Wydanie 187, 31.05.2024
To z wyrokiem Trumpa, wyborami w RPA i wyborami w Meksyku
Jeśli podoba się Wam nasza praca, to tutaj znajdziecie Patronite naszego projektu. Listę naszych patronów możecie znaleźć tutaj.
Dla czytelników newslettera: To wydanie najprawdopodobniej przekracza objętość narzuconą przez serwis Gmail, więc nie wyświetli się w całości w skrzynkach pocztowych w tym serwisie. Możecie rozwinąć pełną treść maila na skrzynce lub otworzyć wersję webową – wystarczy kliknąć numer wydania w mailu.
Polska
„Były minister zdrowia Adam Niedzielski usłyszał zarzut przekroczenia uprawnień za upublicznienie informacji o lekach zażywanych przez jednego z lekarzy. Dane te podał w w zeszłym roku w mediach społecznościowych, odnosząc się do materiału o problemach z wystawianiem recept wyemitowanego w telewizyjnym serwisie informacyjnym. Grozi mu do trzech lat więzienia.” [Onet]
„Organizacje powiązane z Suwerenną Polską, PiS i Kościołem będą musiały zwrócić grube miliony do kasy Funduszu Sprawiedliwości – zapowiada minister sprawiedliwości Adam Bodnar” [OKO.press]
„Fundusz Patriotyczny rozdał aż 102 miliony 461 organizacjom, faworyzując organizacje narodowo-katolickie. NIK uznał, że były przyznawane z naruszeniem zasad: zmieniano punktację, poprawiano wnioski, nie zważano na powiązania ekspertów z organizacjami, a część dotacji dyrektor Jan Żaryn rozdał sam” [OKO.press]
Weto wobec uznania języka śląskiego za język regionalny ze względu o dbanie o język narodowy ma tyle samo sensu co zakaz pełnej równości małżeńskiej w celu ochrony małżeństw heteroseksualnych. Ale najwyraźniej w głowie prezydenta Dudy się to wszystko spina w spójną całość. [TVN24]
„29 maja Rządowe Centrum Legislacji opublikowało projekt rozporządzenia o zamkniętej strefie przy granicy z Białorusią. Nie będzie to 200 metrów, jak zapowiadał premier. W niektórych miejscach to nawet kilka kilometrów. Jak podczas stanu wyjątkowego za rządów PiS” [OKO.press]
„Obronność i zbrojenia. Co wynika z planu Tuska i Kosiniaka-Kamysza? Głównym tematem przed wyborami europejskimi jest bezpieczeństwo. Na ile kampanijne plany przełożą się na rzeczywistość? Rozmowa z Markiem Świerczyńskim.”
„Firma potomka arystokratów obsługuje objęte sankcjami rosyjskie banki, firmy zbrojeniowe i podmioty związane z Kremlem. Dzięki reprywatyzacji do rodziny Mańkowskiego należą hotele, restauracje i sanatoria w Pieninach. Prawdziwe zyski senior rodu czerpie jednak z interesów w Rosji. Czy Mańkowski inwestował w uzdrowisko pieniądze zarobione na interesach z Kremlem? Czy powinien trafić na listy sankcyjne?” [Frontstory]
Wojna w Ukrainie
Atak Rosji na Ukrainę – aktualny stan wydarzeń przedstawia [Ośrodek Studiów Wschodnich].
„Po wielu miesiącach apeli Ukraina wreszcie dostała zgodę Waszyngtonu na użycie amerykańskiej broni przeciwko celom leżącym na terytorium Federacji Rosyjskiej, a nie tylko na terenach ukraińskich okupowanych przez najeźdźców. Zgoda jest wprawdzie obwarowana ścisłymi zastrzeżeniami, ale jak się nie ma, co się lubi…” [Konflikty]
„Na rosyjskim rynku paliw kumulują się problemy wywołane ukraińskimi atakami na tamtejszą infrastrukturę naftową, powodziami, trudnościami logistycznymi i oddziaływaniem sankcji technologicznych. Rosyjskie władze są świadome skali wyzwań i sięgają po różne środki zaradcze, m.in. embargo na eksport benzyny i obniżenie jakości przetwórstwa. Rosyjskie problemy mogą wpłynąć na obniżenie cen ropy na światowych rynkach, pogorszyć sytuację ekonomiczną Rosji i utrudnić jej prowadzenie wojny z Ukrainą.” [Polski Instytut Spraw Międzynarodowych]
„Szwedzki rząd ogłosił decyzję o przekazaniu Ukrainie kolejnego, szesnastego już, pakietu pomocy wojskowej. W ramach dostaw wartych łącznie 13,3 miliarda koron (4,9 miliarda złotych) Sztokholm dostarczy Ukrainie między innymi pociski AIM-120 AMRAAM, amunicję artyleryjską kalibru 155 milimetrów, wszystkie posiadane transportery opancerzone Pbv 302, ale przede wszystkim – dwa samoloty wczesnego ostrzegania i kontroli przestrzeni powietrznej ASC 890.” [Konflikty]
Mamy dwa materiały „od” Zbigniewa Parafianowicza. Pierwszy z nich to rozmowa u Dariusza Rosiaka. Rosjanie stanęli pod Charkowem. Czy to dobrze? Dla wojsk ukraińskich dobrze – rosyjskie siły nie postępują dalej. Dla cywili źle – rosyjskie siły skupiły się na ostrzale niewojskowych obiektów w Charkowie. Co planuje Rosja oraz co planuje Ukraina? Drugi materiał to rozmowa (spisana) w KL na temat minowania polskiej granicy. Czy to humanitarne? Nie. Czy to etyczne? Nie. Czy poprawi bezpieczeństwo? Tak. Jak wyważyć moralność i skuteczność? Na szczęście, my nie decydujemy, jedynie informujemy. [Kultura Liberalna],
Wybory do Parlamentu Europejskiego
Przypominamy, że jeśli chcecie głosować w tych wyborach (a chcecie, prawda?) to macie jeszcze czas na dopisanie się do listy wyborców tam gdzie będziecie przebywali w dniu wyborów.
„Już za niespełna dwa tygodnie obywatele krajów należących do Unii Europejskiej wybiorą swoich reprezentantów w Parlamencie Europejskim. Tomasz Zając, w rozmowie z Sarą Nowacką wyjaśnia, dlaczego te wybory są ważne i warto wziąć w nich udział, a także jakie możliwe scenariusze mogą nas czekać w nowej unijnej kadencji. Posłuchajcie o krajobrazie UE przed wyborami.”
Między maksymalizmem a odrzuceniem. Europejskie partie polityczne i grupy parlamentarne wobec unijnej polityki bezpieczeństwa. [Ośrodek Studiów Wschodnich]
Jeśli chcecie się dowiedzieć, co dokładnie może europoseł, to polecamy ostatni odcinek podcastu Batory w Polityce.
Europa
Bunt arcybiskupa: kulminacja protestów antyrządowych w Armenii. Trudne realia współpracy niemiecko-tureckie. Prezydentem Litwy znowu został Gitanas Nausėda. Parlament Gruzji odrzucił weto wobec „ustawy o agentach”. Odbyły się wybory do białoruskiego opozycyjnego parlamentu.
Jak to było z tym porzuceniem atomu w Niemczech? Czy możliwy jest powrót do niego? W audycji Podróż bez Paszportu Adam Błażowski opisuje niedawne rewelacje medialne dotyczące procesu zamykania elektrowni jądrowych, a także przedstawia swoje zdanie na temat ewentualnego odwrócenia tego procesu.
„Laburzyści mają trzydziestopunktową przewagę w sondażach, nie mają za to prawdziwej oferty dla swoich wyborców. A to już wkrótce stanie się problemem.” [Krytyka Polityczna]
„Partia radykalnej prawicy, przez wiele lat uchodząca za margines niemieckiej polityki, zajmuje drugie miejsce w sondażach, a we wschodnich landach, gdzie lokalne wybory odbędą się już jesienią, nawet pierwsze. Czy zatem należy się liczyć z możliwością dojścia tego ugrupowania do władzy? A może bardziej prawdopodobna jest jego delegalizacja? Odpowiada Kamil Frymark, analityk OSW.” [Ośrodek Studiów Wschodnich],
„W dniach 26–28 maja prezydent Francji Emmanuel Macron złożył wizytę państwową w Niemczech, gdzie spotkał się z prezydentem Frankiem-Walterem Steinmeierem oraz kanclerzem Olafem Scholzem. Po uroczystym przyjęciu w Berlinie Macron wygłosił w Dreźnie w ramach Europejskiego Festiwalu Młodzieży przemówienie dotyczące przyszłości Europy, nawiązujące do jego wystąpienia na Sorbonie w kwietniu br.” Co dokładnie powiedział Macron, przeczytacie w analizie [Ośrodka Studiów Wschodnich].
„Po serii tajemniczych pożarów i ataków na infrastrukturę w krajach bałtyckich, Niemczech i Wielkiej Brytanii, służby bezpieczeństwa w całej Europie są wyczulone na potencjalną nową broń Rosji – podpalenia i sabotaż.” [The Guardian]
„Sankcje UE częściowo ograniczają działalność rosyjskich państwowych mediów w Unii, ale wyzwaniem pozostaje zmniejszenie skali obchodzenia sankcji w sieci.” [Polski Instytut Spraw Międzynarodowych]
„W ostatnich dniach Rosja dokonała dwóch prowokacji, sugerujących, że Putin może dążyć do rewizji granic w rejonie Morza Bałtyckiego. Te działania są wymierzone w państwa NATO: Finlandię, Estonię i Litwę. Jaki jest rzeczywisty cel Putina? Dlaczego właśnie teraz Rosja postanowiła zająć się granicami na Bałtyku? Tłumaczy kierownik zespołu rosyjskiego OSW, Marek Menkiszak.”
„Czemu Hiszpania już się nie rozpada? W zakończonym sezonie piłkarskim w Hiszpanii wielkie sukcesy odniosły dwa kluby symbolizujące dążenia Basków i Katalończyków do niepodległości. To ironiczne, bo w tym samym czasie chęć do secesji w obu regionach wyraźnie spada.”
O austriackim wątku w rosyjskich i chińskich operacjach szpiegowskich piszą Konflikty. Od ostatnich doniesień po szerszy kontekst z wydarzeń, które nie raz mogły być szerzej niezbyt znane. [Konflikty]
Bliski i Środkowy Wschód
Pełzająca operacja w Rafah jest w cieniu nalotu, w wyniku którego doszło do pożaru miasteczka namiotowego gdzie wg strony palestyńskiej zginęło 50 osób, a kilkaset zostało poważnie rannych (rozległe oparzenia niemożliwe do leczenie w warunkach panujących w mieście). Izrael broni się, mówiąc, że wg wstępnych ustaleń ich bomby nie mogły spowodować takiego pożaru, a winny jest ukryty skład amunicji, którego eksplozja poskutkowała pożarem. Sytuacja humanitarna jest nadal bardzo trudna. Amerykański pirs przy wybrzeżu Gazy został uszkodzony przez wzburzone morze – do tego czasu dostarczony przez niego około 1000 ton pomocy. [Konflikty], [OKO.press]
„Były szef Mossadu, izraelskiej agencji wywiadu zagranicznego, rzekomo groził głównej prokurator Międzynarodowego Trybunału Karnego podczas serii tajnych spotkań, podczas których próbował wywrzeć na nią presję, by zrezygnowała ze śledztwa w sprawie zbrodni wojennych, ujawnia Guardian.” [The Guardian]
Kryzys klimatyczny w państwach bliskiego wschodu to między innymi coraz bardziej dotkliwe susze. Powoduje to problemy z rolnictwem, dostępem do wody pitnej, migracje i napięcia społeczne, a także problemy z produkcją energii elektrycznej. Wielkie zapory wodne i połączone z nimi elektrownie wodne wybudowane na życiodajnych rzekach Tygrysu i Eufratu pracują z coraz mniejsza mocą. Problemy z dostępem do wody i energii elektrycznej są problemem ponadnarodowym. Rodzi on napięcia między krajami, ale też do jego rozwiązania konieczna jest międzynarodowa kooperacja. [DW]
Prezydent Syrii Bashar Assad spotkał się z najwyższym przywódcą Iranu w Teheranie i złożył kondolencje w związku ze śmiercią prezydenta Ebrahima Raisiego oraz ministra spraw zagranicznych Hosseina Amirabdollahiana w katastrofie helikoptera na początku tego miesiąca. Iran jest państwem, które przez cały okres wojny domowej w Syrii wspierało reżim Asada. [AP News]
Iran otworzył w czwartek pięciodniowy okres rejestracji dla kandydatów, którzy chcą kandydować w wyborach prezydenckich zaplanowanych na 28 czerwca, aby zastąpić zmarłego Ebrahima Raisiego. W pięciodniowym okresie zgłosić mogą się osoby w wieku od 40 do 75 lat, posiadające co najmniej tytuł magistra. Ostatecznie wszyscy kandydaci muszą zostać zatwierdzeni przez irańską Radę Strażników składającą się z 12 członków – panel składający się z duchownych i prawników ostatecznie nadzorowany przez najwyższego przywódcę kraju, ajatollaha Alego Chameneiego. Panel ten nigdy nie zaakceptował na przykład kobiety ani nikogo, kto nawoływałby do radykalnych zmian w zarządzaniu krajem. [AP News]
Irańska straż graniczna otworzyła ogień do pojazdu przewożącego grupę Pakistańczyków, zabijając cztery osoby i raniąc dwie inne. Do zdarzenia doszło w środę w pobliżu przygranicznej wioski Mashkel w prowincji Beludżystan. Ani Teheran ani Islamabad nie komentują na ten moment sprawy. [AP News]
Arabia Saudyjska ogłosiła w mianowanie swojego pierwszego ambasadora w Syrii od czasu zerwania stosunków z Damaszkiem w 2012 roku. Jest to ciąg dalszy odwilży w stosunkach od czasu, gdy rozdarty wojną kraj został ponownie przyjęty do Ligi Arabskiej ponad rok temu. [AP News]
Żyjący w prowincji Idlib syryjscy opozycjoniści protestują przeciwko kontrolującym region ekstremistom, których oskarżają o dyktatorskie zapędy. Koalicja islamistycznych bojówek Hajat Tahrir asz-Szam, która wyłoniła się z lokalnego odłamu al-Kaidy, nie jest znana z umiłowania demokracji. Obecnie oskarżana jest o więzienie przeciwników, tortury i bezzasadne wyroki śmierci. [DW]
W czwartek Stany Zjednoczone i Wielka Brytania zaatakowały 13 celów Houthi w kilku lokalizacjach w Jemenie. Jest to odpowiedź na niedawną falę ataków wspieranej przez Iran grupy bojowników na statki na Morzu Czerwonym i Zatoce Adeńskiej w związku z wojną Izrael-Hamas. Rebelianci Houthi twierdzą, że w nalotach zginęło co najmniej 16 osób, a 35 zostało rannych. [AP News]
Azja
„Przywódcy Korei Południowej, Chin i Japonii wydali w poniedziałek wspólną deklarację obejmującą współpracę w wielu obszarach, od handlu po zmiany klimatyczne i starzenie się społeczeństw.” Szczyt tych państw jest ważnym wydarzeniem ale jeszcze nie mamy dla Was głębszych analiz. Na razie Reuters przedstawia tylko podsumowanie wspólnej deklaracji. [Reuters]
Wybory w Indiach zbliżają się do końca. Na pełne podsumowanie (oraz wyniki) przyjdzie jeszcze czas, a teraz Rest of World pisze o tym, jaką rolę w kampanii wyborczej odegrały materiały „deep fake”. Okazało się, że dużo mniejszą, niż obawiano się na początku. [Rest of World]
Tydzień temu sporo pisaliśmy o Tajwanie i tym, co się tam obecnie dzieje. Dziś chcemy zwrócić uwagę na przeszłość tego wyspiarskiego kraju, która nawet dzisiaj prowadzi do podziałów społecznych. [Al-Dżazira]
A co, jeśli nic nie wiecie o historii Tajwanu, a chcielibyście się dowiedzieć? O tym, co działo się na tej wyspie na przestrzeni wieków, traktuje materiał po polsku od Irytującego Historyka.
„Sułtanat Nukenowa zginęła z rąk swojego męża, z którym związała się niecały rok wcześniej. Po raz pierwszy w historii Kazachstanu większość społeczeństwa stanęła po stronie kobiety, a nie tradycji i kultury toksycznej męskości.” Chociaż artykuł o przemocy domowej w Kazachstanie trudno się czyta, to serdecznie go polecamy. [Osobisty Atlas Świata]
„Indonezja w pośpiechu wprowadziła aplikację do liczenia głosów na tegoroczne wybory. Nie poszło to dobrze. Za rozbieżności w obliczeniach obwiniano problemy techniczne w aplikacji, która według wielu została uruchomiona bez wystarczających testów.” [Rest of World]
Afryka
W Republice Południowej Afryki odbyły się wybory. Głosy jeszcze są liczone, ale wszystko wskazuje na to, że (zgodnie z przewidywaniami) rządząca od wielu lat krajem partia ANC pierwszy raz uzyskała wynik poniżej 50% głosów. [BBC]
Jakie są scenariusze powyborcze dla RPA? Serwis Africa Elects przygotował jeszcze przed wyborami artykuł opisujący możliwe układy koalicyjne stojące przed partią ANC w zależności od uzyskanego w wyborach wyniku. [Africa Elects]
„Stany Zjednoczone nałożyły sankcje na dwie firmy w Republice Środkowoafrykańskiej (RŚA), które według nich są powiązane z rosyjską Grupą Wagner, w ramach tego, co rząd USA nazywa «przeciwdziałaniem destabilizującym działaniom Rosji w Afryce».” [Al-Dżazira]
„Najwyższy rangą dyplomata Rwandy w Wielkiej Brytanii nadzorował wykorzystanie międzynarodowego wymiaru sprawiedliwości do zwalczania przeciwników rządu na całym świecie, ujawnia Guardian.” [The Guardian]
Piotr Pogorzelski ma specjalną audycję swojego programu Po Prostu Wschód poświęconą Afryce. Audycja została zorganizowana przy okazji Dnia Afryki w Krakowie, a sam prowadzący rozmawia z różnymi ekspertami „o interesach Rosji i Chin w Afryce, a także o tym, jak Ukraina i Zachód mogą przeciwdziałać wpływom Moskwy i Pekinu.”
„Demokratyczna Republika Konga (DRK) zaprezentowała nowy rząd, kończąc ponad pięć miesięcy głębokiej niepewności. Środowe ogłoszenie powołania nowego gabinetu zasygnalizowało koniec długiego impasu, który nastąpił po grudniowej reelekcji prezydenta Felixa Tshisekediego. Utworzenie rządu nastąpiło 10 dni po udaremnieniu próby zamachu stanu.” [Al-Dżazira]
„- Niestety, to nasz prezydent zafundował mi piekło w Afryce – oświadczył Mariusz Majewski, który został uwolniony z więzienia w Demokratycznej Republice Konga. Mężczyzna w marcu został skazany na dożywotnie pozbawienie wolności pod zarzutem szpiegostwa. Mimo że podziękował Andrzejowi Dudzie za jego wstawiennictwo u lokalnych władz, przyznał, że do więzienia trafił przez «niefortunną dyplomację, wypowiedzi i zachowanie» prezydenta.” Wizyta Dudy w Rwandzie przyniosła skutki szybciej, niż ktokolwiek się spodziewał. [Gazeta]
Ameryka Łacińska
W Kolumbi zakazano walk byków. Brazylia odwołuje ambasadora z Izraela.
W niedzielę odbędą się wybory w Meksyku. Jeśli nie czytaliście tego co wcześniej wrzucaliśmy na ten temat to teraz macie okazję zerknąć na ściągawki jakie przygotowało AP News i Al-Dżazira. [AP News], [Al-Dżazira]
„Peso Pluma jeszcze rok temu był kompletnie nieznany, dziś nawet Barack Obama ma go na swojej oficjalnej playliście. Dlaczego więc największa gwiazda meksykańskiej muzyki nie może grać w niektórych częściach kraju i co to ma wspólnego z morderstwem sprzed lat?”
Obecny i poprzedni prezydent Boliwii walczą o władzę w swojej macierzystej partii. Co z tego wyniknie dla partii a co dla kraju pisze [Americas Quarterly].
Przejściowa rada prezydencka Haiti powołała tymczasowego premiera. Jeśli macie deja vu to śpieszymy Was uspokoić, że kilka tygodni temu stało się to samo ale spory wewnątrz rady związane z politykiem, który miał zostać premierem sprawiły, że decyzja została cofnięta. Miejmy nadzieję, że tym razem uda się przywrócić chociaż odrobinę normalności w tym kraju. [Al-Dżazira], [AP News]
Ameryka Północna
„Kanada planuje przywrócić prawo obywateli urodzonych za granicą do przekazywania swojego obywatelstwa dzieciom również urodzonym poza granicami kraju, po orzeczeniu sądu, że «limit pierwszego pokolenia» w ustawie był niezgodny z konstytucją.” [The Guardian]
Prokurator generalny stanu Teksas „Ken Paxton wielokrotnie wykorzystywał przepisy, które mają chronić ludzi przed nieuczciwymi lub oszukańczymi praktykami, aby ścigać podmioty, z którymi nie zgadza się politycznie, w tym szpitale, firmy farmaceutyczne i grupy LGBTQ+.” [ProPublica]
„Trzecia osoba z pozytywnym wynikiem testu na ptasią grypę w USA, podaje Centers for Disease Control and Prevention. Pracownik farmy, który miał kontakt z chorymi krowami, uzyskał pozytywny wynik testu na obecność wirusa H5N1, co czyni go drugim przypadkiem wykrytym w Michigan.” [The Guardian]
Donald Trump został uznany winnym w sprawie karnej jaka toczyła się przeciwko niemu w Nowym Jorku. O sprawie jak i możliwym wpływie wyroku na kampanię wyborczą pisze [Politico].
„W dzisiejszym odcinku opowiadamy o tym dlaczego w połowie wieku XX segregacja zaczęła się chwiać w posadach i dlaczego Sąd Najwyższy wydał taki, a nie inny wyrok. A także jak w praktyce wyglądała desegregacja amerykańskich szkół. Posłuchajcie o Lindzie Brown, Dziewiątce z Little Rock i Ruby Bridges, znanej ze słynnego obrazu Normana Rockwella.”
Oceania
Na Papui Nowej Gwinei doszło do potężnych osunięć ziemi. Liczba ofiar nie jest znana, ale szacunkowo wynosi ona od kilkuset do nawet 2 tysięcy zabitych. Po 3 dobach szanse na odnalezienie żywych pod zwałami ziemi zostały określone na zero. [Reuters]
„Spotkanie nowego premiera Wysp Salomona Jeremiaha Manale'a z wicepremierem Australii Richardem Marlesem w Honiarze 21 maja sugerowało, że zmiana przywództwa w wyspiarskim kraju mogła dać obu rządom okazję do zresetowania wzajemnych relacji.” [The Diplomat]
Ekonomia i gospodarka
„Jak pokazują opinie ekonomistów z Unii Europejskiej, konserwatyzm fiskalny negatywnie wpływa na odbudowę potencjału oraz wyjście ze spowolnienia gospodarczego. Specjaliści kierują wzrok głównie na Niemcy i Holandię.” [Obserwator Gospodarczy]
„W dzisiejszym odcinku Barbara Adamska, prezeska Polskiego Stowarzyszenia Magazynowania Energii, opowiada, jak w Polsce rozwijają się projekty bateryjne i czego inwestorzy potrzebują, by magazyny energii były rentowne. W drugiej części Łukasz Bednarski mówi o globalnym rynku litu i wskazuje, kto ten rynek kontroluje. Rozmowy prowadzą Julia Cydejko i Karol Tokarczyk.”
„W ostatnim kwartale mieliśmy do czynienia z absolutnym rekordem trzydziestolecia, jeśli chodzi o wzrost płac. Realnie, czyli po korekcie na inflację, wzrosły one w porównaniu z poprzednim rokiem o 11,5 proc. Takiego wzrostu nie było jeszcze nigdy.”
Nauka i technologia
Zastanawialiście się kiedyś, jak działają baterie? Krótki filmik przygotowany przez brytyjskie The Royal Institution powinien Wam wszystko wytłumaczyć.
„Jeśli można zmierzyć dzisiejsze tempo ekspansji Wszechświata i to, jak zmieniało się ono na przestrzeni jego historii, powinno być możliwe określenie, z czego jest on zbudowany, a tym samym, jaki będzie jego ostateczny los. Począwszy od późnych lat 90-tych, kombinacje danych (…) wskazywały na jeden obraz: Wszechświat zdominowany przez ciemną energię, który zakończy się ”wielkim zamrożeniem„. Jednak teraz, w 2024 roku, obraz ten stał się znacznie bardziej mętny. Napięcie Hubble'a, wraz z nowymi wynikami instrumentu DESI, poddają w wątpliwość ten obraz. Oto dlaczego teraz kwestionujemy los Wszechświata.” [Big Think]
„Fale upałów wydają się powodować ciężkie zaostrzenia astmy u dzieci. Dzieci są bardziej narażone na hospitalizację z powodu powikłań astmy podczas fali upałów, a problem ten będzie się pogłębiał wraz ze zmianami klimatu.” [New Scientist]
Damian Parol ostatnio gościł w naszym Tygodniku – materiał na temat Glukozowej Rewolucji. Ale doktor dietetyki nie byłby sobą, gdyby nie przyjrzał się dokładnie wszystkim „hackom” i nie podzielił swoją opinią. Może warto część rozwiązań wprowadzić do swojego stylu życia?
„Przez dziesięciolecia szkoły uczyły dzieci strategii osób mających problemy z czytaniem, wykorzystując teorię na temat czytania, którą kognitywiści wielokrotnie obalali. A wielu nauczycieli i rodziców nie wie, że jest w tym coś złego.” Chociaż artykuł jest długi, to serdecznie wam go polecamy, gdyż ukazuje on, jak może dojść do tego, że nauczyciele w Stanach Zjednoczonych wyrządzają dzieciom krzywdę myśląc, że im pomagają. [APM Reports]
Czym jest żółty kolor na monitorze? To pytanie pewnie nie raz pojawiło się w głowach internetowych memiarzy, szczególnie o pewnej szczególnej godzinie. Zagadnienie koloru, jego percepcji, receptorów odpowiadających poszczególnym kolorom jest jednak bardzo kompleksowe. Czy kolor jest własnością obiektu, czy jedynie pojawia się w głowie obserwującego? W podróż w głąb koloru, opierając się na tym jak świat wokół postrzegają pająki z szerokiej rodziny skakunowatych i co to nam o kolorze mówi, zabiera nas kanał Veritasium.
„Czołg Stodoła”. „Czołg Żółw” – to zaledwie kilka określeń używanych w celu opisania rosyjskich czołgów wyposażonych w spore klatki przeciw dronowe, zaobserwowanych po raz pierwszy w kwietniu 2024 roku. Pojawienie się owych „wynalazków”, które dało początek wielu internetowym dyskusjom, dotyczącym zasadności i skuteczności takiego postępowania, nie jest jednak nową jakością na polu bitwy, ale jedynie kolejnym rozdziałem w dosyć długiej historii. Praktyka montowania dodatkowych elementów na czołgach jest jednak tak stara jak siły pancerne. W podróż po kolejnych wojnach i inwencji mechaników zabiera nas serwis [Konflikty].
Idee, kultura, społeczeństwo
Jesteście fanami lub fankami Gwiezdnych Wojen? Chcielibyście spędzić dwa dni i dwie noce w hotelu, który udaje statek kosmiczny z tego uniwersum i brać udział w interaktywnej przygodzie? Jeśli tak, to mamy dla Was wiadomość, że już nie możecie, ponieważ Disney zamknął obiekt, który to umożliwiał. Jeśli chcecie się dowiedzieć jak wyglądał pobyt tam, dlaczego Disney zamknął (dość szybko jak na swoje standardy) tę atrakcję i czy było warto wydawać ogromne pieniądze na taką przygodę to polecamy filmik Jenny Nicholson. Wszystkim tym, których trochę przeraża to, że to jest 4 godzinny materiał przypominamy, że można to oglądać w kawałkach.
„Inicjatywy takie jak Stowarzyszenie na rzecz Chłopców i Mężczyzn czy Fundacja Masculinum – choć zakładam ich dobre, prorównościowe intencje – popełniają i jeszcze długo popełniać będą rozmaite (z perspektywy feministycznej) błędy. Od początku istnienia popełniał je zresztą także ruch feministyczny.” Kolejny dobry tekst Patrycji Wieczorkiewicz. [Krytyka Polityczna]
Felieton jest to utwór lekki w formie, wyrażający punkt widzenia autora. Często wykorzystuje ironię, satyrę, a w przypadku poniższego materiału również szyderę. Krzysztof M. Maj czyli niewyparzona gęba polskiej humanistyki komentuje ostatnią „aferę” punktową, a raczej sprawnie przeprowadzoną prowokację prof. dr hab. Konrada Szaciłowskiego dotyczącą zapałek św. Jana Pawła II. Nie wiecie, o co chodzi? Wiecie, ale nie do końca? Chcecie się dowiedzieć, co nas łączy z Rosją i Indiami? Polecamy materiał wideo.
Podcastex kontynuuje serię o śmierci Jana Pawła drugiego. W trzecim odcinku poruszony jest rynek pamiątek, który narodził się po śmierci papieża. O kolejnych książkach, o pokoleniu JPII, o przegrzaniu i o cenzopapach.