Wydanie 160, 24.11.2023
To z wygranymi skrajnej prawicy, rocznicą Euromajdanu i obietnicami zniszczenia Polski
Jeśli podoba się Wam nasza praca, to tutaj znajdziecie Patronite naszego projektu. Listę naszych patronów możecie znaleźć tutaj.
Dla czytelników newslettera: To wydanie najprawdopodobniej przekracza objętość narzuconą przez serwis Gmail, więc nie wyświetli się w całości w skrzynkach pocztowych w tym serwisie. Możecie rozwinąć pełną treść maila na skrzynce lub otworzyć wersję webową – wystarczy kliknąć numer wydania w mailu.
Polska
Nowy tydzień, nowe próby sądzenia poprzednich rządzących. Zapraszamy do zapoznania się z podcastem Kultury Liberalnej „PiS przegrało wybory – co teraz, czy Donald Tusk rozliczy poprzednią władzę? | ŁĘTOWSKA vs. SADURSKI”, prowadzonym przez Jarosława Kuisza. Specjalistka oraz specjalista w temacie prawa próbują przewidzieć co zrobi przyszły rząd, a także, co powinien zrobić. Rozmowa, a raczej jej rdzeń, jest również dostępna w formie spisanej na stronie Kultury Liberalnej. [Kultury Liberalnej]
„Koncern farmaceutyczny Pfizer pozwał Polskę za niewywiązanie się z umowy szczepionkowej na kwotę 6 mld zł. Pierwsza rozprawa ma odbyć się 6 grudnia — pisze Dziennik Gazeta Prawna.” [Bussines Insider]
„Ginie żołnierz. Ginie wilk. Kary są śmieszne albo ich nie ma. I tak od lat. Myśliwi wydają się protegowanymi ministrów środowiska (nie tylko Jana Szyszki!), sędziów i posłów. Dlaczego nowa władza miałaby naruszyć interesy tak chronionej grupy? Czy istnieje argument dostatecznie silny, by polityczki i politycy dokonali przewrotu i zmienili zasady? Posłuchaj!”
„Dramatyczna sytuacja w 1. Bazie Lotnictwa Transportowego, która wozi najważniejsze osoby w państwie, to dziś najpilniej strzeżona tajemnica wojskowa. Kraj, który ponad 13 lat temu stracił w katastrofie smoleńskiej 96 osób, powinien kwestie bezpieczeństwa lotów VIP-ów traktować z największą powagą. Wojsko nie odrobiło jednak tej tragicznej lekcji.” [Onet Premium (PAYWALL)]
Jeśli chcesz robić w Polsce karierę naukową, to masz około 10% szans, że dostaniesz dofinansowanie swojego projektu naukowego od Narodowego Centrum Nauki. Kilka lat temu NCN finansował około 20% złożonych projektów. Obecnie budżet NCN na projekty naukowe wyniósł około 338 milionów złotych. A teraz przejdźmy do poważnych spraw – Doniesienia z Putinowskiej Polski piszą o tym jak minister Gliński rzuca lekką ręką 200 milionów publicznych pieniędz na Centrum Lecha Kaczyńskiego w Chelmie. TokFM ma także ciekawy artykuł o pisowskich inwestychach w Chełmie [Narodowe Centurm Nauki], [Doniesienia z Putinowskiej Polski @ Facebook], [TokFM]
„Kot Hołowni / Rząd Tuska / Debata o in vitro” To oraz wiele więcej znajdziecie w nowym odcinku Programu Politycznego OKO.press.
Wojna w Ukrainie
Atak Rosji na Ukrainę – aktualny stan wydarzeń przedstawia [Ośrodek Studiów Wschodnich].
„Zgodnie z deklaracjami władz w Kijowie ok. 174 tys. km2 terytorium Ukrainy potencjalnie wymaga rozminowania. To niemal jedna trzecia całego jej obszaru.” [Ośrodek Studiów Wschodnich]
Na polsko-ukraińskiej granicy ciągle są blokady i protesty a konflikt zdaje się eskalować (dołączyli do niego rolnicy) niż gasnąć. Polecamy artykuł zarówno ze strony polskiego TokFM jak i ukraińskiego The Kyiv Independent. [TokFm], [The Kyiv Independent]
Ukraina świętowała 10 rocznicę Rewolucji Godności – zwanej także Euromajdanem. The Kyiv Independent ma krótki filmik, który przypomina najważniejsze fakty związane z tym wydarzeniem. Możecie też przeczytać artykuł o uczestnikach protestów, którzy obecnie walczą z rosyjską inwazją. [The Kyiv Independent]
Ukraiński parlament zatwierdził 21 listopada pierwsze czytanie ustawy, która według organizacji strażniczych skutecznie niszczy kluczowy filar reformy sądownictwa, Radę ds. Uczciwości Publicznej. [The Kyiv Independent]
Nowy prezes wpływowej amerykanskiej stacji telewizyjnej FOX News odwiedził Ukrainę i spotkał się z prezydentem. [The Guardian]
„Rosja wykorzystuje terytorium Białorusi w wojnie przeciwko Ukrainie. W praktyce Białoruś jest w stanie wojny z Ukrainą, choć nie została ona wypowiedziana. O stanie relacji między reżimem Alaksandra Łukaszenki a Kijowem i białoruską opozycją a Ukrainą mówi Kamil Kłysiński z Ośrodka Studiów Wschodnich.” [Nowa Europa Wschodnia]
Europa
W związku z tym, że PiS obiecuje utratę suwerenności i zniszczenie Polski to temat reformy Unii Europejskiej stał się nagle bardzo popularny w naszym kraju. Jeśli jesteście ciekawi jakie reformy są proponowane, jak mogą zostać wprowadzone i czy jakakolwiek reforma jest możliwa, to polecamy (kolejny raz) podcast Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych, który to zgrabnie tłumaczy.
Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych do swoich audycji podcastowych dorzucił formę piątkowej Depeszy PISM, która w krótkiej formie tłumaczy kilka tematów mijającego tygodnia. Jeśli ktoś nie nadrobił zeszłotygodniowych newsów o przetasowaniu w brytyjskiej polityce czy o spotkaniu europejskich ministrów obrony, to polecamy audycję.
W Dublinie doszło do ataku nożownika na szkolne dzieci. W związku z tym, że sprawca (obywatel Irlandii) miał inny kolor skóry niż biały to część dublińczyków doszła najwyraźniej do wniosku, że mogą teraz urządzić zamieszki w centrum stolicy. W ich wyniku zniszczono wiele sklepów, spalono autobusy miejskie i doszło do ataków na policję. [BBC]
Węgierski parlament nadal nie ma w porządku obrad rozpatrzenia szwedzkiej aplikacji do NATO. I na ten moment nie przewiduje tego w tym roku. [Eurasia Review]
W Holandii odbyły się wybory parlamentarne i wbrew przewidywaniom sondaży jedna z 4 najpopularniejszych partii wysunęła się na zdecydowane prowadzenie. Wygranym okazała się skrajnie prawicowa partia PVV Geerta Wildersa. Do utworzenia rządu będzie potrzebna koalicja wielu partii więc zobaczymy czy PVV będzie w rządzie. O tym jakie są na to szanse i co przyczyniło się do wygranej skrajnej prawicy przeczytacie w analizie [OKO.press].
W temacie Holenderskich wyborów jest nowy odcinek Działu Zagranicznego pt. „Dlaczego Holandia nie chce zagranicznych studentów”. Jeden z postulatów wygranej skrajnie prawicowej partii Geerta Wildersa jest właśnie z tym związany.
„21 listopada Rada Narodowa Republiki Słowackiej głosowała za wotum zaufania dla powołanego 25 października gabinetu Roberta Ficy.” Ośrodek Studiów Wschodnich ma artykuł o nowym rządzie Roberta Ficy a The Guardian ma tekst o tym jak chce on walczyć z niezależnym dziennikarstwem (przypominamy, że ostatnim razem jak był premierem to musiał ustąpić po morderstwie dziennikarza krytycznego wobec władzy). [Ośrodek Studiów Wschodnich], [The Guardian]
Kącik rosyjski
„W ostatnich latach Rosja zwiększała intensywność wrogich operacji prowadzonych w cyberprzestrzeni przeciw państwom NATO oraz Ukrainie. Ta aktywność będzie utrzymana, o czym świadczą prace nad koncepcją strategii cyberbezpieczeństwa. Po stronie Sojuszu i państw członkowskich rośnie zatem konieczność dalszego rozbudowywania zdolności do prowadzenia działań defensywnych w tej domenie, w tym aktywnej obrony, oraz poszerzania współpracy z partnerami.” [Polski Instytut Spraw Międzynarodowych]
„Jaka jest kondycja rosyjskiej opozycji w ostatnich latach? Kim są przedstawiciele opozycyjnej emigracji i gdzie się obecnie znajdują? Co ich łączy, a co dzieli? Jaki jest jej stosunek do przyszłorocznych wyborów? Po co Władimirowi Putinowi potrzebni są kontrkandydaci w wyborach? Czy opozycja wewnątrz Rosji ma jakieś narzędzia, np. na poziomie lokalnym, na wywieranie politycznego wpływu? Jaki jest stosunek rosyjskiej opozycji do Zachodu? Czy jest szansa na wspólny, przedwyborczy front rosyjskiej opozycji?”
„W sobotę Finlandia zamknęła 4 przejścia graniczne z Rosją, w związku z napływem migrantów z Azji i Afryki. Teraz Helsinki rozważają zamknięcie kolejnych, na północy kraju. Czy mamy do czynienia z powtórką kryzysu migracyjnego podobnego do tego na granicach Białorusi z Polską, Litwą i Łotwą w 2021 roku? Moim gościem jest dr Damian Szacawa z Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej z Lublina i Instytutu Europy Środkowej.”
Izrael, Hamas, Gaza
Druga część opowieści arabskich Jana Natkańskiego na temat konfliktu Izrael – Palestyna. W tym odcinku ostatnie 30 lat (tak, 1993 rok był 30 lat temu). Polecamy przesłuchać obie części, by mieć chociaż odrobinę lepsze zrozumienie sytuacji w tym rejonie świata. Linkujemy również do pierwszego odcinka.
„Izrael i Hamas uzgodniły czterodniowy rozejm, w trakcie którego ma dojść do wymiany więźniów przetrzymywanych przez obie strony. Hamas wypuści 50 zakładników, Izrael 150 Palestyńczyków przebywających w izraelskich więzieniach. (...) Izraelski rząd zaakceptował umowę po 7-godzinnych burzliwych obradach. Dziś prawdopodobnie umowa zostanie zaskarżona w sądzie izraelskim przez grupy ofiar zamachów palestyńskich. (...) Jaki jest plan Izraela i innych państw co do przyszłości strefy?”
Rozejm to sukces między innymi Kataru. O tym jak to małe państwo znad Zatoki Perskiej odnajduje się w trudnej sztuce rozmowy ze wszystkimi. [DW]
Bliski i Środkowy Wschód
Turecka saga związana z pozyskaniem nowych samolotów bojowych trwa. Poza negocjacjami z amerykanami odnośnie zakupu nowych wersji F-16, Turcy rozmawiają również z Brytyjczykami i Hiszpanami w sprawie pozyskania samolotów Eurofighter Typhoon. Blokującymi tę transakcję mają być Niemcy. Czy chęć zakupów europejskiego samolotu bojowego jest realna czy jest jedynie formą nacisku na Amerykanów? Czas pokaże. Z jednej strony unifikacja floty to oszczędności (Turcja obecnie operuje starszymi wersjami F-16), a z drugiej strony, dywersyfikacja daje korzyści innej natury. [Konflikty]
Turecki bank centralny pononie podniósł stopy procentowe. Tym razem z 35 do 40%, chociaż spodziewano się wzrostu jedynie o 2,5 punkta procentowego. Jednocześnie zapowiedziano koniec tak ostrych podwyżek stóp. Zakończenie cyklu podwyżek stóp również ma nastąpić w niedługim horyzoncie czasowym. [Al-Monitor]
Z okazji zbliżającego się międzynarodowego Dnia Eliminacji Przemocy wobec Kobiet DW przygotowało artykuł mówiący o sytuacji kobiet w Iranie – po wielkich protestach, zaostrzeniu prawa nakazującego noszenie hidżabu, nagrodzie Nobla dla Narges Mohammadi. [DW]
Bojownicy Huti z Jemenu porwali na wodach Morza Czerwonego należący do Izraelskiego biznesmena przewożący samochody statek Galaxy Leader. Na pokładzie, wśród załogi, nie było żadnego Izraelczyka. To kolejny, po wystrzeleniu rakiety balistycznej w kierunku izraela, przykład tego jak bojownicy Huti próbują, mimo dzielących ich odległości od Palestyny, zaangażować się w toczący się tam konflikt. Szanse na odegranie przez nich znaczącej roli są jednak wątłe. [DW]
Po szczycie państw afrykańskich i Arabii Saudyjskiej, ta druga ogłosiła plany inwestycji na ponad 500 mln dolarów. Jak określił to saudyjski minister finansów inwestycje mają być „przełomowe”. [Al-Monitor]
Azja
„Półprzewodniki są dziś przedmiotem globalnej rywalizacji. O co chodzi? Dlaczego to właśnie o nie rywalizują dziś USA i Chiny? Jaka jest rola Tajwanu? W najnowszym filmie OSW tłumaczą Jakub Jakóbowski i Paulina Uznańska.”
„W tym tygodniu spotkali się Biden i Xi Jinping. Czy to sygnał odprężenia w relacjach USA-Chiny? W najnowszym odcinku podcastu OSW opowiada o tym Michał Bogusz. Zapraszamy do słuchania!” Podsumowanie zeszłotygodniowego spotkania przywódców USA i Chin w wersji audio.
Tajwańczycy szykują się do wyborów prezydenckich na początku przyszłego roku ale jeśli chodzi o kandydatów to na opozycji panuje zaskakujący chaos. [Reuters]
Tajwańska flota samolotów bojowych jest spora, jednak mocno już zdążyła się zestarzeć. Tajwańczycy czekają obecnie na modernizację setki F-16 A/B do standardu V, oraz dostawę 66 nowych F-16 Block 70/72. Proces ten jednak łapie kolejne opóźnienia. [Konflikty]
Korea Północna umieściła na orbicie satelitę a Reuters tłumaczy w krótkim artykule dlaczego budzi to niepokój u wielu komentatorów. [Reuters]
Według Reutersa najcięższym przeciwnikiem, z którym musieli się zmagać uczestnicy mistrzostw świata w krykiecie był smog. Mistrzostwa świata odbywała się w Indiach, który regularnie ma problemy z zanieczyszczeniem powietrza. [Reuters]
Afryka
Powódź wywołana przez El Niño sprawiła, że w Somalia ogłoszono stan wyjątkowy. Władze donoszą o 96 ofiarach śmiertelnych. [AP News]
Obecny prezydent Liberii przegrał niedawne wybory prezydencie i wygląda na to, że uznał swoją przegraną. Al-Dżazira pisze o tym co mogło doprowadzić do jego porażki. [Al-Dżazira]
Wschodnie tereny przygraniczne w Demokratycznej Republice Konga dawno nie zaznały choćby namiastki stabilności. Europejscy najemnicy, bojówki etniczne, 7 milionów uchodźców i kolejne wcielenia lokalnych konfliktów i wojen. O tym dlaczego kraj nie może zaznać spokoju, kto kontroluje wschodnie jego rubieże oraz co mają z tym wspólnego kongijskie wybory prezydenckie. [Konflikty]
„Prezydent Madagaskaru Andry Rajoelina jest na dobrej drodze do wygrania reelekcji po głosowaniu zbojkotowanym przez większość kandydatów opozycji, a zwolennicy jego partii twierdzą, że obiecano im pieniądze w zamian za poparcie go w głosowaniu.” [AP News]
Ameryka Łacińska
„Argentyńczycy wybrali na prezydenta człowieka, który słynie z wybuchowego zachowania i ekscentrycznych pomysłów. Ale co się za nimi kryje?” Javier Milei wygrał wybory prezydenckie w Argentynie, co jego rządy przyniosą temu państwu zobaczymy, a na razie polecamy podcast Działu Zagranicznego. Dla chcących ominąć długi wstęp organizacyjny, właściwa audycja startuje w 13 min. 17 s.
Pozostajemy w Argentynie, Maciej Okraszewski z Działu Zagranicznego ma kolejny materiał o tym państwie. Tłumaczy on dlaczego polityka tego państwa jest tak głęboko powiązana z piłką nożną.
Czy nowy, skrajnie prawicowy prezydent Argentyny ma zdrowe podejście do nauki? W ramach odpowiedzi na to pytanie mamy dla Was artykuł Nature, który skupia się na obawach naukowców z tego kraju. [Nature]
Ameryka Północna
Columbia Journalism Review ma ciekawy artykuł o tym jak duże wydawnictwa prasowe próbują kształtować opinię publiczną w Stanach Zjednoczonych jednocześnie upierając się, że są całkowicie obiektywne. Artykuł skupia się artykułach z pierwszych stron gazet The New York Times i The Washington Post. Niestety mimo tego, że krytyka względem takich działań jest powszechna to wydawnictwa nie widzą nic problematycznego w tym co robią – mówiąc ciągle o tym, że to oni właśnie są wykładnikami obiektywności. [Columbia Journalism Review]
Dlaczego wielu republikańskich polityków na ubraniach nosi nie amerykańską flagę a przypinkę w kształcie karabinu AR-15? ProPublica ma reportaż o tym jak firma odpowiedzialna za sprzedaż jednego z najbardziej popularnych karabinów w tym stylu doszła do swojej pozycji na rynku. [ProPublica]
„Dla nastoletnich dziewcząt, które padły ofiarą nagich zdjęć »deepfake«, w większości stanów istnieje niewiele, jeśli w ogóle, ścieżek odwoławczych” Jeśli myśleliście, że nowe narzędzia związane ze sztuczną inteligencją służą tylko do uwolnienia własnej wyobraźni, to mamy dla Was złą wiadomość. [NBC News]
„ Konserwatywny think tank Heritage Foundation przygotowuje Project 2025: plan przejęcia władzy po wygranych przez Trumpa przyszłorocznych wyborach.” Podkast amerykański ma przegląd wszelkich newsów związanych z Donaldem Trumpem – tych śmiesznych jak i bardziej przerażających.
Amerykańskie linie lotniczą gubią rocznie 2 miliony walizek. Co się z nimi dzieje? Polecamy artykuł NPR o miejscu gdzie ląduje większość zagubionego bagażu. [NPR]
Oceania
Australijski regulator bezpieczeństwa online zdaje się chce uniknąć potencjalnej bitwy z Apple o jego zaszyfrowaną aplikację do przesyłania wiadomości iMessage. Chodzi o nowe standardy, które według regulatora zajmą się treściami terrorystycznymi i materiałami przedstawiającymi wykorzystywanie dzieci, ale nie naruszą kompleksowego szyfrowania. [The Guardian]
Australijskie miasto Queensland zalewa plaga szczurów. Miasto walczy z nią od miesiąca. Pod wpływem rodzimych gryzoni szczury zostały wepchnięte w stronę wybrzeża, gdzie w mieście szukają pożywienia. Plaga powoli przechodzi do sąsiednich miast, a mieszkańcy boją się o zdrowie, instalacje elektryczne oraz o wpływ na lokalną turystykę. [BBC]
Ekonomia i gospodarka
Joanna Tyrowicz (w tym odcinku solo) wraz z Marcinem Kacperczykiem zastanawiają się nad zieloną przyszłością bankowości (i nie chodzi nam tu o dolary). Co decyduje o tym, czy firmy są ekologiczne? Czym są zielone inwestycje? Jak rozpoznać greenwashing? Na te oraz inne pytania postarają się odpowiedzieć rozmówcy. Wszystkie linki do badań oraz raportów znajdują się, jak zawsze, na stronie podcastu. [GRAPE]
„280 milionów rowerów elektrycznych zmniejsza zapotrzebowanie na ropę znacznie bardziej niż inne pojazdy elektryczne. Rowery elektryczne i skutery wypierają czterokrotnie większe zapotrzebowanie na ropę niż wszystkie pojazdy elektryczne na świecie.” [Ars Technica]
W najnowszym pakiecie sankcji UE przeciwko Rosji znajduje się między innymi zakaz importu LPG. jego największym importerem jest Polska, która po miesiącach oporów ma zgodzić się na wprowadzenie embarga. Jak wpłynie to na krajowy rynek? Drugim z tematów podcastu są zaskarżone przez UE polskie przepisy regulujące rynek gazu. Promowały one jednego państwowego giganta, ze stratą dla innych firm, w tym państwowych. O jakich regulacjach mowa? O tym wszystkim możecie usłyszeć w podcaście Polityki Insight.
„Szef Binance, Changpeng Zhao, ustąpił ze stanowiska i przyznał się do winy za złamanie amerykańskich przepisów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy w ramach ugody o wartości 4,3 miliarda dolarów, rozwiązującej wieloletnie dochodzenie w sprawie największej na świecie giełdy kryptowalut, poinformowali we wtorek prokuratorzy.” [Reuters]
Poprzedni weekend musiał być bardzo nerwowy w OpenAI – firmie odpowiedzialnej za Chat GPT. Rada nadzorcza pierwsze zwolniła prezesa Sama Altmana, potem zatrudniła nowego, potem musiała zmagać się z buntem większości pracowników (w tym części rady nadzorczej odpowiedzialnej za zwolnienie Altmana) grożącym odejściem żeby zakończyć przyjmując Altmana na jego wcześniejsze stanowisko. Jednocześnie większość rady nadzorczej została wymieniona. O co chodzi? Dlaczego OpenAI jest tak naprawdę organizacją pozarządową nie nastawioną na zysk a nie zwykłą firmą? Czy komukolwiek w OpenAI zależy na bezpiecznym rozwijaniu sztucznej inteligencji? Polecamy dwa artykuły serwisu Gizmodo, które pomogą Wam odpowiedzieć na te pytania. [Gizmodo], [Gizmodo]
Zaraz po zakończeniu awantury w OpenAI pojawił się news o przełomowym odkryciu jakiego tam dokonano. Polecamy tekst Garego Marcusa, który chociaż nie wyklucza tego, że doszło do ważnego odkrycia to zwraca uwagę, że nie musi to oznaczać, że sztuczna inteligencja już zaraz przejmie nad nami kontrolę. [Marcus on AI]
Kącik problemów Elona Muska
Sędzia w stanie Floryda uznał, że są dowody na to, że Elon Musk i inni pracownicy firmy Tesla zdawali sobie sprawę z tego, że system wspomagający kierowców w ich autach jest wadliwy a mimo tego umożliwili klientom z korzystania z niego. Więcej o tej decyzji oraz procesie w ramach, którego zapadła pisze Reuters. [Reuters]
Elon Musk tak bardzo kocha wolność słowa, że pozywa organizację za opisywanie tego co dzieje się na należącym do niego portalu Twitter. Najwyraźniej umiłowanie wolności słowa przegrało w jego sercu z umiłowaniem zarabiania pieniędzy a z tym miał problem kiedy wyszło na jaw, że reklamy dużych korporacji były wyświetlane obok treści neonazistowskich. The Guardian pisze o pozwie a AP News ma artykuł o tym jak reklamodawcy wycofują się z Twittera – co dzieje się także dzięki antysemickim wypowiedziom Muska. [The Guardian], [AP News]
W Szwecji Tesla zmaga się ze strajkami gdyż nie chciała podpisać umowy grupowej ze związkiem zawodowym reprezentującym pracowników firmy. [The Guardian]
Nauka i technologia
Światowa Organizacja Zdrowia poprosiła władze Chin o dodatkowe informacje w związku wzrostem zachorowania na choroby płuc oraz zwiększeniem zachorowania na zapalenie płuc wśród dzieci. Obecnie niewiele wiadomo ale dziennikarze lubią pisać dość sensacyjne artykuł sugerujące czasami, że czeka nas nowy koronawirus. Dlatego na razie linkujemy oświadczenie WHO a jeśli sytuacja się rozwinie, to będziemy Was informować w kolejnych wydaniach. [Światowa Organizacja Zdrowia]
Na Islandii mieszkańcy obserwują jak budzące się wulkany niszczą ich domy. Co jednak obserwują naukowcy? O tym właśnie jest artykuł [Nature].
Dlaczego migrujące ptaki potrafią czasami się zgubić? Co ma z tym wspólnego działanie Słońca? Smithsonian Magazine ma artykuł, który stara się to wytłumaczyć. [Smithsonia Magazine]
Zbliżamy się do całkowitej eradykacji choroby Heinego-Medina. Nature zastanawia się co zrobić kiedy to osiągniemy – jak zapewnić żeby choroba nigdy nie wróciła. [Nature]
Rakieta Elona Muska znowu wybuchła ale nie umieściliśmy tego w dziale dotyczącym problemów tego bogatego jegomościa. Dlaczego? Ponieważ nawet przy finalnym zniszczeniu rakieta ta osiągnęła jedne z zamierzanych celów i dostarczyła danych potrzebnych do dalszego rozwoju projektu. [Nature]
Jak się mierzy coś tak ulotnego jak atmosfera? Dlaczego fronty atmosferyczne idą z zachodu na wschód? Ile odpowiadają, a ile zakłamują rzeczywistość modele matematyczne naszej atmosfery? I gdzie zaprowadzi nas globalne ocieplenie? Na te wszystkie pytania odpowiada profesor Szymon Malinowski, fizyk atmosfery z Uniwersytetu Warszawskiego oraz współzałożyciel portalu Nauka o Klimacie.
Idee, kultura, społeczeństwo
„Obóz w Berezie Kartuskiej to nie tylko miejsce odosobnienia, lecz świadectwo mrocznej historii II Rzeczypospolitej. Założony w 1934 roku jako reakcja na zamach na ministra Bronisława Pierackiego, służył do politycznego uciszania i upokarzania przeciwników władzy. Obóz znany jako Miejsce Odosobnienia, było areną cierpienia i tragedii, gdzie autorytaryzm władzy przeplatał się z brutalnością codziennego życia więźniów.” [Nowa Europa Wschodnia]
Parę tygodni temu polecaliśmy Wam Calcio Cast (podkast Goal.pl na temat włoskiej piłki nożnej) na temat mafii. Teraz przyszła pora na odcinek numer dwa. „Kluby piłkarskie w rękach mafijnych bossów. Zastraszanie, wymuszenia, ustawiane mecze, próby przeniknięcia do towarzyskich elit poprzez futbol. Jak przestępcy przez lata drenowali włoską piłkę opowiemy w kolejnym wydaniu CalcioCastu Extra.”
Dezinformacja. Jest chwytliwa, często szybko propaguje i nie jest łatwo z nią walczyć. Redakcja serwisu Nauka o Klimacie przygotowała polska wersję Podręcznika prostowania mitów, który powstał w 2020 roku pod patronatem czołowych zachodnich uczelni. Podręcznik jest dostępny do pobrania za darmo. [Nauko o Klimacie]