Wydanie 138, 23.06.2023
To z afrykańską misją w Ukrainie, Igrzyskami Europejskimi w Krakowie i Nocą Kupały
Jeśli szukacie odpoczynku od newsów/memów o kolejnych ofiarach Titanica to świetnie trafiliście - nie znajdziecie tutaj żadnego artykułu na ten temat. Zapraszamy do lektury.
Jeśli podoba się Wam nasza praca, to tutaj znajdziecie Patronite naszego projektu. Listę naszych patronów możecie znaleźć tutaj.
Dla czytelników newslettera: To wydanie najprawdopodobniej przekracza objętość narzuconą przez serwis Gmail, więc nie wyświetli się w całości w skrzynkach pocztowych w tym serwisie. Możecie rozwinąć pełną treść maila na skrzynce lub otworzyć wersję webową – wystarczy kliknąć numer wydania w mailu.
Polska
Antyunijna kampania billboardowa sfinansowana z unijnych pieniędzy. Nauczyciel pokazał uczniom dokument o Janie Pawle II i stracił pracę.
Słyszeliście o Igrzyskach Europejskich? Jeśli chcecie posłuchać średniego (czyli super) materiału na ten temat, to polecamy Tetryków z Goal.pl. O tym, że to największe wydarzenie w historii Polski, o tym, że za krytykę można się spotkać w sądzie, o tym ile pieniędzy wydano oraz o tym, czy było warto. Zapraszamy!
Jeśli wolicie przeczytać niż obejrzeć krytykę tych Igrzysk to polecamy artykuł [Sport].
„Najwyższa Izba Kontroli negatywnie oceniła wykonanie przez rząd budżetu na rok 2022. NIK zwróciła uwagę na fakt wyprowadzenia z budżetu państwa ponad 300 miliardów złotych na specjalnie utworzone fundusze celowe. Uniemożliwia to, według NIK, sprawowanie kontroli nad wydatkowaniem części środków publicznych.” [TVN24]
„IDI INTOSAI, organ międzynarodowej organizacji zrzeszającej instytucje i urzędy kontrolne z całego świata, (…) opublikowali raport, z którego wynika, że polskie władze ograniczają niezależność NIK i jej dostęp do informacji o kontrolowanych instytucjach. Chodzi m.in. o udaremnioną kontrolę w PKN Orlen” [OKO.press]
„Tajemnicza śmierć funkcjonariusza CBŚP. Pracował przy śledztwie przeciwko bratu komendanta głównego policji” [Onet]
„Wbrew licznym publicznym groźbom minister Czarnek jednak zwiększył dotację dla IFiS PAN, m.in. dla Centrum Badań nad Zagładą Żydów. »Nie wolno odpuszczać, trzeba wykorzystywać wszelkie możliwości nacisków« – komentuje dla OKO.press prof. Andrzej Rychard, dyrektor instytutu” [OKO.press]
„Dlaczego lekarze pozwalają umierać kobietom w ciąży? To pytanie brzmi jak oskarżenie. Bo to jest oskarżenie. Posłuchaj!” Niedawno wrzucaliśmy starszy odcinek podcastu Powiększenie krytykujący zachowanie polskich lekarzy w sprawie aborcji. Niestety sytuacja w kraju jest taka, że musiał powstać kolejny.
Wojna w Ukrainie
Atak Rosji na Ukrainę – aktualny stan wydarzeń przedstawia Ośrodek Studiów Wschodnich.
„Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski powiedział, że pomoc jego krajowi w odbudowie po rosyjskiej inwazji ma na celu jedność, stabilność i demokrację, a także potencjał tworzenia miejsc pracy i zysków dla krajów na całym świecie, gdy przemawiał w środę na konferencji poświęconej odbudowie Ukrainy, która odbyła się w Londynie.” [Voice of America]
„W dniach 15–17 czerwca przedstawiciele siedmiu państw afrykańskich odwiedzili Ukrainę i Rosję, aby przekazać swój plan zakończenia wojny. W skład delegacji weszli prezydenci Republiki Południowej Afryki, Senegalu, Zambii i Komorów (ostatni z nich przewodniczy obecnie Unii Afrykańskiej), premier Egiptu oraz reprezentanci przywódców Konga i Ugandy. Spotkali się oni z Wołodymyrem Zełenskim w Kijowie, a także odwiedzili Buczę, miejsce jednej z rosyjskich zbrodni wojennych. W Petersburgu przyjął ich Władimir Putin.” Krótki komentarz przygotował OSW [Ośrodek Studiów Wschodnich]
Misja afrykańskich państw spotkała się z krytyką zarówno ze strony państw europejskich jak i afrykańskich. W Afryce najsilniejsza krytyka zdaje się płynąć ze strony RPA. Al-Dżazira opisuje jak opozycja z tego kraju krytykuje działania rządu i prezydenta. Vrye Weekblad ma felieton, który przekonuje, że tzw. „misja pokojowa” była błędem od samego początku. [Al-Dżazira], [Vrye Weekblad]
Jednym z problemów związanych z wizytą afrykańskich głów państw w Ukrainie i Rosji było zatrzymanie jednego z samolotów który przyleciał z RPA. Na pokładzie byli dziennikarze oraz część ochrony prezydenta RPA. Okazało się, że była też broń, która nie miała pozwoleń na wjazd do Polski. TVN24 zwięźle opisuje co się stało a Daily Maverick przedstawia jak tę sytuację widziała dziennikarka, która była na pokładzie samolotu. Co ciekawe komentarze pod artykułem DM nie wyrażają zbyt dużo sympatii dla pasażerów samolotu. [TVN25], [Daily Maverick]
Dlaczego obywatele afrykańskich państw giną w Ukrainie walcząc po stronie Rosji? Reuters przygotował reportaż starający odpowiedzieć na to pytanie. [Reuters]
Czy państwo będące członkiem NATO i Unii Europejskiej może przemycać przez granicę ukraińskich więźniów wojennych a potem odmawiać im kontakt z ojczyzną? Najwyraźniej jak się jest Węgrami to można. Teraz, gdy zrobiła się z tego awantura polityczna, władze Węgier mówią, że nie brały udziału w przemycie jeńców przez węgierską cerkiew ale kiedy ogłaszały ich przybycie do Węgier to twierdziły coś przeciwnego. [Radio Free Europe]
Popularna pisarka pod naciskiem czytelników z Ukrainy postanowiła przesunąć premierę swojej książki, której akcja ma dziać się w Rosji. Czy jest to (auto)cenzura? Wątpimy. Czy takie zachowanie powinno być standardem? Nie wiemy chociaż autorka felietonu w The Kyiv Independent przedstawia pewne ciekawe argumenty. Jednak reakcja zachodnich pisarzy i dziennikarzy, którzy m.in potrafili wyrażać niedowierzanie, że mieszkańcy wschodniej Europy czytają zachodnie książki (sic!) po angielsku (sic!!!) budzi spory niesmak. [The Kyiv Independent]
Europa
Estonia wprowadza pełną równość małżeńską🌈. Kościół Anglii sprzedaje wszystkie swoje pozostałe inwestycje w ropę i gaz. Rumunia – nowy rząd z widokiem na wybory. Rząd Malty będzie kastrował dzikie koty. Nowa koalicja w Finlandii – 2% PKB na obronność mimo cięć budżetowych. Brukselskie szpitale kończą z klauzulą sumienia. Słowacja – rezygnacja prezydent Čaputovej z ubiegania się o reelekcję.
Serwis VSquare przygotował reportaż o rosyjskim szpiegu pracującym na Węgrzech i na Słowacji. Co dokładnie robił w każdym z tych państw i jak wyglądała siatka jego kontaktów oraz dlaczego został wydalony ze Słowacji opisuje artykuł. [VSquare]
„Wewnątrz czeczeńskiego gułagu dla gejów. Organizacje walczące o prawa człowieka twierdzą, że osoby podejrzane o przynależność do społeczności LGBTQ+ są poddawane torturom lub »zgłaszane na ochotnika« do walki na Ukrainie.” [Politico]
„W poniedziałek 19 czerwca, Trybunał Konstytucyjny w Kiszyniowie podjął decyzję o delegalizacji Partii Șor – najbardziej prorosyjskiego i populistycznego mołdawskiego ugrupowania. Co to oznacza, jakie będą konsekwencje i czy na pewno władze działają w sposób demokratyczny – tłumaczy Kamil Całus z Ośrodka Studiów Wschodnich.” O nowej misji partnerskiej i dalszym wsparciu UE dla bezpieczeństwa Mołdawii pisze [Polski Instytut Spraw Międzynarodowych].
„Gruzja od lat tkwi pomiędzy Zachodem a Rosją. Burzliwe protesty w marcu tego roku na ulicach Tbilisi były tego wyraźnym dowodem. OSW przedstawia film dokumentalny będący efektem naszej podróży do Gruzji. Jak młodzi zmieniają dzisiejszą Gruzję? Co protesty w Gruzji zmieniły w tym kraju i co nam o nim mówią? Czy gruzińska cerkiew prawosławna odgrywa ważną rolę w polityce? Dlaczego gruzińskie władze chcą naśladować poczynania Rosji? Zapraszamy do oglądania!” Tydzień bez materiału o Gruzji jest tygodniem straconym.
„Volkswagen zaprzecza, jakoby kiedykolwiek korzystał z pracy przymusowej w Sinciangu. Nie był jednak tak chętny do zmierzenia się z ogólniejszym oskarżeniem: że utrzymując zakład na prośbę Pekinu, firma – a co za tym idzie niemiecki rząd, który wspierał inwestycje producenta samochodów w Chinach – zapewnia polityczną przykrywkę dla zbrodni przeciwko ludzkości.” [Politico]
„Od największej od lat tragedii na Morzu Śródziemnym minął tydzień, a wciąż nie wiadomo, jak do niej doszło. Na jaw wychodzą kolejne szczegóły dotyczące dramatycznych warunków panujących na łodzi, którą mogło podróżować nawet 750 osób. Mnożą się także pytania o rolę greckich służb w katastrofie i apele o transparentne śledztwo” [OKO.press]
Bliski i Środkowy Wschód
Linie lotnicze z Kataru, Turcji i Emiratów znalazły się w pierwszej dziesiątce rankingu firmy Skytrax. Saudowie chcą iść w ślady sąsiadów i rozkręcają nową linię lotniczą – Riyadh Air. Izraelscy Druzowie protestują przeciwko farmom wiatrowym na Wzgórzach Golan.
Mija pół roku rządów Binjamina Netanjahu i jego koalicji, w skład której weszły ugrupowania skrajnie prawicowe. Jak mają się sprawy wewnętrzne, konflikt izraelsko-palestyński czy też relacje międzynarodowe? O tym opowiada Mateusz Józwiak z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych.
Izrael przygotowuje się do wydania kilku tysięcy pozwoleń na budowę nowych budynków na okupowanym Zachodnim Brzegu Jordanu. Stany zjednoczone wzywają do powrotu do dialogu ze strona palestyńską. Maroko odwołuje szczyt w formacie Nagev. Wywodzący się ze skrajnie prawicowego ruchu minister finansów Becalel Smotricz mówi z kolei, że Izrael będzie kontynuował rozwój osiedli i kontroli nad terytorium. [Al-Monitor], [The Guardian]
Na Zachodnim Brzegu jest daleko do spokoju. Od pewnego czasu mamy ciągłą wymianę ataków. W ostatnim tygodniu po strzelaninie, w której zginęło 4 żydowskich osadników (która miała miejsce w odpowiedzi na rajd izraelskich mundurowych na Dżenin), doszło do przemarszu żydowskich osadników przez tereny zamieszkane przez Palestyńczyków, w których zginął jeden Palestyńczyk, a podpalonych zostały dziesiątki samochodów i domostw. Jeśli ciśnie się Wam na usta słowo „pogrom” to jest to całkiem zrozumiałe. [DW]
Jak donoszą informatorzy, rozmowy z Iranem odnośnie porozumienia nuklearnego po raz kolejny mają nabierać tempa. Rozmowy prowadzone przez UE i Iran mają odbwać w atmosferze porozumienia i woli deeskalacji (USA nie rozmawiają bezpośrdnio z Iranem). Czy po kilku latach rozmów i niejednokrotnym zbliżaniu się do finalizacji porozumienia w końcu uda się podpisać poozumienie? Nie mamy pojęcia. Dołączamy jedak jeszcze jeden artykuł. O rosnącej sprzedaży ropy przez Iran, który nominalnie objęty jest ostrymi sankcjami. Czy to efekt świadomego poluzowania nacisku na reżim Ajatollahów w celu polepszenia klimatu przed negocjacjami, a może jedynie strategia mająca na celu wypychanie Rosji z rynku węglowodorów oraz obniżki cen ropy? Czas pokaże. Jedyne co pewne, to że my Was o wynikach tych procesów będziemy informować. [CNN], [Rrzeczpospolita]
Kuwejt przez długie dekady był najlepszą drużyną piłki nożnej spośród arabskich sąsiadów znad Zatoki Perskiej. Pierwszy raz wystąpił na mundialu w 1982 roku wyprzedzając znacznie w tej kwestii Katar, ZEA i Arabię Saudyjską. Dzisiaj jednak jego gwiazda przygasła, a sąsiedzi poczynili ogromne inwestycje w piłkę nożną. O kuwejckiej piłce i jej otoczeniu pisze Deutsche Welle. [DW]
Arabia Saudyjska ma rosnący problem z narkotykami. W efekcie wzrostu przemytu uzależniającego captagonu z Syrii i Libanu przybywa nie tylko osób na oddziałach walki z uzależnieniami, ale także wysiłków na rzecz ograniczenia przemytu. Od zeszłego roku wykonano 20 wyroków śmierci za przemyt i handel narkotykami. W akcjach przeciwko przemytnikom zginęło 2 saudyjskich policjantów. O największym rynku narkotyów w sąsiedztwie i jego zmaganiach z przemytem pisze [Al-Monitor].
Państwa Bliskiego Wschodu wobec wizji spadku znacznenia ropy naftowej szukają inwestcji w nowoczesne źródła energii. Korzystając z położenia i możliwości kapitałowych, w regionie mnożą się inwestycje między innymi w technologie zielonego wodoru. Na jednego z liderów wyrasta stosunkowo niewielki Oman. O regionalnych ambicjach i projektach wodorowych pisze [Al-Monitor].
Turecki Bank Centralny pod wodzą nowej prezeski Hafize Gaye Erkan, podniósł stopy procentowe o 6,5 punkta procentowego. Mimo wyjątkowo dużego wzrostu, jest to i tak wynik poniżej oczekiwań rynkowych. Mimo wszystko jest to znak, że Erdoğan postanawia powrócić do konwencjonalnej polityki monetarnej. [BBC]
Azja
„Sekretarz stanu Anthony Blinken odwiedził Chiny. Wizyta miała się odbyć już w lutym, ale przeszkodziło jej pojawienie się nad USA chińskiego balonu szpiegowskiego. Tym razem szef amerykańskiej dyplomacji spotkał się m.in. z Xi Jinpingiem. Czy oznacza to zmianę w relacjach USA-Chiny? Odpowiada analityk OSW, Michał Bogusz.” Jakąkolwiek poprawę stosunków między dwoma mocarstwami może utrudnić nazwanie Xi Jinpinga dyktatorem przez Bidena. Chociaż póki co Chiny nie robią z tego powodu dyplomatycznej awantury. [Ośrodek Studiów Wschodnich], [The Guardian]
Czy żarty z armii są dopuszczalne w Chinach. Jeden znany standuper przekonał się, że nie. O tym jak jeden żart doprowadził do końca jego kariery i możliwe, że zatrzymał rozwój tego rodzaju komediowej rozrywki usłyszycie w podcaście Al-Dżaziry.
Chiny dokonały w maju bardzo duzych zakupów ropy. Ich magazyny są mocno wypełnione surowcem, a rafinerie pracują na wysokich obrotach, eksportując część produkcji. O Chińskich zakupach, zapowiadanym odbiciu konsumpcji, którego nie ma, a także o opcjach jakie na naftowym rynku ma obecnie państwo środka pisze Clyde Russell. [Reuters]
Afryka
Niestety wojna domowa w Sudanie ciągle trwa. Serwis Konflikty.pl przygotował podsumowanie obecnej sytuacji. [Konflikty.pl]
Tym razem chcemy polecić trochę starszy artykuł o Republice Południowej Afryki. Wiele problemów tego kraju związanych jest z korupcją ale wbrew temu co niektórzy sugerują (lub wprost twierdzą) nie rozpoczęła się ona po zakończeniu apartheidu. Można wręcz powiedzieć, że korupcja polityczna jest częścią systemu politycznego tego państwa już od czasów kolonialnych. [The Conversation]
„Ujawnienie, że prezydent Madagaskaru, Andry Rajoelina, posiada podwójne obywatelstwo francuskie, wywołało poruszenie na wyspie Oceanu Indyjskiego, gdzie prawo stanowi, że każdy, kto nabywa obywatelstwo obcego kraju, automatycznie traci obywatelstwo Madagaskaru.” [RFI]
Junta wojskowa rządząca Mali nakazała siłom pokojowym ONZ opuszczenie tego kraju. W reakcji na to, siły zbrojne z północy kraju ogłosiły, że spowoduje to zakończenie rozejmu jaki panuje między tymi grupami a juntą wojskową. [Al-Dżazira]
Ameryka Łacińska
Dlaczego Europejska Agencja Kosmiczna ma swój port kosmiczny w Ameryce Południowej? Co znajdowało się w Gujanie Francuskiej zanim pojawiły się tam statki kosmiczne? Na te i inne pytania odpowie ciekawy artykuł w serwisie [Supercluster].
W honduraskim więzieniu 46 kobiet zginęło w wyniku ataku rywalizującego gangu. Część kobiet została zastrzelona, a część zginęła po tym gdy po zamknięciu ich w celach więzienie podpalono. [The Guardian]
Belize zostało ogłoszone krajem wolnym od malarii. W tym państwie leżącym w ameryce środkowej, liczba przypadków malarii spadła z 10 tysięcy w 1990 roku do zera w 2019. [BBC]
Zaczyna się proces Jaira Bolsonaro. Jest on oskarżony o przekroczenie uprawnień oraz o świadome szerzenie nieprawdziwych informacji mających na celu osłabienie zaufania do procesu wyborczego. Sprawa rozpatrywana jest przez Naczelny Trybunał Wyborczy. W przypadku uznania go winnym stracić może on prawa wyborcze na 8 lat. [BBC]
Fala upałów przechodząca przez Meksyk wystawia na próbę tamtejszy sektor energetyczny. Ze względu na użycie klimatyzatorów, gdy temperatura osiągnęła w części kraju nawet 45 stopni, odnotowao rekordowe zapotrzebowanie na energię elektryczną. Media donosza o przerwach w dostawach w 12 stanach, a sąsiedni Teksas wzywa mieszkańców do oszczędzania energii. [Reuters]
Ameryka Północna
„Sędzia Samuel Alito wybrał się na luksusowe wakacje wędkarskie z republikańsim miliarderem, który później prowadził sprawy przed sądem. W latach po nieujawnionej podróży na Alaskę, fundusz hedgingowy republikańskiego megadonatora Paula Singera wielokrotnie prowadził interesy przed Sądem Najwyższym. Sędzia Alito nigdy się nie wycofał z tych spraw.” Czytając o kolejnej aferze związanej z sędzią Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych zastanawiamy się czym dokładnie przez te wszystkie lata zajmowali się dziennikarze, których pracą jest właśnie raportowanie o Sądzie Najwyższym oraz jego sędziach. [ProPublica]
Robert F. Kennedy Jr. jest jednym z polityków z Partii Demokratycznej, który chce konkurować z Joe Bidenem w prawyborach prezydenckich. W niektórych sondażach zyskuje on całkiem spore poparcie ale jednocześnie to co ostatnio opowiada w mediach może budzić zaniepokojenie. Magazyn Current Affairs przygotowało artykuł pod tytułem „Robert F. Kennedy Jr. to kłamliwy krętacz udający postępową alternatywę dla Bidena”. [Current Affairs]
Demokracja w Indiach jest w stanie krytycznym a rząd USA oskarżył Indie o angażowanie się w poważne naruszenia praw człowieka. A jednak w czwartek prezydent USA wydał dla premiera Indii wystawną kolację państwową. USA Today opisuje zarówno zarzuty jakie kieruje się w kierunki Indii (chociaż czytelnicy Tygodnika pewnie je znają) jak i powody dla tej przyjaznej wizyty. [USA Today]
Amerykański kongres przegłosował zgodnie umowę handlową z Chile. Ma ona na celu zapewnić korzyści obu państwom w kontekście mającego wzrosnąć chilijskiego wydobycia litu, pierwiastka waznego w produkcji nowoczensych baterii, wykorzystywanych w energetyce i pojazdach elektrycznych. [Reuters]
Oceania
„Choć w innych częściach świata statki wycieczkowe są coraz częściej krytykowane, dla najbardziej rdzennej nowokaledońskiej wyspy stały się sposobem na zachowanie tradycyjnego stylu życia. Czy może on jednak pozostać niezmieniony, gdy na ląd co kilka dni schodzi dwa razy więcej gości, niż jest lokalnych mieszkańców? O konfliktach wokół turystyki na Nowej Kaledonii opowiada dr Karolina Kania – etnolożka i antropolożka kultury, autorka bloga EthnoPassion.”
Ekonomia i gospodarka
„Za rządów PiS do Polski przybyła rekordowa liczba migrantów, ale mamy też złe informacje. Napływ imigrantów spowoduje szereg napięć społecznych, wynikających z obiektywnych trudności. Przede wszystkim na rynku mieszkaniowym, gdzie w ostatnim czasie nastąpiła gwałtowna podwyżka czynszów.” [Krytyka Polityczna]
Co ma wspólnego elektrociepłownia Będzin, małe reaktory atomowe oraz handlowanie akcjami wykorzystując informacje pofune? Wygląda na to, że całkiem sporo. W tle jest jeszcze wątek polityczny ale nie będziemy się rozpisywać tylko odeślemy do artykułu serwisu [Bankier].
(Uwaga, ten materiał zawiera lokowanie „produktu” czyli pewnej kancelarii). Rozmowa w KL na temat prawa żywnościowego w UE. Jaką mamy pewność, że to co jemy jest zdrowe? I co to znaczy, że żywność jest zdrowa i bezpieczna? Czy produkty żywnościowe są w jakikolwiek sposób kontrolowane? Rozmowa Katarzyny Skrzydłowskiej-Kalukin z Joanną Krakowiak, specjalistką od prawa żywnościowego.
Podcast GRAPE czyli rozmowy o ekonomii. W tym odcinku – co to znaczy panika bankowa? Czym to grozi? Czy środki w banku są bezpieczne? Joanna Tyrowicz & Marcin Bojanowski w rozmowie z Piotrem Żochem. [GRAPE]
Nauka i technologia
„Palenie tytoniu stanowi ogromne obciążenie dla globalnego zdrowia – około 14% wszystkich zgonów w 2019 r. przypisano temu nałogowi. Nowe narzędzia do rzucania palenia i skuteczna polityka zniechęcająca do palenia mogą odwrócić losy tytoniu, ale uzależnienia tego rodzaju nie są łatwe do przezwyciężenia.” Polecamy serię artykułów od [Scientific American].
Chromosom Y sprawia, że niektóre nowotwory są bardziej śmiertelne u mężczyzn. Dwa badania pomagają wyjaśnić, dlaczego nowotwory jelita grubego i pęcherza moczowego mają większą śmiertelność wśród mężczyzn niż wśród kobiet. [Nature]
Odkrycie nowego gatunku powinno być powodem do radości ale co jeśli ten gatunek już wyginął? O tym jak badacze zbiorów muzealnych trafiają na gatunki, które wyginęły zanim zostały odkryte przeczytacie w artykule [Undark].
„Setki ledwo widocznych pasków, kropek i falistych linii, które zdobią ścianę jaskini w środkowej Francji, są najstarszymi znanymi rycinami wykonanymi przez neandertalczyków, według naukowców, którzy przeanalizowali starożytne znaki.” [The Guardian]
„Przez setki lat zachodnia nauka korzystała z wiedzy rdzennej, zwykle bez uznania dla jej twórców. Dziś powoli zaczyna się to zmieniać.” Jeśli macie wykupioną prenumeratę Polityki to polecamy ten artykuł. [Polityka (TWARDY PAYWALL)]
Idee, kultura, społeczeństwo
„Według Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców do końca 2022 r. liczba uchodźców na świecie wyniosła 35,3 mln, co oznacza wzrost o ponad osiem milionów w porównaniu z rokiem poprzednim” Al-Dżazira przygotowała zestawienie różnych statystyk i wizualizacji dotyczących uchodźców. [Al-Dżazira]
Społeczności LGBTQ na całym świecie wypracowały własne sposoby komunikacji żeby w czasach gdy były prześladowane zapewnić sobie m.in bezpieczeństwo. Program Otherwords przedstawia kilka z tych „sekretnych języków” jakie powstały na świecie oraz opisuje w jaki sposób funkcjonowały.
„Co pisali komunistyczni myśliciele na temat pozaziemskich cywilizacji? Na ogół nie pisali zupełnie nic, jest jednak pewien wyjątek. Był nim J. Posadas, trockista z Argentyny, który stał się znany, bo połączył walkę klas, wojnę nuklearną i UFO. Jak i po co? Zapraszam do lektury!” [Hrabia Tytus]
„Wiemy, że dostęp do informacji to podstawa demokracji, dlatego odruchowo sprzeciwiamy się cenzorskim zapędom państwa. Dziś z równą powagą musimy podejść do problemu na pozór odwrotnego: nadmiaru śmieciowych treści.” [Krytyka Polityczna]
„Unia Europejska – jako pierwsza na świecie – wprowadza prawo mające na celu uregulowanie sztucznej inteligencji. Parlament Europejski chce m.in. zakazać masowej inwigilacji z wykorzystaniem AI, a także ujednolicić zasady funkcjonowania i korzystania z popularnego CzatuGPT. Co jeszcze zawierają przepisy i w jaki sposób mają chronić Europejczyków?” W podcascie „Raport na dziś” gościem Adriana Bąka jest Filip Konopczyński z Fundacji Panoptykon.
Noc z 23 na 24 czerwca znana jest jako Noc Kupały. Z tej okazji Radio Naukowe zabiera nas w świat dawnych wierzeń i postrzegania świata. O tym jak wyglądały kolejne aspekty wiejskiego, słowiańskiego życia, jakie obrzędy przetrwały do dzisiaj, jak chrześcijaństwo tworzyło na nie nakładki oraz gdzie jeszcze możemy je spotkać. Opowiada o tym prof. Katarzyna Smyk z Katedry Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego, Instytutu Nauk o Kulturze Uniwersytetu UMCS.
