Wydanie 143, 28.07.2023
To z brakiem rozstrzygnięcia wyborów w Hiszpanii, krwawą 2 Wojną Światową i kolejnym przewrotem na Sahelu
To już chyba trzecie wydanie Tygodnika, gdzie jest materiał powiązany jakoś z filmami Barbie i Oppenheimer. Jeśli jednak nie widzieliście żadnego z tych filmów (i nie planujecie zobaczyć w przyszłości) to i tak zapraszamy do lektury najnowszego wydania.
Jeśli podoba się Wam nasza praca, to tutaj znajdziecie Patronite naszego projektu. Listę naszych patronów możecie znaleźć tutaj.
Dla czytelników newslettera: To wydanie najprawdopodobniej przekracza objętość narzuconą przez serwis Gmail, więc nie wyświetli się w całości w skrzynkach pocztowych w tym serwisie. Możecie rozwinąć pełną treść maila na skrzynce lub otworzyć wersję webową – wystarczy kliknąć numer wydania w mailu.
Polska
PiS uchwalił przepis tylko po to, by usunąć jednego sędziego. Pół miliona zł dla bohatera reportażu o siostrze Bernadetcie. Andrzej Poczobut w kolonii karnej, jego żona pisze o najgorszym scenariuszu. Lex Czarnek 3.0 – do trzech razy sztuka?
„Fundacja Tadeusza Rydzyka, firma Tomasza Sakiewicza, spółka braci Karnowskich i ławica nikomu nieznanych firemek – do przyjaciół rządu płyną setki tysięcy euro z budżetu UE” [Fronstory]
„Wspólne wystąpienie Prezesa Najwyższej Izby Kontroli i lidera Konfederacji (który nie pełni żadnej funkcji publicznej) można oceniać zarówno jako przejaw nadużycia piastowanego urzędu, jak i wykorzystywania państwa dla celów kampanii wyborczej.” [Money]
„W Polsce i na świecie zalecenia dotyczące diagnostyki i leczenia boreliozy są ściśle określone. Istnieje jednak grupa lekarzy, która ich nie uznaje. Wysyła więc pacjentów na niesprawdzone badania diagnostyczne do konkretnych laboratoriów. Na ich podstawie wdraża się wieloletnią antybiotykoterapię. Zakaźnicy alarmują: konsekwencje bywają dramatyczne nie tylko dla pacjentów, ale także dla całego społeczeństwa. Zdarzają się przypadki uszkodzenia narządów, rozwoju groźnych bakterii, prowadzące nawet do śmierci.” [TokfFM #1], [TokfFM #2]
W poprzednim numerze Tygodnika donosiliśmy o hojnym docenieniu wkładu czasopism naukowych z zakresu teologii i prawa wyznaniowego w najnowszym wykazie czasopism punktowanych wydanym przez MEiN. W nawiązaniu do wskazanych zmian chcielibyśmy polecić wam fanpage Instytut Teologiczny im. Pustynnego Demona, na którym możecie znaleźć rozliczne smaczki, które w opinii ministra Czarnka warte są tyle samo, co publikacje w Nature. [Instytut Teologiczny im. Pustynnego Demona @ Facebook]
Płoną składowiska niebezpiecznych odpadów a PiS (nie zaskoczymy Was tutaj) obwinia o wszystko PO, Tuska i Niemcy. Można by pomyśleć, że to PO jest u władzy ostanie 8 lat. OKO.press pokazuje, że sytuacja sprowadzania do Polski odpadów jest bardziej skomplikowana niż stara się to przedstawić PiS. [OKO.press]
„W ciągu trzech lat z Nitro-Chemu, największego producenta trotylu w NATO, wyjechało w niewiadomym kierunku 4-5 tys. ton toksycznych odpadów. Choć odbiorcy nie mieli pozwoleń na ich utylizację, powiązany z PiS prezes Krzysztof K. podpisywał z nimi umowy na coraz wyższe kwoty, a dyrektor finansowa firmy zatwierdzała niektóre faktury »na gębę«.” [Onet]
„W dniach 12–14 lipca prezydent Korei Płd. Yoon Suk-yeol złożył oficjalną wizytę w Polsce. Pierwsza od 14 lat podróż południowokoreańskiego przywódcy do Polski przypadła w 10. rocznicę ustanowienia partnerstwa strategicznego między państwami. Wpisała się w intensyfikację stosunków dwustronnych, w których obok istotnych powiązań gospodarczych coraz większą rolę odgrywają kwestie obronności i współpraca na rzecz powojennej odbudowy Ukrainy.” [Polski Instytut Spraw Międzynarodowych]
Wojna w Ukrainie
Atak Rosji na Ukrainę – aktualny stan wydarzeń przedstawia Ośrodek Studiów Wschodnich.
Władze Ukrainy sfinalizowały przejęcie przez państwo jednego z największych banków. Chociaż należał on do rosyjskich obywateli objętych sankcjami to chwilę zajęło zanim władze w Kijowie zdecydowały się na jakiś ruch. Dlaczego tak było pisze [Ośrodek Studiów Wschodnich].
Po zerwaniu umowy na transport zboża poprzez Morze Czarne i ataku na Ukraińskie porty oraz magazyny ze zbożem (więcej o tym pisze BBC) Rosja stara się zapewnić afrykańskie państwa, że dostarczy im zboże za darmo. BBC pisze, że oferta dotyczy 6 państw i została złożona na szczycie Rosja-Afryka w Petersburgu. Więcej o tym szczycie znajdziecie w dziale Afryka. [BBC], [AP News]
„Wagnerowcy na Białorusi. Od 11 lipca w miejscowości Osipowicze na Białorusi zaczęli pojawiać się wagnerowcy. Grupa Wagnera na Białorusi to konsekwencja buntu jaki wywołał Prigożyn. O tym co się dzieje z wagnerowcami, jak Łukaszenka wykorzystuje obecność wagnerowców, jakie prawdopodobne plany ma Prigożyn, co to oznacza dla państwa Białoruś – opowie Piotr Żochowski, ekspert OSW.”
Polski Instytut Spraw Międzynarodowych też ma materiał o Prigożynie i Grupie Wagnera, w przeciwieństwie do OSW jest to materiał audio.
Europa
Koniec złudzeń w relacjach ChRL i państw Europy Środkowej. Radykalny brytyjski islamski kaznodzieja Anjem Choudary oskarżony o trzy przestępstwa terrorystyczne.
Pamiętacie jak PiS się oburzał gdy zagraniczny polityk wyraził sympatie dla Platformy Obywatelskiej? W minioną niedzielę odbyły się wybory parlamentarne w Hiszpanii a w sobotę Jarosław Kaczyński apelował do Hiszpanów by głosowali na skrajnie prawicową partię VOX. Najwyraźniej ta wiadomość nie dotarła do Hiszpanów, ponieważ ta partia straciła 1/3 posłów w wyniku niedzielnego głosowania. Co ciekawe wybory nie mają zwycięzcy – żadna z koalicji nie ma większości potrzebnej do rządzenia i najprawdopodobniej zostaną rozpisane kolejne wybory. Krytyka Polityczna przedstawia dość szczegółową analizę sytuacji w tym kraju. Za to Euronews skupia się na tym dlaczego skrajnie prawicowa partia straciła wyborców. [Krytyka Polityczna], [Euronews]
Włosi uważają, że trans kobiety mają wrodzoną przewagą w konkursach piękności i dlatego zabraniają im startu razem z cis kobietami. To racjonalne wytłumaczenie, bo jedyne inne to zwykła transfobia. A przecież w kraju rządzonym przez konserwatystów by do czegoś takiego nigdy nie doszło, prawda? Co ciekawe nowe regulacje nie wykluczają z konkurs trans mężczyzn (w końcu urodzili się jako kobiety), więc ci w ramach protestu postanowili się zgłaszać do udziału. [NBC]
„»Greckie wyspy zawsze płonęły; poprzez ogień odradza się śródziemnomorska przyroda« – tłumaczy Irena Tsermegas, geografka z UW. »Ale kiedyś pożary były mniejsze, dawało się je opanować«. Co się zmieniło? Posłuchaj o pożarach w Grecji!”
„W dzisiejszym odcinku przyglądamy się relacjom Niemcy-Chiny. W ostatnich dniach opublikowana została nowa niemiecka strategia wobec Pekinu. Zawiera ona nowe elementy, w związku z tym polityka zagraniczna Niemiec może się zmienić. Czy Niemcy wyciągnęli wnioski z relacji Niemcy-Rosja i zdecydują się na odcięcie się od współpracy gospodarczej z Chinami? Co na to Pekin? Jak ważna dla Niemców jest współpraca z Chińczykami? A jak Niemcy są ważni dla Chin? Na te i inne pytania odpowiadają eksperci OSW: Sebastian Płóciennik i Paulina Uznańska.”
Bliski i Środkowy Wschód
Kuwejt zakazuje kryptowalut i NFT. Turecki bank centralny podnosi prognozę średniorocznej inflacji do 58%. W nękanym kryzysami Libanie od 9 miesięcy nie ma wybranego prezydenta, a liczba innych nieobsadzonych stanowisk rośnie.
W Iraku narasta problem dostępu do wody pitnej dla ludzi i rolnictwa. Powodem są susze oraz rosnące zużycie wody przez Turcję, która kontroluje górny bieg głównych rzek Iraku. W efekcie migracje wewnętrzne z obszarów wiejskich do miast powodują narastające konflikty społeczne. [DW]
Wiele wskazuje na pogorszenie relacji między Arabią Saudyjską a Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi. U źródeł leży regionalna rywalizacja i ambicje obu państw. [Tomasz Rydelek @ Substack]
Rządząca Izraelem koalicja pod przywództwem premiera Binjamina Netanjahu pcha kontrowersyjne reformy sadownicze. Po ostatnim, zbojkotowanym przez opozycję głosowaniu, projekt znoszący przesłankę “roztropności” w systemie prawnym, przeszedł wynikiem 64-0. Izraelczycy kontynuują masowe protesty i blokady kraju, są wśród nich wojskowi w skali, która podkopuje zdolności obronne Izraela. [The Guardian], [DW]
Jak informowaliśmy w zeszłym tygodniu w dniach 17–19 lipca prezydent Turcji Recep Tayyip Erdoğan razem z delegacją odwiedził Arabię Saudyjską, Katar i Zjednoczone Emiraty Arabskie. O planach i efektach wizyt pisze [Ośrodek Studiów Wschodnich].
„Jaka będzie przyszłość Turcji pod przywództwem Erdogana? W co gra prezydent Turcji i czy jest tym ”rozgrywającym„ Zachód? O tym mówił dr Karol Wasilewski, analityk 4CF, Instytut Badań nad Turcją.”
Jak wskazują najnowsze badania, po dekadzie wojny aż jedna trzecia mieszkańców Syrii jest dotknięta jakiegoś rodzaju niepełnosprawnością. Do tego dochodzą jeszcze ofiary ostatniego trzęsienia ziemi. W wielu regionach nie ma rodziny, która by nie borykała się z takimi problemami. [DW]
W Libanie palenie cygar to przywilej bogatych, którzy wydają na cygara rekordowe w skali świata sumy, a biedni w tym czasie zadowalają się sziszą. O klasowym podziale tytoniowym w ogarniętym kryzysem państwie pisze [DW].
Doradca ds. bezpieczeństwa narodowego Stanów Zjednoczonych Jake Sullivan rozmawiał w Dżuddzie z następcą saudyjskiego tronu Muhammadem ibn Salmanem. Spotkanie miało możliwość na przełamanie impasu w relacjach między partnerami. Tematami rozmów miały być normalizacja saudyjsko-izraelska, konflikt izraelsko-palestyński oraz wzajemne relacje z USA. Jak donoszą komentatorzy Arabia Saudyjska stawia w stosunku do oczekiwań Waszyngtonu zaporowe warunki. [The Guardian]
Arabia Saudyjska wydaje krocie na rozgrywki sportowe oraz znanych sportowców. Ile dokładnie? od 2021 roku było to 6,3 miliarda dolarów. To niemal równowartość PKB Czarnogóry. Czy sportwashing, czyli próba ukrywania problemów z przestrzeganiem praw człowieka za dobrym PRem sportu się powiedzie? [The Guardian]
Kuwejt rozpoczyna wiercenia w spornym polu gazowym al-Durra, do którego części rości sobie prawa również Iran. Po stronie Kuwejtu stoi Arabia Saudyjska. Te dwa państwa podpisały w zeszłym roku porozumienie o rozwoju projektu na tym polu gazowym. [Al-Monitor]
Jezydzi apelują do rządu centralnego w Iraku o pomoc finansową w odbudowie infrastruktury i budynków mieszkalnych w Sindżarze, regionie zniszczonym podczas konfliktu z tzw. państwem islamskim. [Al-Monitor]
Azja
Wygląda, że nic nie będzie z demokratycznych reform w Tajlandii, i to nawet bez kolejnego zamachu stanu wojskowych. Mimo wygranych wyborów, tak jak pisaliśmy w poprzednim wydaniu, lider zwycięskiej partii Move Forward nie był w stanie utworzyć rządu. Teraz został pozbawiony mandatu przez Sąd Konstytucyjny i wygląda na to, że rząd powstanie, ale bez tej partii. Ciekawą analizę tajskiej polityki przeczytacie w [Krytyce Politycznej].
„Dzisiejszy film zbiera podstawowe informacje o tym, jak działa system polityczny w Chinach. Czym jest i jak działa Komunistyczna Partia Chin? Czy w Chinach da się zrobić karierę bez członkostwa w partii? Jak wygląda życie w Chinach? Jak dziś wyglądają Chiny i ich struktury władzy? Kto jest kim? Te zagadnienia poruszamy w tym filmie razem z Michałem Boguszem, ekspertem OSW.”
„W dzisiejszym odcinku tematem są Chiny. W jakim stanie znajduje się chińska gospodarka? Czy odbiła się po kryzysie związanym z pandemią? Jakie problemy mają Chińczycy? Co władze chcą z tym zrobić? Na te i inne pytania odpowiada analityk OSW Maciej Kalwasiński”
W Chinach nastąpiła nagła zmiana na stanowisku Ministra Spraw Zagranicznych. Samo w sobie byłoby to ciekawe gdyż może to świadczyć o zmianach wewnątrz obozu rządzącego partią komunistyczną. Jednak CNN donosi, że obecnie Chiny usuwają wszelkie ślady po poprzednim ministrze ze swoich stron internetowych, co jest trochę zaskakujące i sprawia, że zmiana na tym stanowisku budzi dużo większe zaciekawienie. [CNN]
W Kambodży odbyły się wybory parlamentarne. Nie były one ani w pełni wolne ani demokratyczne, jak donoszą organizacje pozarządowe monitorujące ten proces. Jeśli chcecie się dowiedzieć więcej o polityce tego kraju, to polecamy artykuł NPR. Za to Al-Dżazira donosi, że kilka dni po wygranych wyborach, lider rządzącej partii ogłosił, że wycofa się za trzy tygodnie z polityki a przywództwo w partii i kraju przejmie jego syn. [NPR], [Al-Dżazira]
Afryka
„Życie w Ugandzie po ustawie anty-LGBT: wskaż geja albo trafisz do więzienia. Zgodnie z nowymi przepisami homoseksualizm zagrożony karą dożywotniego więzienia, zaś artykuł 14 nakłada na obywateli obowiązek zgłaszania władzom osób LGBTIQ – pod groźbą pięciu lat więzienia dla tych, którzy tego nie zrobią.” [Krytyka Polityczna]
„Złudne marzenia o walucie BRICS, miejsce RPA w sojuszu oraz nakaz MTK – o tym prof. Andrzej Polus z Uniwersytetu Wrocławskiego.” Chociaż wspominaliśmy tydzień temu o braku obecności Putina na szczycie BRICS w RPA, to ta audycja porusza więcej ciekawych tematów. Polecamy.
Rozmowa Jagielski Story na temat konfliktu w Sudanie. Czy ten kraj ma szansę na (s)pokój? „W Chartumie i całym Sudanie wojna trwa już od ponad 100 dni, bomby i rakiety spadają na wielomilionowe miasto. Wszystko przez spór o władzę między dwoma generałami, którego cenę od 15 kwietnia płacą miliony ludzi – według szacunków ONZ z domów musiało uciekać ponad 3 miliony Sudańczyków, a ponad 700 tysięcy wyjechało z kraju.”
W Petersburgu odbył się szczyt Rosja-Afryka. O tym jak Rosja obiecała na nim darmowe dostawy zboża dla kilku afrykańskich państw pisaliśmy w dziale Wojna w Ukrainie. The Guardian ma artykuł o szerszym geopolitycznym kontekście związanym z tym szczytem. [The Guardian]
W Nigrze doszło do przewrotu wojskowego. AP News pisze o tym zwracając szczególną uwagę na wpływ jaki to może mieć na walkę z islamskimi ekstremistami w regionie oraz rosnących ciągle wpływach Grupy Wagnera. Politico za to pisze o tym jak przewrót ten wpłynąć może na politykę zarówno Francji jak i Stanów Zjednoczonych wobec regionu. [AP News], [Politico]
„Świetlana – tak widzą przyszłość Tanzanii ekonomiści z tego kraju, dr Raphael Habi i dr John Boamo Tlegray. Naukowców spotkałam w czasie wyjazdu do Lublina, na UMCS, gdzie prowadzili gościnne wykłady. Współpracują z dr. Konradem Czernichowskim z UMCS, który również jest gościem tego odcinka. (…) W odcinku jest o tym, czy miernik PKB rzeczywiście dobrze oddaje potencjał ekonomiczny Afryki (niekoniecznie), jakie są przyczyny ubóstwa (dowiecie się, czym jest klątwa surowcowa i choroba holenderska) oraz czy jak różnice kulturowe, np. w postrzeganiu czasu, mogą wpływać na gospodarkę.” W odcinku jest też poruszona kwestia wyzwań związanych z katastrofą klimatyczną jak i chińskimi inwestycjami.
Ameryka Łacińska
Czy prezydent Brazylii Lula da Silva jest anty-amerykański? Redaktor naczelny Americas Quarterly stara się odpowiedzieć na to pytanie, a żeby to dobrze zrobić to trzeba zrozumieć jakie cele na arenie międzynarodowej prezydent Brazylii chce teraz osiągnąć. [Americas Quarterly]
„Ekologiczny skarb Kolumbii. Od czasu zakończenia wojny domowej naukowcy ścigają się, aby wyśledzić oszałamiającą różnorodność biologiczną kraju – zanim będzie za późno.” Polecamy reportaż od Nature. [Nature]
Pisaliśmy dużo o kontrowersjach związanych z wyborami prezydenckimi w Gwatemali. Chociaż nie musi się to wydawać bezpośrednio z tym związane to polecamy rozmowę z dr Joanną Gocłowską-Bolek z Uniwersytetu Warszawskiego na temat korupcji i bezkarności w tym kraju.
„Ponad 1,3 miliona Brazylijczyków, którzy identyfikują się jako potomkowie Afrykanów, którzy uciekli z niewolnictwa, w końcu zostało uznanych w oficjalnych statystykach, co oznacza zwycięstwo tej historycznie wykluczonej populacji.” [The Guardian]
W Salwadorze wymiar sprawiedliwości staje się fasadą. Właśnie przegłosowano, że może dochodzić do masowych procesów, nawet 900 osób jednocześnie, jeśli są oskarżone o uczestnictwo w tym samym gangu. To, że regularnie dochodzi do zatrzymań niewinnych osób najwyraźniej nikogo nie obchodzi. Problem zorganizowanej przestępczości stał się tak dojmujący w tym kraju, że obywatele chętnie zgadzają się na powolne wprowadzenie dyktatury, jeśli tylko zapewni im ona bezpieczeństwo. [The Guardian]
„Ekwador ogłosił we wtorek 60-dniowy stan wyjątkowy w krajowych więzieniach. Ekwadorskie siły bezpieczeństwa rozpoczęły nalot na główne więzienie w porcie Guayaquil, które zostało wstrząśnięte śmiertelnymi konfrontacjami między rywalizującymi gangami. Władze twierdzą, że w zamieszkach w weekend zginęło 31 więźniów.” [DW]
Ameryka Północna
Premier Kanady Justin Trudeau dokonał kilku zmian w swoim rządzie. Spowodowane jest to zapewne spadającym poparciem dla partii rządzącej. [Al-Dżazira]
Śledzenie spraw kryminalnych prowadzonych przeciwko Donaldowi Trumpowi jest prawie równie trudne co śledzenie afer PiSu w Polsce. Z pomocą na szczęście przyszło Politico i przygotowało ich podsumowanie. [Politico]
UPS i Teamsters, czyli związek zawodowy kierowców, doszli do porozumienia unikając strajku, który potencjalnie mógłby zachwiać amerykańską gospodarką. Porozumienie musi zostać jeszcze zatwierdzone przez 340 tysięcy członków związku pracujących dla UPS. [CNN]
Biden nominował admirałkę Lisę Franchetti na stanowisko Szefa Operacji Morskich marynarki wojennej Stanów Zjednoczonych. Byłaby to pierwsza kobieta na tym stanowisku oraz pierwsza w Kolegium Połączonych Szefów Sztabu. Na razie jednak czeka na zatwierdzenie nominacji przez Senat. To zaś blokuje senator Tuberville, któremu nie podoba się wsparcie sił zbrojnych w dokonywaniu aborcji. [NPR]
Badanie w Grassy Narrows w Ontario wykazało zależność pomiędzy ekspozycją na rtęć, a zwiększonym trzykrotnie współczynnikiem samobójstw nastolatków w porównaniu do innych społeczności Pierwszych Narodów. [The Guardian]
Zanim 11 maja weszła w życie decyzje prezydenta Bidena utrudniająca uzyskanie azylu, patrole graniczne donosiły o 7500 migrantach przekraczających granicę nielegalnie każdego dnia. Ta liczba po zmianach w prawie spadła do około 3000. W związku z zablokowaniem decyzji Bidena przez sędziego federalnego The New York Times analizuje co jeszcze i jak miało wpływ na zmianę tej liczby. [The New York Times]
Rządzona przez partię Republikańską Alabama odmówiła wykonania wyroku sądu w sprawie zmian granic okręgów wyborczych do Kongresu. Konkretnie to rządzący nie chcą utworzyć drugiego okręgu, w którym większość mieliby wyborcy należący do społeczności afroamerykańskiej. [NBC News]
Oceania
Antony Blinken, sekretarz stanu Stanów Zjednoczonych jest z wizytą w Nowej Zelandii. Chociaż jego wizyta zbiega się z Mistrzostwami Świata w Piłce Nożnej Kobiet, które odbywają się w Australii i Nowej Zelandii to wizyta poruszy dużo więcej tematów niż tylko sport. Więcej o potencjalnych celach i przedmiotach tej wizyty przeczytacie w [The Diplomat].
Według ostatniego australijskiego spisu powszechnego liczba migrantów z Indii szybko wzrasta i jedynie migracja z Wielkiej Brytanii jest większa. Co stoi za tym wzrostem? Chociaż BBC nie daje prostych odpowiedzi, to wskazuje na zacieśnienie więzów ekonomicznych i politycznych między tymi dwoma państwami jako jeden z powodów zwiększonej migracji. [BBC]
Ekonomia i gospodarka
Mogliście słyszeć o tym, że ma być u nas „jak w Niemczech”, tzn wchodzisz do sklepu i wymieniasz butelki na pieniądze. Chociaż jak na standardy PiS nowe prawo jest całkiem dobrze przygotowane to nadal posiada zasadniczy błąd – zamiast korzystać z doświadczenia innych państw, gdzie funkcjonują już systemy kaucyjne to najwyraźniej PiS chce wymyślić koło na nowo. Artykuł Business Insider wyjaśnia jak ma działać prawo o systemie kaucyjnym, które obecnie procedowane jest w senacie i jakie wnioski mają różne grupy producenckie. Niektóre z tych wniosków wydają się nam sensowne, inne niekoniecznie. Zwłaszcza czarny scenariusz rysowany przez Browary Polskie budzi nasze wątpliwości. Eksperci piszący dla SmogLab podzielają nasze wątpliwości. [Business Insider], [SmogLab]
„Rekordowy eksport zboża i rekordowa pomoc dla rolników. Rekordowy eksport zboża idzie w parze z rekordową pomocą dla polskich rolników. Czy polskim wytwórcom powodzi się naprawdę tak źle?” [Obserwator Gospodarczy]
Obserwator Gospodarczy pisze o braku zaskoczeń w związku ze stopami procentowymi w Europie (pierwszy artykuł) jak i Stanach Zjednoczonych (drugi artykuł). [Obserwator Gospodarczy #1], [Obserwator Gospodarczy #2]
Kącik szaleństw Elona Muska
Elon Musk zmienił nazwę Twittera na X. Wątpliwe jest żeby nowa nazwa weszłą do powszechnego użytku (tutaj ciągle będziemy używali dawnej nazwy), a fakt, że inne duże korporacje mają patenty związane z tą literą na pewno nie przyczyni się do popularności nowej nazwy. Jeśli zastanawiacie się dlaczego X, to The Wrap przygotował artykuł ukazujący obsesję Muska tą literą. [Reuters], [The Wrap]
Czy można postować na Twitterze dziecięcą pornografię i pozostać bezkarnym? Tak, pod warunkiem, że Elon Musk, właściciel serwisu jest twoim kolegą. [Vice]
„Około dziesięć lat temu Tesla sfałszowała odczyty na desce rozdzielczej w swoich samochodach elektrycznych, aby zapewnić optymistyczne prognozy dotyczące tego, jak daleko właściciele mogą przejechać przed koniecznością doładowania, informator poinformował serwis Reuters. W zeszłym roku producent samochodów został tak zalany skargami dotyczącymi zasięgu jazdy, że stworzył specjalny zespół, który odwoływał wizyty serwisowe właścicieli.” [Reuters]
Nauka i technologia
Jeśli chcecie dowiedzieć się jakie zmiany w naszym genomie umożliwiły gatunkowi ludzkiemu poruszanie się na dwóch nogach, to Nature opisuje badanie naukowe, które właśnie to zmianami się zajmowało. Jeśli macie zacięcie naukowe to możecie przeczytać samo badanie źródłowe gdyż jest dostępne w otwartym dostępie w Science. [Nature], [Science]
„Twoje dłonie są prawdopodobnie dwa razy cięższe niż myślisz. Eksperymenty pokazują, że ludzie konsekwentnie nie doceniają wagi własnych rąk – to osobliwość percepcyjna, która może być ważna przy projektowaniu protez.” [New Scientist]
„Jeden z najskuteczniejszych sposobów na chłodzenie ludzi jest często zaniedbywany w planowaniu miejskim. Miasta muszą pracować nad zapewnieniem osłon i zmniejszeniem »pustyń cienia« powszechnych w społecznościach o niskich dochodach.” [Nature]
Chcecie pooglądać na żywo migrację bieługi (to rodzaj arktycznego wieloryba)? Proszę bardzo, artykuł Smithsonian Magazine linkuje do nagrania z kamery która właśnie to pokazuje. Jeśli chcecie dowiedzieć się więcej o tych waleniach i ich migracjach to te informacje także tam znajdziecie. [Smithsonian Magazine]
Prąd Zatokowy, znany także jako Golfsztrom może zaniknąć do roku 2025. Przynajmniej na to wskazują nowe badania. Niektórzy naukowcy mają wątpliwości czy można polegać na tych przewidywaniach, jednak wszyscy zgadzają się, że zniknięcie Prądu Zatokowego miałoby bardzo negatywne skutki. [The Guardian]
Zastanawialiście się kiedy curry przywędrowało do Wietnamu? Naukowcy nad tym myśleli i niedawne odkrycie archeologiczne daje odpowiedź na to pytanie. Dlaczego jest to interesujące pisze [Science].
“Na początku miesiąca Australia, jako pierwszy kraj na świecie, dopuściła do leczenia zaburzeń psychicznych przy pomocy psychodelików i psychostymulantów. Dlaczego po kilku dekadach kryminalizowania tych substancji, dziś są wielką nadzieją medycyny? O nowych zastosowaniach psychodelików w leczeniu opowiada prof. Krystyna Gołembiowska z Instytutu Farmakologii im. Jerzego Maja Polskiej Akademii Nauk.”
Idee, kultura, społeczeństwo
Do tej pory kontrowersje polityczne były związane z filmem Barbie, a Oppenheimer jakoś ich nie wzbudzał mimo dużo poważniejszego tematu. Jednak naszła pora i na film o powstaniu bomby atomowej. Na różnych serwisach społecznościowych można trafić na kolejne iteracje dyskusji, o tym czy zrzucenie bomb atomowych na Japonię było usprawiedliwioną decyzją. Wpis na blogu Nathana Goldwaga zwraca uwagę, że takie rozważania zwykle opierają się na nieświadomości tego jak krwawym konfliktem była 2 Wojna Światowa. [Goldwag's Journal on Civilization]
Źródło: punished_tar @ Twitter Łukasz Lamża zaprasza na ciekawą wycieczkę. Rozpoczynając od zwłok wieloryba, kończy na burzach na słońcu. W jaki sposób? Zapraszamy do wakacyjnego odcinka „Czytamy Nature”.
Z pewnością znacie stereotyp Sparty jako potęgi militarnej świata antycznego i Spartan jako niezrównanych żołnierzy. Otóż, nic bardziej mylnego. Z tym mitem rozprawia się historyk Bret Devereaux. Szczególną uwagę poświęca Spartagandzie, czyli gloryfikacji Sparty jaka ma miejsce w siłach zbrojnych USA. [Foreign Policy]
