Wydanie 128, 14.04.2023

To z ciągłymi atakami na społeczność trans, przywracaniem relacji dyplomatycznych na Bliskim Wschodzie i kącikiem węgiersko-autorytarnym

Kolejny piątek, piąteczek, piątunio i kolejne wydanie Tygodnika Neuropa. Nie jest ważne, czy wolicie polskie produkty czy ich zagraniczne odpowiedniki. Pamiętajcie, że te rzeczy są dla dorosłych, dojrzałych psychicznie ludzi. Fajnie, jakbyście ograniczali, ale nie oceniamy. Dopóki nie szkodzicie sobie, ani innym wokół, to wszystko jest w miarę w porządku. Ale na pewno nie dawajcie tego dzieciom! A co do piwka, to polecamy Fanpage dotyczący polskiego kraftu, czyli Browar Mem.

Jeśli podoba się Wam nasza praca, to tutaj znajdziecie Patronite naszego projektu. Listę naszych patronów możecie znaleźć tutaj.

Dla czytelników newslettera: To wydanie najprawdopodobniej przekracza objętość narzuconą przez serwis Gmail, więc nie wyświetli się w całości w skrzynkach pocztowych w tym serwisie. Możecie rozwinąć pełną treść maila na skrzynce lub otworzyć wersję webową – wystarczy kliknąć numer wydania w mailu.

Polska

• „Rok temu zniesiono możliwość kasowania punktów karnych dla piratów drogowych. Dziś rząd próbuje tę możliwość przywrócić, wrzucając w ostatniej chwili poprawki do ustawy, która ma poprawić bezpieczeństwo kobiet w taksówkach.” [OKO.press]

• „Joanna Lichocka, oddelegowana przez PiS na odcinek Rady Mediów Narodowych, zarzuciła w Radiu Zet opozycji i mediom niezależnym, że »są kulturowo po stronie rodowodu peerelowskiego«. Przypominamy, co PiS opowiadał o »genetycznym patriotyzmie« i skąd się te opowieści wzięły” [OKO.press]

• „Wirtualna Polska dotarła do listy części firm sprowadzających zboże z Ukrainy. Jest wśród nich spółka Wipasz, której prezesowi doradzał do niedawna Marek Zagórski, wówczas poseł PiS. Jest też Cedrob, którego prezes przynajmniej do ubiegłego roku był członkiem PiS i według mediów ma świetne relacje z Mateuszem Morawieckim. I są firmy zagraniczne.” Oczywiście widzowie TVP dowiedzą się, że za sprowadzaniem zboża z Ukrainy stoi opozycja. [Wirtualna Polska]

• „Działaniem »charakterystycznym dla państw autorytarnych i faszystowskich« określił Naczelny Sąd Administracyjny czynności podjęte przez prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych.” [Dziennik]

• „Adam Balcer, dyrektor programowy Kolegium Europy Wschodniej, mówi, czym jest orientalizm i orientalizacja, czyli jak widzimy Ukraińców, Rosjan i nierosyjskie narody Rosji. Tłumaczy, dlaczego »kobiety ze Wschodu« są uznawane za zagrożenie, Ukrainiec nie może być bogaty i czy »zagadkowa rosyjska dusza« kłóci się z »azjatycką rosyjską despocją«.”

• „Fundacja Profeto za 43 mln z Ministerstwa Sprawiedliwości stawia centrum pomocy w warszawskim Wilanowie. Urzędnicy nie wydali pozwolenia na budowę, bo ich zdaniem inwestycja jest niezgodna z miejscowym planem zagospodarowania. Teraz prokuratura bada, czy nie nadużyli władzy.” [OKO.press]

• „Czym są archiwa kościelne? Dlaczego są niedostępne? Dlaczego tak pilnie strzeżone? Czy państwo polskie się kompromituje, ulegając biskupom i chroniąc dokumenty, a zarazem tajemnice Kościoła katolickiego?”

---

Wojna w Ukrainie

W obecnej sytuacji nasi sąsiedzi Ukraińcy potrzebują naszej pomocy być może bardziej niż do tej pory. Jeśli chcecie wspomóc ich finansowo, to tutaj znajdziecie listę zrzutek i organizacji, które polecamy.

• Atak Rosji na Ukrainę – aktualny stan wydarzeń przedstawia Reuters i Ośrodek Studiów Wschodnich.

• Ukraina oskarża Węgry o finansowanie rosyjskich zbrodni wojennych poprzez umowy energetyczne. [Politico]

• Wielokrotnie pisaliśmy o tym, że kraje globalnego Południa nie zajmują zdecydowanego stanowiska wobec Wojny w Ukrainie. Serwis OpenDemocracy prezentuje esej starający się wskazać elementy polityki zagranicznej Ukrainy, która alienuje te państwa. [openDemocracy]

• Złapano człowieka odpowiedzialnego za wyciek tajnych dokumentów związanych z wojną w Ukrainie. Okazał się nim 21-latek z Gwardii Narodowej (można porównać do polskiego WOT), który był bardzo krytyczny wobec obecnego rządu Stanów Zjednoczonych i przejawiał ekstremistyczne poglądy. [The New York Times]

---

Europa

• To, że francuski prezydent chce militarnego uniezależnienia się Unii Europejskiej od Stanów Zjednoczonych, nie jest niczym zaskakującym. Mało kto chce być w Europie „wasalem USA”, zwłaszcza gdy ciągle jest ryzyko powrotu Donalda Trumpa na stanowisko prezydenta. Jednak gospodarcze przywiązywanie się do autorytarnych Chin wielu osobom kojarzy się z niedawnymi relacjami Niemiec i Rosji. Dystansowanie się od napięć między Chinami a Tajwanem wręcz oburza wielu przywódców państw Europy. [DW]

• Słowa Macrona dystansujące Europę od Tajwanu w obliczu potencjalnego konfliktu wywołały spore poruszenie. Annalena Baerbock, ministra spraw zagranicznych Niemiec, w czasie wizyty w Chinach mówiła jednak o tym, że Unia Europejska nie może pozostać obojętna wobec wzrastającego napięcia między Chinami i Tajwanem. [Politico]

• Kącik węgiersko-autorytarny

  • Ambasador USA na Węgrzech David Pressman ogłosił w środę sankcje, jakimi Stany Zjednoczone obejmą działający w Budapeszcie Międzynarodowy Bank Inwestycyjny. O sankcjach oraz samym banku pisze Dominik Héjj. [Forsal]

  • Okazuje się, że w przeciwieństwie do wartości europejskich Węgry rozumieją sankcje amerykańskie. Dzień po tym, jak Stany Zjednoczone je ogłosiły, Węgrzy wycofali się z Międzynarodowego Banku Inwestycyjnego. [Gazeta.pl]

  • Węgrzy przegłosowali prawo, które umożliwia obywatelom anonimowe powiadamianie władz o łamaniu konstytucji… takim jak wychowywanie dzieci przez pary jednopłciowe. Jesteśmy w redakcji ciekawi, kiedy pojawi się pierwszy donos na ambasadora Stanów Zjednoczonych, który przebywa w Węgrzech z mężem i dwójką dzieci. [Yahoo]

  • 15 państw przyłączyły się do skargi Komisji Europejskiej przeciwko Węgrom do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Skarga dotyczy prawa z 2021 roku, które dyskryminuje społeczność LGBTQ. [Politico]

• Dużo się ostatnio pisało o Finlandii w kontekście oficjalnego wejścia tego państwa do NATO. Jeśli ciągle wam mało artykułów na ten temat, to Po Prostu Wschód ma dla Was wywiad z ambasadorką tego kraju w Polsce Päivi Laine.

• Ponad miesiąc temu odbyły się wybory parlamentarne w Estonii. Partia obecnej premierki Kaji Kallas zakończyła właśnie rozmowy z koalicjantami o utworzenia nowego rządu. [Politico]

• „Jest w Estonii zwięzły dokument, stanowiący podstawę koncepcji bezpieczeństwa i wyznaczający jej kierunki. O ile w ubiegłych latach Rosja była tam zaledwie wspomniana, o tyle teraz uznana została za największe zagrożenie egzystencjalne dla Estonii, a wsparcie Ukrainy – za leżące w ścisłych interesach kraju.” Polecamy wywiad z Kazimierzem Popławskim w Krytyce Politycznej. [Krytyka Polityczna]

• Joe Biden odbył wizytę w Irlandii. Po co tam poleciał i jak przebiegła wizyta, pisze [CNN].

• Chociaż od czasu Katargate wybuchła kolejna afera w Parlamencie Europejskim (tym razem wśród partii konserwatywnej) to i tak polecamy Wam podcast Polskiego Ośrodka Studiów Międzynarodowych na ten temat. Dowiecie się z niego nie tylko o szczegółach tej afery, ale też poznacie mechanizmy jakie wprowadzono w PE, żeby zapobiec kolejnym przypadkom łamania prawa przez parlamentarzystów.

• „31 marca opublikowany został wspólny list premierów Polski, Węgier, Rumunii i Słowacji oraz prezydenta Bułgarii do przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen dotyczący przeciwdziałania negatywnym skutkom zwiększenia importu produktów rolnych z Ukrainy do UE.” Nie tylko w Polsce pojawiły się problemy na rynku rolnym związane ze zwiększonym importem produktów rolnych z Ukrainy. Ośrodek Studiów Wschodnich przygotował opracowanie opisujące sytuację w państwach, które borykają się z tymi problemami. [Ośrodek Studiów Wschodnich]

• „Zabiegi przerywania ciąży w Rumunii lat 50 i 60 należały do bardzo częstych, co było spowodowane brakiem dostępu do środków antykoncepcyjnych. W połowie lat sześćdziesiątych, gdy Nicolae Ceausescu przejął rządy w kraju, wraz z ekipą rządząca, ograniczył warunki dozwolonej aborcji do okoliczności, które możemy dziś porównać częściowo do kompromisu aborcyjnego w Polsce. W ten sposób próbowali odpowiedzieć na kryzys demograficzny kraju. Rumunki zachęcano do posiadania większej ilości potomstwa, niezależnie od statusu społecznego i możliwości finansowych. W efekcie wiele spośród dzieci, które rodziły się od tego czasu w Rumunii były oddawane do domów dziecka, szpitali czy instytucji specjalnych.”

---

Bliski i Środkowy Wschód

Po blisko dwunastu latach przerwy działanie konsulatów oraz połączenia lotnicze wznowią Syria i Arabia Saudyjska. Po ponad jedenastu latach przerwy Syria i Tunezja powołają wzajemnie ambasadorów. Po ponad pięciu latach przerwy relacje dyplomatyczne wznowią Bahrajn i Katar. Po dziesięciu latach przerwy wznowienie relacji dyplomatycznych na poziomie ambasadorów zapowiadają Egipt i Turcja. Po siedmiu latach przerwy swoje działanie wznowiła irańska ambasada w Rijadzie.

• W Izraelu ciągle dochodzi do aktów zbrojnej przemocy. Okolica meczetu Al-Aksa pozostaje zamknięta dla turystów po tym, jak Palestyńczyk, który później został zabity, otworzył ogień w kierunku sił izraelskich. W Tel Awiwie samochód wjechał w tłum na promenadzie. Trzy kobiety, dwie córki i żona londyńskiego rabbiego, zostały zastrzelone na Zachodnim Brzegu. [The Guardian], [BBC]

• Obecnie rządzący Izraelem Binjamin Netanjahu obiecywał zaprowadzenie porządku. Póki co, okres jego rządów to kolejne kryzysy, które nie dają mieszkańcom więcej ani porządku ani bezpieczeństwa. Od reformy sądownictwa, przez zaognienie sytuacji na Zachodnim Brzegu po odwilż w relacjach Irańsko-Saudyjskich. Jak poradzi sobie z tym Bibi i jak ocenią to Izraelczycy? [The Guardian]

• Normalizacja relacji saudyjsko-irańskich przywróciła nadzieję na zakończenie wojny domowej w Jemenie. Prowadzone są rozmowy między Arabią Saudyjską i bojownikami Huti (przeczytacie o tym w artykule z Guardiana). Jednak kształt i kierunek obecnych rozmów każe niektórym ekspertom wątpić w możliwe skuteczne i długotrwałe porozumienie pokojowe między zwaśnionymi stronami, o czym pisze DW. [The Guardian], [DW]

• W roku 2022 Iran dokonał 582 egzekucji. To wzrost w porównaniu z rokiem 2021 o 75% i rekordowa liczba egzekucji od 2015 roku. [BBC]

• Pojawiają się efekty współpracy irańsko-chińskiej. Irańska policja ma używać kamer i oprogramowania jako narzędzia do wykrywania i karania za łamanie prawa nakazującego noszenie hidżabu. [The Guardian]

• Tajemnicze zatrucia dziewczynek w wieku szkolnym nadal trwają w Iranie. Szczególnie dotknięte jest rodzinne miasto Mahsy Amini, której śmierć spowodowana interwencją policji obyczajowej rozpoczęła fale trwających już pół roku protestów. Fakt, że rządzący nie są w stanie znaleźć winnych i zapobiegać kolejnym zatruciom wzmaga w Iranie kolejną falę gniewu na władze. [Al Monitor]

---

Azja

Korea Południowa zamierza dać 490 dolarów zasiłku dla wycofanych społecznie młodych ludzi, aby pomóc im wyjść z domu. Samsung świadomie narażał pracowników na kontakt z wysoce toksycznymi chemikaliami, twierdzi informator. Zbliżające się referendum w Uzbekistanie przypomina referendum z 2002, które pozwoliło poprzedniemu prezydentowi utrzymywać się 15 lat dłużej przy władzy.

• Rząd Indii utworzył państwową organizację, która ma fact-checkować posty publikowane w mediach społecznościowych. Z kolei platformy społecznościowe są zobligowane do usuwania wybranych przez tę organizację postów pod groźbą utraty ochrony przed działaniami prawnymi wobec treści zamieszczonych przez użytkowników tych platform. Przepisy nie przewidują możliwości odwołania się od decyzji nowo powołanego urzędu. [Rest of World]

• Zbieraczki herbaty w Bangladeszu mają najwyższy współczynnik zarażania trądem na świecie. Choroba rozprzestrzenia się przez krople wilgoci w powietrzu. Plantacje herbaty, które są zarówno miejscem pracy jak i zamieszkania pozbawione są podstawowej infrastruktury sanitarnej, która pozwoliłaby na ograniczenie rozpowszechniania się choroby. [The Guardian]

• Rządząca Mjanmą/Birmą wojskowa junta dokonała nalotu bombowego na wioskę Pazigyi. W ataku zginęło co najmniej 165 osób. W momencie nalotu w wiosce miało znajdować się ponad 300 osób zebranych tam na uroczystym otwarciu urzędu administracji lokalnej. Region, w którym znajduje się wioska, jest kontrolowany przez odsunięty od władzy w wyniku zamachu stanu Rząd Jedności Narodowej Mjanmy. [CNN]

• Władze Tajwanu ogłosiły, że udało im sie przekonać Chiny do ograniczenia planu zamknięcia przestrzeni powietrznej na północ od wyspy. Początkowo zamknięcie miało trwać trzy dni, ale ograniczono je ostatecznie do 27 minut. [Reuters]

---

Afryka

• Władze Nigerii mają problem nie tylko z atakami na ludność cywilną ale także komunikacją. Do takiego ataku doszło niedawno w regionie Benue, ale władze lokalne i centralne przedstawiają diametralnie różną liczbę ofiar. Serwis Voice of America przedstawia kontekst zarówno dla ataków jak i dla różnic w liczbie ofiar. [Voice of America]

• „Dlaczego Burkina Faso postawiła na Rosję, kosztem relacji z Francją? Kto rządzi w tym niestabilnym politycznie kraju? O tym dr Jędrzej Czerep z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych.” Władze Burkina Faso postawiły na Rosję, ale nie przełożyło się to na ograniczenie przemocy w tym kraju. BBC donosi o kolejnym ataku w północnej jego części. [BBC]

• Czy język nubijski wypadnie z użytku? Tego obawiają się mieszkańcy Egitpu, którzy jeszcze się nim posługują. O tym, dlaczego język nubijski zanika i jaki ma to związek z wybudowaniem wielkiej tamy na Nilu, pisze [The Guardian].

---

Ameryka Łacińska

• Pablo Escobar sprowadził hipopotamy do Kolumbii w latach 80. Teraz ich potomkowie są zagrożeniem dla mieszkańców oraz środowiska. [The Guardian]

• W tym roku ponad 20 obrońców środowiska z rolniczych oraz tubylczych społeczności zostało zamordowanych, porwanych lub aresztowanych na terenie Meksyku oraz Ameryki Środkowej. Według specjalnego sprawozdawcy ONZ na temat obrońców środowiska władze w tym regionie nie konsultują projektów infrastrukturalnych z lokalnymi społecznościami. Z kolei liderzy protestów, które rodzą się wobec tych projektów, są pozbawieni ochrony państwa. [The Guardian]

• Historia karteli narkotykowych jest dość krwawa, ale także bardzo ciekawa. Serwis Konflikty.pl ma dla Was artykuł o historii Los Zetas, którzy zasłynęli brutalnością oraz tym, że zatrudniali byłych komandosów z meksykańskiego wojska. Jak do tego doszło? Dowiecie się z artykułu. [Konflikty.pl]

• Tydzień temu polecaliśmy Wam analizę PISM o polityce Brazylii wobec wojny w Ukrainie. Niedługo potem prezydent Lula da Silva publicznie namawiał Ukrainę do oddania Krymu Rosji. Teraz jest on z wizytą w Chinach, która najprawdopodobniej będzie skupiała się gospodarczym zbliżeniu obydwu państw. [Americas Quarterly]

• „W zeszłym miesiącu Brazylia po raz pierwszy obchodziła Narodowy Dzień Tradycji Afrykańskich. Czy paradoksalnie mają dziś większe oddziaływanie w dużych miastach niż małych osadach, z których się wywodzą? O afrykańskiej spuściźnie w Brazylii opowiada Julia Turska z Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Wagenigen.”

---

Ameryka Północna

• „Praca nieletnich w Stanach Zjednoczonych kojarzy się z nastolatkami, którzy rozwożą gazety, koszą trawniki sąsiadom (…) żeby dorobić do kieszonkowego. Ma to uczyć odpowiedzialności, dawać niezależność finansową, pozwala docenić wartość pieniądza. Problem w tym, że liczba pracujących nieletnich dramatycznie rośnie, a charakter ich pracy odbiega od wyobrażeń: dzieci pracują w pełnym wymiarze godzin, na stanowiskach, na których absolutnie nie powinny, kosztem nie tylko czasu wolnego, ale także edukacji.”

• O oskarżeniach wobec sędziego SCOTUS Clarence'a Thomasa mogliście przeczytać w poprzednim wydaniu Tygodnika. Dziennikarze z ProPublica odkryli również, że miliarder Harlan Crow kupił nieruchomości od Thomasa. Pomimo prawnego obowiązku ujawnienia transakcji powyżej 1000 dolarów konserwatywny sędzia tego nie zrobił. [ProPublica]

• Doniesienia z jądra ciemności stanów rządzonych przez republikanów

  • Czy można wiedzieć o tym, że ktoś gwałci swoje dzieci, nagrywa to i umieszcza nagrania w internecie, nie poinformować o tym służb państwowych a potem nie ponieść za to żadnej kary? Tak, pod warunkiem, że jest się osobą duchowną w stanie Arizona. Okazuje się, że prawo chroniące tajemnicę spowiedzi można rozszerzyć na więcej osób, które dowiedziały się o przestępstwie. Tak właśnie zdecydował sąd Najwyższy stanu Arizona. [AP News]

  • Jeśli myślicie że celem konserwatywnych polityków i aktywistów jest „ochrona dzieci”, to wiedzcie, że gubernator generalny stanu Missuouri de facto zakazał medycznej opieki nad wszystkimi osobami transpłciowymi – także dorosłymi. Groteskowe jest to, że jeden z senatorów stanowych, który był za zakazem jakiegokolwiek leczenia trans dzieci i nastolatków głośno popiera możliwość zawierania małżeństw już przez 12 letnie (sic!) dzieci. ¹ [ABC]

  • Floryda wprowadziła zakaz aborcji już od 6. tygodnia ciąży. W tym czasie wiele kobiet jeszcze nie zdaje sobie sprawy, że jest w ciąży. Jednocześnie władze stanowe pracują nad legislacją zakazującą osobom transpłciowym korzystania z toalet. Podczas pracy nad tym prawem jeden z republikanów nazwał takie osoby demonami i mutantami. [The Guardian], [The Hill]

  • Agencja Żywności i Leków (FDA) jest instytucją federalną w Stanach Zjednoczonych, która m.in dopuszcza leki do użytku oraz decyduje, na jakich warunkach się to może odbywać. Ostatnio sądy chcą mieć nadrzędną funkcję wobec FDA i zdecydowały pierwsze o zakazie używania pigułki aborcyjnej, a w innym werdykcie o ograniczeniu jej użycia. AP News pisze o tych werdyktach oraz o tym, jak administracja Joe Bidena na nie reaguje. Nature pisze o krytyce naukowców oraz środowiska farmaceutycznego wobec takiego ignorowania wiedzy medycznej przez sąd. [AP News], [Nature]

---

Oceania

• Odległy atol koralowy oddalony o około 400 km od stolicy Wysp Cooka – Rarotongi, zamieszkiwany przez mniej niż 50 osób postawił przed sobą pewien cel. Jest nim całkowite wyeliminowanie szczurów na wyspie do końca tego roku. [Radio New Zealand]

• Równość małżeńska na Fiji dzieli nie tylko zwolenników i przeciwników. W samym środowisku fidżyjskich aktywistów LGBTQ trwa spór czy małżeństwa powinny być priorytetem, czy powinno się skupić na podejściu policji do przestępstw, których ofiarami stają się osoby nieheteronormatywne. [The Guardian]

---

Ekonomia i gospodarka

• Dlaczego Greta Thunberg protestuje przeciwko budowie turbin wiatrowych w Norwegii i jaki ma to związek z zamknięciem elektrowni atomowych w Niemczech? O tym mówi Adam Błażowski w wywiadzie dla [Biznes Alert].

• Niezmiennie polecamy podcast GRAPE (tłoczone z danych). „Małżeństwo z miłości czy z rozsądku? Na chwilę czy na całe życie? Decyduje przypadek czy przeznaczenie? Kto zyskuje, a kto traci? Państwo zachęca, czy raczej zniechęca do małżeństwa? Któremu z małżonków dobrze robią ulgi podatkowe? Jaką rolę w związku odgrywa pralka automatyczna? I co ma z tym wszystkim wspólnego gaz łupkowy? Jak to widzą ekonomistki? Co mówią dane? Jaki jest klucz do małżeństwa?” [GRAPE]

• Elon Musk ciągle coś robi i bardzo często są to rzeczy niekoniecznie warte uwagi. Jednak podważanie wiarygodności serwisów informacyjnych zdecydowanie zasługuje na uwagę. Serwis NPR nagle dostał oznaczenie medium sponsorowanego przez rząd, co zwykle rozumie się jako medium, na którego zawartość bezpośredni wpływ mają władze państwowe. W ramach protestu serwis usuwa wszystkie swoje konta z serwisu Twitter. Możecie przeczytać artykuł NPR, który tłumaczy, co stało za tą decyzją i dlaczego decyzja Muska o nadaniu takiego oznaczenia jest błędna. [NPR]

---

Nauka i technologia

• „Czy kolejna pandemia może uderzyć w światowe zasoby żywności? Naukowcy ostrzegają, że patogen grzybowy, który zagraża produkcji pszenicy w Ameryce Południowej, jest gotowy, aby przejść na skalę światową.” [Nature]

• Hibernujące niedźwiedzie brunatne unikają zakrzepów krwi, które mogą się rozwinąć nawet u chwilowo unieruchomionych ludzi. Naukowcy uważają, że wiedzą już, jak to jest możliwe. [Scientific American]

• U pewnego gatunku mrówek odkryto chimeryzm, który występuje jako istotny aspekt ich biologii. Więcej o mrówkach jak i ich chimeryzmie pisze Nature. [Nature]

• Zanieczyszczenie powietrza może powodować raka płuc bez wpływania na kod genetyczny. [Nature]

• Dla około połowy ludzkości ryż stanowi podstawę diety. Ale podobnie jak inne podstawowe pożywienie, takie jak pszenica czy kukurydza, ryż jest rośliną jednoroczną. Po ponad dwóch dekadach starań naukowcom udało się uzyskać wieloletnią odmianę ryżu. Nowa hybryda daje plony przez cztery lata pod rząd. [NPR]

• Jaka jest polska ryba narodowa? Taka do umieszczenia na godle? Odpowiedź gościa Radia Naukowego, prof. Tomasza Kakareko z Instytutu Biologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, może zaskoczyć. O gatunkach inwazyjnych i rodzimych, o skutkach inwazji i walce z nimi oraz o wielu innych tematach związanych z cichymi mieszkańcami wód usłyszycie w najnowszym, specjalnym (bo WOŚPowym) odcinku wspomnianego już Radia Naukowego.

---

Idee, kultura, społeczeństwo

• „Transpłciowość nie jest chorobą i nie stanowi patologii, a terapie afirmatywne są skuteczne i korzystne – taki jest obecny stan wiedzy na ten temat. Jego odrzucanie na podstawie tendencyjnie dobranych badań i własnych uprzedzeń jest pseudonaukowym denializmem.” Neurolożka i neurolog na łamach Magazynu Kontakt tłumaczą, dlatego argumenty bloggera stojącego za stroną (ponoć naukową) To Tylko Teoria nie są oparte na rzetelnej wiedzy naukowej. Co ciekawe, tego samego dnia, którego pojawił się ten artykuł, blogger zrobił coming out jako osoba, która przeszła detranzycję². Maja Heban opublikowała na łamach strony organizacji Miłość Nie Wyklucza krótki komentarz odnoszący się do tego, że przeszłe traumy nie dają przepustki do krzywdzenia innych za pomocą manipulacji i kłamstw. Brzmi to, jak coś oczywistego, ale pojawiło się nagle wiele komentarzy osób, które wytykanie manipulacji nazywają hejtem i obwinianiem ofiary. [Magazyn Kontakt], [Miłość Nie Wyklucza]

• Rozmowa z Jakubem Chabikiem, prezesem nowopowstałego Stowarzyszenia na rzecz Chłopców i Mężczyzn. O tym, czego mężczyźni mogą nauczyć się od feministek, ale jednocześnie na temat dyskryminacji mężczyzn we współczesnym świecie. PS. Patriarchat to nie odpowiedź, lecz kolejne pytania. [Krytyka Polityczna]

• Jeśli myślicie, że niestosowne zachowanie Dalajlamy wobec dziecka to wszystko, co można zarzucić buddyzmowi, to mamy dla Was złą wiadomość… oraz film dokumentalny od serwisu Arte. „Wykorzystywanie seksualne, manipulacja umysłowa i defraudacja – a wszystko to w imię religii, która na Zachodzie jest wolna od podejrzeń. Skandale w społecznościach buddyjskich obnażają hipokryzję i chęć władzy, która stoi w poważnej opozycji do głoszonej przez nich filozofii. W dokumencie poznajemy historie ludzi, którym buddyzm zniszczył życie.” [Arte]

• Czy ciężko jest uzyskać w Polsce pozwolenie na broń? Irytujący Historyk wyjaśnia, jak wyglądała historia posiadania broni w Polsce, oraz jaka jest obecna sytuacja prawna. Wygląda na to, że jeśli ktoś chce, to może posiadać broń. A jeśli ktoś jęczy, że nie może to tym bardziej nie powinien jej mieć.

• Macica na krzyżu może brzmieć drastycznie, ale nawet jak kogoś takie wykorzystanie chrześcijańskiej ikonografii oburza, to należy sobie zdać pytanie, dlaczego nikt nie chroni uczuć ofiar przemocy religijnej. Maja Staśko w swoim artykule przekonuje, że ciało ludzkie nie obraża w przeciwieństwie do przemocy, a Chrystus stałby dziś po stronie słabych i prześladowanych, a nie hierarchów kościelnych. [Krytyka Polityczna]

• „W latach 30. XX wieku mieszkańcy sowieckiej Białorusi masowo uciekali do Polski – jedni przed represjami politycznymi, inni przed głodem i kolektywizacją. Polskie władze były wobec nich podejrzliwe, choć po przesłuchaniu zazwyczaj pozwalały im się osiedlać na terytorium północno-wschodnich województw. Żaden z uciekinierów chyba nie zdawał sobie sprawy, że w 1939 roku upomni się o niego NKWD.” [Nowa Europa Wschodnia]

1. Oczywiście potem twierdzi, że jego słowa zostały jedynie wyjęte z kontekstu – chociaż był przeciwny podniesieniu minimalnego wieku zawierania małżeństw do 16 lat.

2. W redakcji pierwsze skojarzenie mieliśmy z aktorem Kevinem Spacey, który na zarzut o molestowanie seksualne zareagował nagłym coming outem jako homoseksualista.