzy UE a Stanami Zjednoczonymi. W Davos Ursula von der Leyen ogłosiła, że Unia Europejska przygotuje własny podobny program dopłat, który wspomoże europejskie firmy. Więcej o tym, co wiemy, pisze [Politico].
„Na czele San Marino stanęła pierwsza homoseksualna głowa państwa na świecie. Dlaczego jednak jego mieszkańców nie obchodzi tak historyczne wydarzenie?” Polecamy reportaż Macieja Grzenkiewicza (dostępny także w formie audio m.in na Spotify) opublikowany w serwisie [Dział Zagraniczny].
Co tam na Kaukazie?
Unia Europejska wysyła do Azerbejdżanu nową misję monitorującą. [Politico]
- pisze, co się dzieje w Górskim Karabachu oraz na scenie politycznej Gruzji. [Agnieszka Filipak @ Substack]
Maciej Okraszewki rozmawia ze Stasią Budzisz o tym, jak gruziński miliarder blokuje kraj największymi drzewami świata.
Do drugiej tury wyborów prezydenckich w Czechach dostał się generał Pavel i Andrej Babiš. Sondaże wskazują na przewagę Pavla w drugiej turze, ale po drodze wiele jeszcze się może wydarzyć. Podsumowanie pierw@szej tury i przewidywania tego, co się może stać w drugiej możecie znajdziecie w materiale wideo Ośrodka Studiów Wschodnich i materiale audio Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych.
Chociaż Andrej Babiš zapowiadał uczciwą kampanię przed drugą turą wyborów prezydenckich, to sam zaczął od oskarżeń Pavla o kolaborację z komunistycznymi służbami, co jest ciekawym zagraniem biorąc pod uwagę, że jego historia w tym aspekcie też jest ciekawa. Euronews za to pisze o wiadomościach tekstowych od „nieznanego nadawcy”, które miały odstraszyć wyborców Pavla obawiających się wojny w Ukrainie. [Euronews]
„Niemcy mają nowego ministra obrony. Został nim Boris Pistorius z SPD. Przed nim wiele wyzwań, przede wszystkim reforma Bundeswehry, ale także kwestia militarnej pomocy dla Ukrainy. Opowie o tym Justyna Gotkowska, wicedyrektor OSW. Zapraszamy do słuchania!”
Pisaliśmy już o tym, że Rumunia nie dostała zgody na przystąpienie do strefy Schengen. Teraz mamy dla was szczegółową analizę Ośrodka Studiów Wschodnich na ten temat, którą przedstawi Kamil Całus.
„Stres o przyszłość pomimo posiadania pracy? W Europie nie jest to już rzadkością. Około ⅓ osób pracujących żyje w niepewności finansowej. Inflacja i nieprzewidywalny kryzys energetyczny uderzają w nie teraz szczególnie mocno. Rosnący strach przed biedą prowadzi do poczucia wykluczenia społecznego, a także do spadku zaufania do rządów i instytucji. W reportażu badamy ten problem przyglądając się codziennemu życiu pracujących ubogich z różnych krajów Europy.” [Arte]
Bliski i Środkowy Wschód
Palestyński nauczyciel został zastrzelony przez siły izraelskie, gdy udzielał pierwszej pomocy bojownikowi. Niemiecki parlament uznał zbrodnie na Jazydach za ludobójstwo. Po meczu Pucharu Zatoki Perskiej w piłce nożnej w irackiej Basrze tłum stratował przynajmniej jedną osobę, a iracki duchowny Muktada as-Sadr zorganizował piątkowe modły, co wskazuje na jego powrót do polityki.
Jordania ogłosiła plany budowy nowego miasta od podstaw. Miasto to ma znajdować się 40 km na wschód od Ammanu, stolicy państwa. Ma ono rozwiązać problemy pojawiające się przez wzrost populacji państwa, oraz samej stolicy, która nie ma możliwości na swobodny rozwój. Nowe miasto ma w roku 2050 liczyć nawet milion mieszkańców. Pomysł spotkał się z krytyką. Czy królestwo będzie w stanie udźwignąć taki projekt? [Middle East Eye]
Brutalne tłumienie społecznej rewolty przeciwko reżimowi ajatollahów nadal trwa. Kolejni protestujący skazywani są na śmierć. Jak donoszą organizacje broniące praw człowieka, oskarżeni mają na proces i obronę jedynie 15 minut. [BBC]
Od lat mają miejsce spekulacje dotyczące ewentualnej sprzedaży rosyjskich samolotów bojowych Su-35 do Iranu. Ostatnio te spekulacje odżyły, tak jak współpraca rosyjsko-irańska. Najgłośniejszym jej elementem są dostawy dronów irańskich do Rosji. Jednak to nie wszystko. Zgodnie z zapowiedziami Szahrjora Hejdariego z irańskiej komisji obrony, Iran ma niebawem otrzymać rosyjskie Su-35. Rosjanie dysponują 24 sztukami tego samolotu, które Egipt zamówił, ale jednak pod naciskami zachodu z zamówienia zrezygnował. Czy Su-35 trafią do Iranu? Tego nie możemy być pewni. Jednak widać rosnącą współpracę na linii Teheran-Moskwa. [Puls Lewantu]
Mimo ciągle obowiązujących sankcji oraz braku porozumienia jądrowego, Iran notuje wzrost importu ropy naftowej. O ile takie dane są obarczone pewnym błędem, to grupy śledzące ruchy tankowców informują, że Iran za ostatnie miesiące 2022 roku osiągnął poziomy zbliżone do wyników z kwietnia 2019 roku. Chociaż jest to wynik o połowę niższy niż ten osiągany przed wprowadzeniem sankcji i wycofaniu się USA z porozumienia jądrowego, to są to wyniki sporo wyższe niż te odnotowywane choćby jeszcze w 2020 roku. Największym kupcem ropy z Iranu pozostawać mają Chiny. [Reuters]
Azja
W Chinach, pierwszy raz od 1961 roku, spadła liczba ludności, o czym przeczytacie w pierwszym artykule z serwisu Reuters. Drugi jest o tym, jak zerwanie z polityką „zero covid” i otworzenie granic na przyjezdnych wpłynęło na chiny i to, jak radzą sobie z koronawirusem. [Reuters #1], [Reuters #2]
Filipiński sąd uniewinnił w środę laureatkę Nagrody Nobla Marię Ressę od zarzutu uchylania się od płacenia podatków, kończąc tym samym sprawę przeciwko dziennikarce, które według niej były umotywowane politycznie. Nie jest to jednak jedyna sprawa sądowa, z którą zmaga się laureatka. [CNN]
Tajwan, a właściwie rządząca Demokratyczna Partia Postępu, przygotowuje się do wyborów prezydenckich i parlamentarnych na początku 2024 roku. Premier Su Tseng-chang złożył właśnie rezygnację swojego gabinetu na ręce prezydentki Tsai Ing-wen. W związku z niedawnymi, przegranymi przez partię rządzącą, wyborami lokalnymi przetasowanie rządu było spodziewane. [Reuters]
Wiele się dzieje w Tajskiej polityce w związku ze zbliżającymi się wyborami parlamentarnymi. Serwis Populism Updates przygotował krótkie podsumowanie tego, co dzieje się w tajskiej opozycji z wyraźnym zwróceniem uwagi na rodzinne koneksje wśród polityków. Jeśli jedyne, co kojarzycie z Tajlandią (poza plażami), to protesty, które tam wybuchły w 2020 roku i zastanawiacie się, co się z nimi stało, to artykuł DW odpowie na Wasze pytania. [Populism Updates @ Substack], [DW]
Prezydent Wietnamu zrezygnował ze stanowiska z powodu oskarżeń o korupcję. Trzeba pamiętać, że Wietnam jest autorytarnym państwem, w którym de facto może funkcjonować tylko rządząca partia komunistyczna. Mimo tego, zachodnie państwa coraz bliżej współpracują z tym państwem – wiceprezydentka Stanów Zjednoczonych, Kamala Harris. odbyła tam wizytę pod koniec 2022 roku. The Diplomat przedstawia ciekawy artykuł o tym, że mimo zbliżania się do Stanów Zjednoczonych to antyamerykańskie nastroje (oraz propaganda) są ciągle bardzo silne zarówno w społeczeństwie jak i wśród elit politycznych. [The Diplomat]
Afryka
W niedzielę nigeryjscy policjanci odparli atak nieznanych strzelców na biuro komisji wyborczej w południowo-wschodnim stanie Enugu. Incydent ten wzmocnił utrzymujące się wątpliwości, czy wybory powszechne w Nigerii przebiegną zgodnie z planem w przyszłym miesiącu. Więcej o zbliżających się wyborach pisaliśmy w wydaniu 114. [Al-Dżazira]
RPA planuje przeprowadzić wspólne ćwiczenia wojskowe z chińską i rosyjską marynarką wojenną u wschodniego wybrzeża w przyszłym miesiącu. Opozycyjny Sojusz Demokratyczny potępił tę decyzję, mówiąc, że oznacza to, iż wbrew swojemu „neutralnemu” stanowisku w sprawie wojny z Rosją w Ukrainie, rząd RPA stanął po stronie Moskwy. [Voice of America]
„Niger, kraj, który zajmuje ostatnie miejsca w rankingach ONZ mierzących dochód, długość życia i edukację, a za to pierwsze jeżeli chodzi o dzietność, ma teraz stać się zaporą przeciwko dżihadystycznej rebelii na zachodnim Sahelu – pisze Jan Wójcik dla Układu Sił. Komentarz nt. sytuacji bezpieczeństwa w Afryce.” Polecamy podcast, który nie tylko opisuje, co dzieje się w Nigrze, ale także przybliża sytuację w całym regionie.
Uganda ogłosiła wygaszenia ogniska eboli mniej niż 4 miesiące po ogłoszeniu wykrycia choroby. Rozprzestrzenianie się choroby udało się zatrzymać dzięki wprowadzonym przez rząd obostrzeniom. Zmarło 56 osób. [The Guardian]
Ameryka Południowa
W 2023 roku odbędą się wybory prezydenckie w Paragwaju, Gwatemali i Argentynie. Serwis Americas Quarterly przygotował artykułu przedstawiające liczących się w tych wyborach kandydatów. [Americas Quarterly]
W Peru ciągle trwają protesty oraz walki z policją wywołane usunięciem Pedro Castillo ze stanowiska prezydenta. Obecna prezydentka Dina Boluarte przysięga ukarać protestujących, którzy w zamian domagają się jej rezygnacji. Protestujący oskarżają ją o krwawe tłumienie protestów, do tej pory zginęło w nich około 50 osób. [The Guardian]
Prokurator generalny Brazylii z powodu zamieszek 8 stycznia oskarżył 39 osób. Zarzuty dotyczą organizacji zamachu stanu oraz uszkodzenia mienia publicznego. [BBC]
„Bahamy zaledwie kilka lat temu pozbyły się łatki raju finansowego. Dziś ich reputacja znowu jest zagrożona z powodu oszustw trzeciej największej giełdy kryptowalut na świecie, która miała siedzibę w tym kraju. Dlaczego mimo tego skandalu, wyspy wciąż stawiają na ten wirtualny pieniądz? O trudnym podnoszeniu się Bahamów z kolan opowiada dr Bartosz Wójcik, adiunkt dydaktyczny w Katedrze Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie”.
Ameryka Północna
Niektórzy (a zwłaszcza zwolennicy Donalda Trumpa) uważają, że sprawa tajnych dokumentów znalezionych w domu Joe Bidena i ta dotycząca dokumentów z domu Trumpa są identyczne. New York Magazine ma artykuł, który chce Was przekonać, że są bardzo istotne różnice między tymi sprawami i nie powinny być one traktowane tak samo. [New York Magazine]
„Biografia nowo wybranego członka Kongresu George'a Santosa wydawała się dość imponująca. 34-letni syn imigrantów ukończył Baruch College, publiczną uczelnię w Nowym Jorku, po czym rozpoczął pracę w takich firmach jak Goldman Sachs i Citigroup. Santos ostatecznie stał się odnoszącym sukcesy finansistą, który założył organizację charytatywną zajmującą się ratowaniem zwierząt. Problem w tym, że biografia była najwyraźniej kłamstwem, a teraz może stanąć nie tylko w obliczu konsekwencji politycznych, ale i prawnych za swoje hurtowe wynalazki.” Pisaliśmy o nim już w wydaniu 112., jednak na jaw wychodzą coraz to nowe kłamstwa i nieznane fakty z jego życiorysu. [Vox]
Od zeszłego miesiąca Kalifornię nawiedziła seria burz i wysokich opadów deszczu. Według National Oceanic and Atmospheric Administration skumulowany opad atmosferyczny jest znacznie poniżej średniej mierzonej w ciągu ostatnich 70 lat, ale w przeszłości Kalifornia doświadczyła intensywniejszych opadów. Agencja jednocześnie zaznacza, że efekty, czyli głównie zniszczenia infrastruktury, zależą również od gwałtowności opadów oraz ich lokalnej dystrybucji w granicach stanu. Ważna też jest wcześniejsza kondycja gruntu oraz wód gruntowych wynikła z wcześniejszych okresów suchych. [The New York Times]
Oceania
Czy na Fidżi wojsko przeprowadzi wojskowy zamach stanu? Na razie generał Jone Kalouniwai, który jest przywódcą sił zbrojnych tego wyspiarskiego państwa, wyraził pewne wątpliwości co do zmian, jakie zamierza wprowadzić nowy rząd. Zapewnił też, że wojsko będzie stało na straży konstytucji. Więcej o tym w artykule [ABC].
Premierka Nowej Zelandii Jacinda Ardern zrezygnuje ze stanowiska nie później niż 7 lutego. Ogłosiła to w czwartek na konferencji prasowej podczas dorocznego spotkania jej partii, mówiąc, że nie ma „dostatecznie dużo paliwa”, aby kontynuować i poprowadzić partię w wyborach, które odbędą się w październiku. [Politico]
Ekonomia i gospodarka
„Egipt widzi swoją szansę w produkcji aut elektrycznych, stąd ta decyzja i czy ma szansę się ziścić? O tym Dominik Masełbas, Almasdar.” Polecamy podcast o gospodarce kraju, który kojarzy się głównie z turystyką.
Kolejne zwolnienia w sektorze IT. W wydaniu 107. pisaliśmy o planowanych zwolnieniach w firmach takich jak Amazon czy Meta, a teraz Microsoft ogłosił plan zwolnienia 10 tysięcy pracowników. [CNN]
Współzałożyciel Netflixa Reed Hastings ustąpił z funkcji dyrektora generalnego firmy, przekazując kierownictwo współzałożycielowi Tedowi Sarandosowi oraz dyrektorowi operacyjnemu Gregowi Petersowi. Wartość akcji Netflixa wzrosła, ponieważ firma ogłosiła że przybyło jej więcej abonentów, niż oczekiwano pod koniec ubiegłego roku. [Reuters]
Nie można powiedzieć, że Brexit nie przyniósł nikomu korzyści. Na pewno skorzystali na tym bankierzy rezydujący w Unii Europejskiej. Liczba bankierów zarabiających w EU ponad milion euro rocznie miała zwiększyć się o 40%, jak pisze [Reuters].
Nauka i Technologia
To nie był dobry tydzień dla sztucznej inteligencji.
Zaczęły się pozwy przeciwko generatorom obrazków. The Verge pisze o pozwie artystów, a CNN o pozwie firmy Getty Images. [The Verge], [CNN]
Żart, że za Chat GTP, który służy do generowania tekstu stoi praca niewolnicza ludzi, okazał się być bliżej prawdy niż można się było spodziewać (chociaż pracownicy nie są niewolnikami). [Vice]
Jeśli chcieliście użyć generatora Chat GTP do odciążenia się w pracy, to mamy dla was ostrzeżenie. Serwis CNET wykorzystywał ten generator do pisania artykułów i teraz wszystkie je sprawdzi w poszukiwaniu błędów. [Gizmodo]
Jeden z inżynierów z Tesli zeznał w sądzie, że nagranie mające prezentować umiejętności autopilota było zainscenizowane, o czym przeczytacie w artykule CNN. Chociaż nie brzmi to dobrze, to samo w sobie nie musi budzić obaw. Te przyjdą, kiedy przeczytacie długi reportaż The New York Times, który szczegółowo przygląda się temu, co jest nie tak z autopilotem w Teslach. [CNN], [The New York Times]
Niektórzy ludzie nie mogą spożywać kofeiny, ale bardzo by chcieli napić się kawy. Niestety kawa bezkofeinowa ciągle pozostawia wiele do życzenia jeśli chodzi o smak. Czy naukowcy mogą coś na to poradzić? [Slate]
Jest nowy rynek naukowy. Niestety jest to rynek sprzedaży autorstwa w publikacjach naukowych. Dlaczego niektórzy naukowcy się na to decydują i ile pieniędzy można na tym zarobić, pisze [Nature].
Nawet nie zdajecie sobie sprawy, że pustka może być bardzo ciekawa. Nautilus przygotował artykuł o próżni, który zaskoczy Was tym, ile można napisać o pozornie pustej przestrzeni. [Nautilus]
Testowany jest prototyp laserowego (sic!) piorunochronu. [Reuters]
Idee, Kultura, Społeczeństwo
Feminatywy. Ta okropna nowomowa, która niszczy dzisiejsze społeczeństwo. Tylko, że nie. Polecamy TEDx z Maciejem Makselonem, który rozkłada na czynniki pierwsze krytykę używania feminatywów. Przypominamy, to nie jest przymus językowy, tylko wybór.
W wydaniu 111. Pisaliśmy o tym, jak Solidarna Polska wniosła do Sejmu ustawę o ochronie uczuć katolików. Jeśli interesuje was temat wolności słowa i religii, to polecamy wam (dość długą) rozmowę Łukasza Wybrańczyka i Karola Fjałkowskiego.
W starożytności fizyk i filozof byli tymi samymi osobami – próbowali odgadnąć naturę świata. Jednak wraz z upływem czasu ulegało to zmianie. Czy fizyka nadal czerpie z filozofii? I jak te dwie, jakże odległe, dziedziny nauki ze sobą się łączą? Na te pytania odpowiada gość Radia Naukowego Wojciech Sady, profesor na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Śląskiego, który sam łączy w swojej pracy obie te dziedziny.
Drogi czytelniku, dziękujemy, że jesteś z nami. Uważasz, że więcej osób powinno przeczytać ten numer lub chcesz podziękować nam za tworzenie go?