Wydanie 211, 15.11.2024
Z gabinetem osobliwości Trumpa, zatrzymaniem prezydenta Wrocławia i prawyborami w KO
Jeśli podoba się Wam nasza praca, to tutaj znajdziecie Patronite naszego projektu. Listę naszych patronów możecie znaleźć tutaj.
Dla czytelników newslettera: To wydanie najprawdopodobniej przekracza objętość narzuconą przez serwis Gmail, więc nie wyświetli się w całości w skrzynkach pocztowych w tym serwisie. Możecie rozwinąć pełną treść maila na skrzynce lub otworzyć wersję webową – wystarczy kliknąć numer wydania w mailu.
Polska
„Dziś w Kancelarii Premiera na wspólnej konferencji wystąpili trzej ministrowie – minister sprawiedliwości Adam Bodnar, szef MSWiA Tomasz Siemoniak i minister infrastruktury Dariusz Klimczak. Przedstawili pomysły na walkę z piratami drogowymi, nad którymi od ponad miesiąca pracował specjalnie do tego powołany międzyresortowy zespół.” Chociaż zmiany idą w dobrym kierunku to jednak ciągle pozostawiają wiele do życzenia. [BRD24]
„Posłowie PiS powzięli straszliwe podejrzenie, że rząd ocenzurował wiersz Marii Konopnickiej w podręczniku szkolnym, by nie obrazić Niemców. Cenzury niestety nie było, a całe zamieszanie to dobra okazja, żeby przypomnieć pierwotne brzmienie tego historycznie ważnego utworu” [OKO.press]
Nie tylko w PiS jest dylemat kto ma być kandydatem w wyborach prezydenckich, także w KO jest więcej niż jeden kandydata na kandydata i mają się odbyć prawybory partyjne pomiędzy Trzaskowskim a Sikorskim. O zakulisowej polityce związanej z prawyborami i kandydatami pisze zarówno Krytyka Polityczna jak i OKO.press. [Krytyka Polityczna], [OKO.press]
„Prezydent Wrocławia Jacek Sutryk usłyszał zarzuty w ramach śledztwa dotyczącego podejrzenia przestępstw i nieprawidłowości w Collegium Humanum – informuje Przemysław Nowak, rzecznik Prokuratury Krajowej.” [TVN24]
„Szymon «urwałem się z choinki» Hołownia ogłosił wczoraj wieczorem w Jędrzejowie niedaleko Kielc, że będzie kandydował na najwyższy urząd w państwie. Zadeklarował przy tym kompletną niezależność od kogokolwiek. Czy także od partii swojego imienia?” [Krytyka Polityczna]
„W autopoprawce do rządowego projektu ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej w ostatniej chwili dodano zapis włączający myśliwych do działań z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej. W związku z tym mieliby oni prawo do nieodpłatnych badań lekarskich i ubezpieczeń OC i NNW. Dlaczego w ogóle myśliwi mieliby być częścią takich służb? A przede wszystkim, dlaczego tylko oni zwolnieni byliby z opłat za badania i ubezpieczenie, a nie np. pracownicy straży pożarnej czy Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego?” [Onet]
„Weryfikacja migrantów wjeżdżających ze Wschodu w ramach programu Poland. Business Harbour praktycznie nie istniała. Ten program rządu PiS zagrażał bezpieczeństwu Polski: rozbrojono system chroniący państwo przed wjazdem osób niepożądanych, również Rosjan” [OKO.press]
„Muzułmanie również mają gwarantowaną konstytucyjnie wolność do wyznawania swojej religii, co oznacza także prawo do wznoszenia świątyń, centrów kulturowych, prowadzenia misyjnej działalności. Niech na wolnym rynku religii wygrywają najlepsi.” Konserwatyści uwielbiają wolność religijną pod warunkiem, że nikt inny z niej nie korzysta? My w szoku. [Krytyka Polityczna]
Słyszeliście o tym, że dyrektorka Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej podała się do dymisji a potem zmieniła zdanie? Jeśli interesujecie się polityką kulturalną, wewnątrzministerialnymi sporami i tym jak polityka wpływa na obsadę stanowisk merytorycznych, to może zainteresuje Was artykuł [OKO.press].
Wojna w Ukrainie
Atak Rosji na Ukrainę – aktualny stan wydarzeń przedstawia Ośrodek Studiów Wschodnich: [Przedłużenie misji szkoleniowej UE. 992. dzień wojny].
„Kanclerz Niemiec Olaf Scholz rozmawiał w piątek przez telefon z prezydentem Rosji Władimirem Putinem po raz pierwszy od dwóch lat. Podczas rozmowy Scholz potępił wojnę Rosji w Ukrainie, wzywając Putina do jej zakończenia i wycofania rosyjskich wojsk z terytorium Ukrainy. Wezwał również Moskwę do podjęcia negocjacji z Kijowem w celu osiągnięcia sprawiedliwego i trwałego pokoju.” [Euronews]
Wojciech Konończuk z Ośrodka Studiów Wschodnich u Dariusza Rosiaka mówi o Rosji, Ukrainie i planie Trumpa, który wyciekł do mediów, który wg niego nie jest korzystny dla Rosji. Na temat tego co Rosja sądzi o wygranej Trumpa możecie też przeczytać w analizie [Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych].
„Od początku rosyjskiej inwazji na Ukrainę w 2022 roku nie cichnie dyskusja, czy pełnoskalowa wojna połączona z sankcjami Zachodu może doprowadzić do wewnętrznych niepokojów w Rosji, a w konsekwencji – do jej klęski. Pomimo licznych porażek i co najwyżej pozornych sukcesów na froncie Federacja Rosyjska okazała się wytrzymała i zdeterminowana do toczenia długoletniej wojny. Jednak im dłużej ona trwa, tym bardziej na wielu poziomach degradują się rosyjskie siły zbrojne, a na domiar złego dla Moskwy Ukraińcy przenieśli część ciężaru konfliktu na terytorium agresora. Generuje to dla Kremla dodatkowe komplikacje, które w połączeniu z innymi problemami mogą zaważyć na dalszym przebiegu wojny.” [Nowa Europa Wschodnia]
Europa
„Utworzenie nowego stanowiska komisarza ds. obrony i przestrzeni kosmicznej potwierdza, że państwa członkowskie chcą, by UE wzięła większą odpowiedzialność za bezpieczeństwo w Europie. Jest to ważny krok szczególnie wobec słabości europejskiego przemysłu obronnego, które zostały obnażone przez agresywne działania Rosji. Wyzwaniem będzie zachęcenie państw członkowskich do pogłębienia współpracy wobec rosnącego zmęczenia wojną na Ukrainie.” [Polski Instytut Spraw Międzynarodowych]
„Przy okazji meczu Ajaksu Amsterdam i Maccabi Tel Aviv w stolicy Holandii doszło do starć ulicznych, które media i izraelscy politycy szybko okrzyknęli pogromem, odgórnie zaplanowanym atakiem na kibiców gości. Inni zwracają uwagę na fakt, że wcześniej to przyjezdni z Izraela dopuścili się aktów przemocy wobec mieszkańców Amsterdamu.” Zachowanie izraelskich kibiców nie może być uzasadnieniem dla przemocy (bez znaczenia czy się ją nazwie pogromem czy zamieszkami kibolskimi) ale niepokojące jest jak europejskie media unikały przedstawienia pełnej sytuacji swoim czytelnikom. [Krytyka Polityczna]
Rolnictwo jest bardzo ważnym sektorem gospodarki Białorusi. Co jego rola w państwie, jego stan i perspektywy mówią nam o tym państwie? Spojrzenie na Białoruś z perspektywy stereotypowego ziemniaka przedstawia Kamil Kłysiński, ekspert OSW.
„Francuscy prokuratorzy zażądali, by liderka skrajnej prawicy Marine Le Pen otrzymała wyrok więzienia i zakaz pełnienia funkcji publicznych przez pięć lat w związku z zarzutami o defraudację funduszy Parlamentu Europejskiego. Obrona Le Pen ma teraz dwa tygodnie na przedstawienie swoich kontrargumentów.” [Radio France Internationale]
„Powodzie i ulewne deszcze powróciły do regionu Walencji w środę wieczorem, ale tym razem były na to przygotowane, a obszary dotknięte dwa tygodnie temu uniknęły dalszej katastrofy.” BBC opisuje najnowsze powodzie w Hiszpanii a The Guardian skupia się na danych dotyczących zmarłych w pierwszej powodzi – większość z nich to były osoby starsze i niedołężne, które najprawdopodobniej nie były w stanie uciec na czas z własnych domów. [BBC], [The Guardian]
„Europejscy rolnicy protestowali wczoraj w Brukseli przeciwko umowie o wolnym handlu między UE a Mercosurem. W przyszłym tygodniu demonstracje mają rozpocząć się także we Francji.” [Euractiv]
„Parlament Europejski głosował w czwartek za odroczeniem i zmianą przepisów «ustawy o wylesianiu», rozporządzenia UE, które nakłada obowiązki należytej staranności na wszystkich handlowców importujących określone surowce do Europy.” Za zmianą przepisów zagłosowała największe europejska konserwatywna frakcja EPP razem ze skrajnie prawicowymi ugrupowaniami. [Euronews]
Co tam na Litwie po wyborach? OSW pisze o tym, że ustępujący parlament uchwalił nową ustawę o mniejszościach narodowych. Za to Ana Matusevic opisuje kto jakie partie będą zasiadały w nowych rządzie i dlaczego jedna z nich jest tak kontrowersyjna. [Ośrodek Studiów Wschodnich], [Atlas Świata]
„Rozwój samej Rosji jest wciąż daleki od faszyzmu, ponieważ Putin i jego otoczenie nie są krajowymi rewolucjonistami, ale raczej przedstawicielami ancien regime'u sprzed 1991 roku. Dążą oni do przywrócenia carskiego i sowieckiego porządku tak dalece, jak to możliwe, a nie do stworzenia zupełnie nowego imperium. Putin jest mniej rosyjskim Hitlerem, a bardziej porównywalny w pewnych aspektach do ostatniego niemieckiego prezydenta Rzeszy, Paula von Hindenburga, który 30 stycznia 1933 roku mianował Hitlera kanclerzem Rzeszy.” [Nowa Europa Wschodnia]
Bliski i Środkowy Wschód
Portal Axios, który zazwyczaj bywa dobrze poinformowany, donosi, że podczas izraelskiego ataku na Iran zniszczono ośrodek badań jądrowych. Informację tę mieli potwierdzić informatorzy z amerykańskiej i izraelskiej administracji. O tym, że Izrael zaatakował i dokonał zniszczeń w wojskowym ośrodku Parchin było wiadome od samego początku. Nowością jest informacja, że mieściły się tam laboratoria programu jądrowego. [Axios]
Izraelskie wojska rozszerzają zasięg operacji lądowej prowadzonej w Libanie. Czy zatem cokolwiek wskazuje na szansę rozejmu? Tak. Zgodnie z przeciekami z administracji izraelskiej, rozejm ma być swego rodzaju prezentem dla obejmującego urząd Trumpa. Ten sam rozejm, tak torpedowany przez premiera Netanjahu podczas ostatnich miesięcy. Czego izraelskie władze będą oczekiwały, w zamian za taki prezent? Jedni wskazują zapewnienie wolnej ręki w Gazie, inni postulują pomoc w ataku na Iran. [Konflikty]
W wyniku ataków izraelskich w Strefie Gazy i Libanie ginie codziennie kilkadziesiąt osób. [NPR]
Kolejne 15 osób zginęło w wyniku izraelskiego nalotu na stolicę Syrii, Damaszek. [CNN]
Izrael zniszczył meczet w wiosce beduińskiej, która w świetle izraelskiego prawa była samowolą budowlaną. Mowa o całej wiosce, nie tylko meczecie. To tylko jedna z kilkudziesięciu wiosek beduińskich przeznaczonych do zniszczenia. W wiosce o której dzisiaj mowa mieszkało 400 osób, a stała ona na swoim miejscu od 1956 roku. [AP News]
W tym samym czasie izraelscy osadnicy, którzy zamieszkują osiedla na Zachodnim Brzegu, które są nielegalne według prawa międzynarodowego ale również wg prawa izraelskiego, wyrażają nadzieję, że wybór Trumpa na prezydenta USA otworzy drogę do znacznego powiększenia ich osiedli. [AP News]
Jan Natkański, były ambasador Polski w Kuwejcie i Egipcie zabiera nas w kolejną podróż po Bliskim Wschodzie. W tym odcinku opowiada o Strefie Gazy – od czasów starożytnych po współczesność, proklamowanie państwa Izrael, powstanie palestyńskiego ruchu oporu, negocjacje pokojowe, radykalizację Hamasu, aż do 7 października 2023 roku i trwającej obecnie odwetowej wojny Izraela.
Turecki prezydent wyraża nadzieję, że normalizacja stosunków Turcji z Syrią będzie miała miejsce po 13 latach mocnego sporu. Jak przekonywał dziennikarzy, odbudowa stosunków z Turcja wzmocniłaby stabilność Syrii i jej integralność terytorialną. [AP News]
Turecka administracja wyraża nadzieję również na to, że powrót Trumpa do władzy może oznaczać poprawę stosunków między oboma krajami. Turcy mają niekrótką listę tematów spornych w relacjach ze swoim sojusznikiem z NATO. Od programu F-35, z którego zostali wykluczeni za zakup rosyjskiego systemu obrony powietrznej S-400, przez balansowanie w sprawie wojny w Ukrainie, po stacjonowanie amerykańskich żołnierzy w północnej Syrii i wsparcie operujących tam Kurdów. Czy USA wycofa się z Syrii? Czy nastąpi normalizacja stosunków z Turcją? Nie ma tutaj nic pewnego. [VOA News]
Do pytań postawionych powyżej można dodać: czy nastąpi normalizacja stosunków USA z Syrią? Być może wasza reakcja to: Co? Skąd ten pomysł. To oczywiście daleko idąc spekulacja, ale wynika ona z faktu, że nominatką Trumpa na szefową amerykańskiego wywiadu jest Tulsi Gabbard, która jako kongresmenka odwiedziła Syrię w 2017 roku. Czy przewidywanie wyciągania Syrii z rąk Iranu i Rosji to szachy 4D czy raczej political fiction? Na to nie mamy odpowiedzi, jednak nominacja Gabbard pozostaje dla wielu komentatorów niezrozumiała. [The Washington Post]
Azja
„Filipiński rząd powiedział w środę, że jego organy ścigania będą zobowiązane do współpracy, jeśli Międzynarodowy Trybunał Karny będzie chciał aresztować byłego prezydenta Rodrigo Duterte w ramach śledztwa w sprawie tysięcy ofiar śmiertelnych jego rozprawy z nielegalnymi narkotykami.” [AP News]
„W serii gier wojennych na morzach i niebie wokół Tajwanu w zeszłym miesiącu Chiny rozmieściły niektóre ze swoich najnowszych samolotów uderzeniowych, okrętów wojennych i sił rakietowych. Jednak jedną z najbardziej groźnych broni wykorzystywanych w ćwiczeniach była zaktualizowana wersja bombowca, który po raz pierwszy latał we wczesnych latach zimnej wojny.” [Reuters]
„Wulkan na odległej indonezyjskiej wyspie nadal wyrzuca w powietrze wysokie kolumny gorącego popiołu, co sprawia, że lądowanie i odloty z międzynarodowego lotniska na Bali są zbyt niebezpieczne.” [Euronews]
Pisaliśmy dużo na łamach Tygodnika o smogu w Indiach ale to nie jedyne miejsce w regionie dotknięte tym problemem. Al-Dżazira opisuje problem smogu w Pakistanie i zastanawia się czy władze robią dość, żeby sobie z nim poradzić. [Al-Dżazira]
Afryka
„Szacuje się, że ponad 61 000 osób zginęło w stanie Chartum w ciągu pierwszych 14 miesięcy wojny w Sudanie, a dowody sugerują, że liczba ofiar tego wyniszczającego konfliktu jest znacznie wyższa niż wcześniej odnotowano, zgodnie z nowym raportem naukowców z Wielkiej Brytanii i Sudanu.” [Reuters]
„Słonie afrykańskie to największe zwierzęta lądowe na Ziemi, niezwykłe ssaki, które są bardzo inteligentne i bardzo towarzyskie. Są również w niebezpieczeństwie. Nowe dowody na to pochodzą z badania, które dokumentuje alarmujące spadki populacji w wielu miejscach na całym kontynencie w ciągu około pół wieku.” [Reuters]
„Nieustanny wzrost cen i brutalna rebelia już wcześniej utrudniały Nigeryjczykom z północno-wschodniego stanu Borno wyżywienie swoich rodzin. Kiedy we wrześniu zawaliła się tama, zalewając stolicę stanu i okoliczne pola uprawne, wielu ludziom skończyły się możliwości działania.” O trudnej sytuacji mieszkańców Nigerii możecie przeczytać zarówno w Africa Report jak i serwisie Reuters. [Africa Report], [Reuters]
W Maroku imamowie nie mogą nawoływać do dżihadu. Nic nie stoi na przeszkodzie w potępianiu przemocy wobec Palestyńczyków. Takie jest stanowisko marokańskiej administracji, której podlegają wszyscy imamowie w kraju. [AP News]
Ameryka Łacińska
„Kolumbijski kongres zagłosował za zmianą prawa, które zezwalało nieletnim na zawieranie małżeństw za zgodą rodziców. Propozycja ta wprowadziłaby minimalny wiek do zawarcia małżeństwa wynoszący 18 lat i ma na celu ochronę praw i możliwości rozwoju nieletnich. Musi ona jeszcze zostać podpisana przez prezydenta Gustavo Petro.” [CNN]
W Peru odbywa się szczyt Wspólnoty Gospodarczej Azji i Pacyfiku gdzie m.in spotka się Joe Biden z prezydentem Chin. France24 opisuje globalne i lokalne sprawy jakie mogą zostać poruszone na szczycie a AP News przypomina, że obecna prezydentka Peru jest ma jeden z najniższych na świecie wskaźników poparcia społecznego. [France24], [AP News]
W Brazylii doszło do ataku na siedzibę Sądu Najwyższego. Jedyną ofiarą jest napastnik, który wysadził się w powietrze. BBC przedstawia więcej szczegółów dotyczących tej dziwnej sprawy. [BBC]
Ameryka Północna
„Nastolatek znajduje się w stanie krytycznym w szpitalu dziecięcym w Kolumbii Brytyjskiej, co uważa się za pierwszy w Kanadzie przypadek ptasiej grypy u człowieka.” [The Guardian]
„Polityczka, która chwali się zastrzeleniem własnego psa, dwóch miliarderów o skrajnych poglądach, pułkownik zielonych beretów, prezenter Fox News – powoli wyłania się już kształt amerykańskiej administracji pod rządami Donalda Trumpa” OKO.press pisze o osobach, które Trump chce zobaczyć w swoim rządzie ale że jest to artykuł sprzed kilku dni największych klaunów tam nie wymieniono. [OKO.press]
Co myślicie żeby o tym żeby kontrolę nad wywiadowczymi agencjami Europy dać Viktorowi Orbanowi? Brzmi strasznie pod warunkiem, że się nie jest Putinem. No a właśnie coś takiego zrobił Donald Trump, do nadzoru nad wywiadem wybrał Tulsi Gabbard, która nie kryje swoich pro-rosyjkich sympatii i często powtarza słowo w słowo rosyjską propagandę. Reuters pisze więcej o jej postaci a Politico donosi o zaniepokojeniu jakie ta nominacja wywołała w Europie. [Reuters], [Politico]
Wybralibyście do współpracy polityka oskarżonego o współudział w handlu ludźmi, kontakty seksualne z nieletnim zmuszanymi do pracy seksualnej czy promowaniu negacjonizmu Holokaustu? Jak się możecie już domyśleć, Donald Trump by wybrał i to zrobił. Matt Gaetz ma w jego gabinecie pełnić funkcję prokuratura generalnego. [BBC]
Po nominacjach, które opisaliśmy wcześniej chyba was nie zaskoczy, że do zajmowania się sprawami zdrowia Trump wybrał antyszczepionkowa i generalnie szura, Robert F Kennedy Jr. [The Guardian]
„Elon Musk i były republikański kandydat na prezydenta Vivek Ramaswamy staną na czele nowo utworzonego Departamentu Efektywności Rządu, poinformował we wtorek Donald Trump. Pomimo nazwy, departament nie będzie agencją rządową. Trump powiedział w oświadczeniu, że Musk i Ramaswamy będą pracować spoza rządu, aby zaoferować Białemu Domowi «porady i wskazówki» oraz będą współpracować z Biurem Zarządzania i Budżetu, aby «przeprowadzić reformę strukturalną na dużą skalę i stworzyć przedsiębiorcze podejście do rządu, jakiego nigdy wcześniej nie widziano». Dodał, że posunięcie to wstrząśnie systemami rządowymi.” [The Guardian]
„W dzisiejszym odcinku o tym jak propaganda Putina zareagowała na zwycięstwo Trumpa. O tym co mówią rosyjskie media i czy twierdzą, że Donald Trump to dla nich zagrożenie? Co mówili zanim wybory w USA miały miejsce? Jak według rosyjskich mediów będzie wyglądała teraz wojna na Ukrainie. Przegląd rosyjskiej propagandy przygotowała Katarzyna Chawryło- ekspertka OSW.”
Oceania
„Pogłębia się kryzys społeczny i gospodarczy Nowej Kaledonii. Zaproponowane przez prezydenta Emmanuela Macrona zmiany zasad przeprowadzania wyborów lokalnych spotkały się z szerokim sprzeciwem mieszkańców i ożywiły dyskusję o statusie archipelagu. W trudnej sytuacji znajduje się coraz bardziej nierentowny, ale istotny dla polityki surowcowej Francji przemysł wydobycia i przetwórstwa niklu. Stabilizacja sytuacji na Nowej Kaledonii jest ważna także dla zdolności do realizacji strategicznych interesów Francji na Pacyfiku.” [Polski Instytut Spraw Międzynarodowych]
Ekonomia i gospodarka
„Unia Europejska ukarała Meta Platforms grzywną w wysokości 798 milionów euro (840 milionów dolarów) za to, co nazwała nieuczciwymi praktykami przynoszącymi korzyści Facebook Marketplace.” [CNN]
Nauka i technologia
„Światowa Organizacja Zdrowia i amerykańskie Centra Kontroli i Zapobiegania Chorobom poinformowały w czwartek, że liczba przypadków odry na świecie wzrosła w ubiegłym roku o ponad 20% do około 10,3 miliona. Około 107 500 osób, głównie małych dzieci, zmarło – co jest «niedopuszczalną» liczbą zgonów z powodu choroby, której można zapobiec poprzez szczepienia, stwierdziły grupy zajmujące się zdrowiem.” A antyszczepionkowiec ma być w rządzie Donalda Trumpa. [CNN]
Samochody autonomiczne i autonomiczne taksówki są czasami przedstawiane jako środek do rozwiązania problemów z przemieszczaniem się po mieście. Będzie potrzebnych mniej parkingów, nie będzie korków i będą tanie w porównaniu do taksówek. Czy te obietnice mają jakikolwiek sens? Jak prezentuje serdecznie polecany przez nas kanał NotJustBikes, większość tych obietnic to marketingowa ściema, która w praktyce może skończyć się jeszcze bardziej samochodowymi miastami.
„Koniec ze zgniłymi pomidorami: wyhodowanie słodszych pomidorów jest możliwe dzięki edycji zaledwie dwóch genów owocu. Usunięcie genów zwiększyło poziom glukozy i fruktozy w zmodyfikowanych owocach nawet o 30% w porównaniu z pomidorami produkowanymi masowo, zgodnie z badaniem opublikowanym dziś w Nature.” [Nature]
Szkło jest kruche. Ludzkość wie o tym odkąd je wynalazła kilka tysięcy lat temu. Pękniętego szkła nie da się „odpęknąć”. Dlatego też naukowcy szukają sposobu na to, aby szkło było dużo bardziej odporne na pęknięcia i zarysowania. Efekt ich innowacji ma dzisiaj przy sobie każdy z nas, kto korzysta ze smartfona. Jaki jest jego sekret? Chociaż przepis na Gorilla Glass pozostaje zastrzeżony, to kanał Veritasium uchyla nam rąbka nauki, która stoi za tym jakże wytrzymałym kawałkiem materiału.
„Kataklizmiczne erupcje wulkaniczne są rzadkie – ale nieuniknione. Rządy powinny nie tylko pracować nad powstrzymaniem globalnego ocieplenia, ale także przygotować się na inne ekstremalne wydarzenia, które będą miały wpływ na całą planetę. Ogromna erupcja góry Tambora w Indonezji w 1815 roku powinna być sygnałem alarmowym. Wyobraźmy sobie, że coś takiego wydarzyłoby się dzisiaj.” Wulkany są fajne ale lepiej jak nie wybuchają. Polecamy ciekawy tekst od Nature. [Nature]
Samolot doświadczalny X-59 QueSST (Quiet SuperSonic Technology) po raz pierwszy uruchomił silnik. O ile do wzbicia się w powietrze jeszcze trochę brakuje, to Konflikty opisują na jakim etapie projektu cichego naddźwiękowego samolotu jesteśmy i co się za nim kryje. [Konflikty]
Czy twierdzenia matematyczne istniały przed Wszechświatem? Jak to jest z nieskończonością? Czy liczby urojone są prawdziwe? Gdzie przebiega granica między fizyką, a matematyką. Czym jest dzisiaj matematyka? Na te i wiele innych pytań odpowiada dr Tomasz Miller, fizyk matematyczny z Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych UJ.
Jeśli zastanawialiście się jak idzie praca nad sztucznymi kończynami i z jakimi problemami obecnie się zmagają naukowcy pracujący nad związanymi z tym zagadnieniami, to polecamy wam dłuższy reportaż serwisu Nature. Polecamy czytać póki jest w otwartym dostępie. [Nature]
„Naukowcy z Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych odkryli, że najlepszy okres na wyzdrowienie przypada na pierwsze sześć miesięcy po zarażeniu się COVID-19, przy czym większe szanse mają osoby, których początkowa choroba była mniej poważna, a także osoby zaszczepione. Osoby, u których objawy trwają od sześciu miesięcy do dwóch lat, mają mniejsze szanse na pełne wyzdrowienie.” Niestety osoby chore na tzw. „długi COVID” ciągle zmagają się z chorobą a szanse na wyzdrowienie zdają się maleć. [Reuters]
Idee, kultura, społeczeństwo
Dezinformacja i manipulacje są potężnym problemem, który nadal rośnie. Czy da się uodpornić ludzi na kłamstwa podawane im w mediach społecznościowych? Badacze proponują szczepienie ich małymi kłamstwami. Jest to prawda, metoda działa i była stosowana w przeszłości. Czy jednak będzie skuteczna przy takim zanurzeniu w mediach społecznościowych jakie mamy obecnie? [Science]
Musimy porozmawiać o marichuanen. Wraz z rosnącym legalnym użyciem tego narkotyku i łatwiejszymi badaniami nad jego wpływem na jego użytkowników, coraz więcej dowodów wskazuje, na negatywne skutki zażywania THC. Najpewniej nie jest to szokujące doniesienie i pokrywa się z obserwacjami jakie można poczynić na co bardziej zaangażowanych hobbystach tej substancji. W całość przeglądowo zbiera obecną wiedzę na ten temat Kurzgesagt.