Wydanie 269, 27.12.2025
Z protestem górników, kolejnym rozejmem pomiędzy Kambodża a Tajlandią i kontrowersyjnym obrazem z Piłsudskim
Czas pomiędzy Świętami a Nowym Rokiem jest dość leniwy i mamy nadzieję, że nikt nie zmusza Was do wysiłku na który nie macie ochoty. Miłej lektury.
Jeśli podoba się Wam nasza praca, to tutaj znajdziecie Patronite naszego projektu. Listę naszych patronów możecie znaleźć tutaj.
Dla czytelników newslettera: To wydanie najprawdopodobniej przekracza objętość narzuconą przez serwis Gmail, więc nie wyświetli się w całości w skrzynkach pocztowych w tym serwisie. Możecie rozwinąć pełną treść maila na skrzynce lub otworzyć wersję webową – wystarczy kliknąć numer wydania w mailu.
Polska
Kolejne polskie rządy nie mają odwagi do wzięcia byka za rogi, tj. uporządkowania sytuacji w górnictwie. Ze względu na strach przez politycznymi konsekwencjami kolejne ekipy zasypywały problem pieniędzmi podatnika.
Jednym z najgorszych w skutkach jak i w sposobie implementacji tego typu porozumień była Umowa Społeczna zawarta w 2021 roku, od początku krytykowana jako nierealna, swoista bomba z opóźnionym zapłonem. Łatała sprawy doraźnie, a długofalowo było to nie do utrzymania. Co więcej, obejmowała swoimi zapisami kopalnie Polskiej Grupy Górniczej, a nie Bogdankę leżąca na Lubelszczyźnie czy kopalnię Silesia, w której obecnie jest najgłośniej.
Po niespełna pięciu latach skutki fatalnej regulacji wybuchają w twarz kolejnemu rządowi. Bo całkiem sprawnie działająca kopalnia Silesia nie wytrzymuje konkurencji z dotowanymi kopalniami PGG. Mimo tego, że sama jest bardziej efektywna od konkurencji z PGG, przeszła gruntowne zmiany w organizacji pracy i zarządzaniu wydobyciem.
Sukces tak deklarowany przez ministerstwo w 2021 roku dzisiaj skutkuje tym, że górnicy, którzy doszli do porozumienia z inwestorem prywatnym będą zwalniani, a w obliczu tejże niesprawiedliwości i patologii sektora górniczego, część załogi podjęła strajk podziemny. [Energetyka24]
Im wyższe poparcie Nawrockiego, tym więcej cesarskich cięć. Dlaczego? [OKO.press]
„Przez kilka lat pracy dla adwokata kościelnego zachęcaliśmy ludzi do zabiegania o stwierdzenie nieważności małżeństwa kościelnego. Było jak w przysłowiu: Panu Bogu świeczkę, diabłu ogarek, a adwokatowi pieniążek.” [Krytyka Polityczna]
W mediach społecznościowych można natrafić na polskojęzyczną siatkę manipulujących kont. Udostępniają one te same wpisy, działają w sposób skoordynowany i nastawiają Polaków przeciwko Ukraińcom. Wskazują na to ustalenia organizacji Digital Forensic Research Lab (DFRLab) działającej przy The Atlantic Council. [Demagaog]
Wojna w Ukrainie
Atak Rosji na Ukrainę – aktualny stan wydarzeń przedstawia Ośrodek Studiów Wschodnich: Rosjanie niszczą infrastrukturę w obwodzie odeskim. 1399. dzień wojny.
Zelenskyy przeprowadzi rozmowy z europejskimi przywódcami w czasie nowych ataków na Kijów. [The Guardian]
Bez efektu: rosyjsko-amerykańskie i ukraińsko-amerykańskie rozmowy w Miami. [Ośrodek Studiów Wschodnich]
Bez przełomu w sprawie wsparcia dla Ukrainy i gotowości obronnej w UE. [Polski Instytut Spraw Międzynarodowych]
Grabieże rosyjskich archeologów na okupowanych terytoriach Ukrainy. [Instytut Europy Środkowej]
Europa
„Trump ponownie wyraził ambicje włączenia Grenlandii do terytorium Stanów Zjednoczonych, powołując się na bezpieczeństwo narodowe, co skłoniło europejskich przywódców do wyrażenia poparcia dla Danii. »Grenlandia należy do jej mieszkańców, a Dania jest jej gwarantem«.” Euronews pisze o europejskiej solidarności a tymczasem Euractiv ma dla Was wywiad z grenlandzkim analitykiem policzonym, który ma zastrzeżenia zarówno wobec Europy jak i tego co Stany Zjednoczone obecnie wyczyniają. [Euronews], [Euractiv]
„Premier Sébastien Lecornu forsuje awaryjne prawo budżetowe, aby zapobiec paraliżowi administracji po fiasku negocjacji nad budżetem na 2026 rok. Rozwiązanie ma kupić czas do stycznia, lecz nie usuwa zasadniczego problemu.” [Euractiv]
„Wraz z podnoszeniem się granicy śniegu zamknięto 186 francuskich ośrodków narciarskich, a globalne ocieplenie zagraża dziesiątkom kolejnych.” Polecamy reportaż (ze sporą ilością zdjęć) opisujący zmiany zachodzące w Alpach. [The Guardian]
Francja podjęła decyzję o budowie nowego lotniskowca zasilanego energią jądrową. „Po siedmiu latach prac przygotowawczych władze Francji dały zielone światło projektowi PA‑NG (porte-avions de nouvelle génération) – lotniskowca nowej generacji mającego zająć miejsce zwodowanego w 1994 roku Charles’a de Gaulle’a. Okręt zostanie zbudowany przez należącą do Chantiers de l’Atlantique stocznię w Saint-Nazaire u ujścia Loary.” [Konflikty]
Węgierskie kurwy niestety mogą dostać opcję zakupu udziałów w serbskiej rafinerii. Serbskie główne przedsiębiorstwo naftowe (NIS) nadal nie może zakupić i przerabiać ropy, ze względu na amerykańskie sankcje, które objęły NIS, w którym większościowe udziały mają rosyjskie spółki podlegające tymże sankcjom. Obecnie trwają rozmowy związane ze sprzedażą części udziałów podmiotowi trzeciemu. Rząd Serbii ogłosił, że prowadzi obecnie zaawansowane rozmowy z węgierskim MOLem, a opcję tę wspiera zarówno rząd Węgier jak i Serbii. W tym samym czasie Serbia przydłużyła o kolejne 3 miesiące kontrakt na dostawy gazu z Rosji. Serbia nie zdołała podpisać nowego długoterminowego kontraktu z Rosją i od lata 2025 przydłuża umowę o kilka miesięcy. [Reuters], [Barron’s]
„Już ponad pół roku w Armenii toczy się spór na linii państwo – Ormiański Kościół Apostolski. Jego głównymi postaciami są premier Nikol Paszinian oraz katolikos Karekin II. Konflikt wykracza znacząco poza personalne animozje, będąc zarówno elementem wewnętrznej rozgrywki politycznej, jak i szerszego sporu o strategiczną pozycję państwa.” [Instytut Europy Środkowej]
„W dniach 18–19 grudnia br. odbyło się w Mińsku posiedzenie Ogólnobiałoruskiego Zgromadzenia Ludowego (OZL), w trakcie którego przyjęto program rozwoju społeczno-ekonomicznego Białorusi do 2030 r., a Alaksandr Łukaszenka wygłosił orędzie. Wiele uwagi w trakcie obrad poświęcono kwestiom bezpieczeństwa i przygotowania na czas kryzysu, a białoruskie władze zapowiedziały kontynuację sojuszu z Rosją.” [Polski Instytut Spraw Międzynarodowych]
„U Putina stabilnie. Podsumowanie roku z prezydentem Rosji. 19 grudnia br. odbyła się coroczna konferencja prasowa, tzw. bezpośrednia linia z Władimirem Putinem, podczas której prezydent Rosji odpowiadał na pytania dziennikarzy oraz obywateli.” [Polski Instytut Spraw Międzynarodowych]
Bliski i Środkowy Wschód
Rząd Izraela zatwierdził wniosek o budowę 19 nowych osiedli żydowskich na okupowanym Zachodnim Brzegu. Rząd kontynuuje masową budowę osiedli, co dodatkowo zagraża możliwości powstania państwa palestyńskiego. W 2022 roku istniało 140 osiedli na Zachodnim Brzegu, od roku 2022, czyli odkąd w rządzi znajdują się skrajnie prawicowi przedstawiciele i orędownicy osadnictwa, zatwierdzono 69 nowych osiedli. Osadnictwo izraelskie na terenie Zachodniego Brzegu jest z punktu widzenia prawa międzynarodowego nielegalne. Decyzja została szeroko potępiona międzynarodowo. [AP News], [The Guardian]
Już ponad 400 osób zginęło od Izraelskiego ognia w Strefie Gazy od podpisania rozejmu. [The Guardian]
W zamachu bombowym na meczet w syryjskim mieście Homs podczas piątkowych modlitw zginęło co najmniej 8 osób, a 18 zostało rannych. To pierwszy tej skali zamach od obalenia reżimu Asadów. Zdjęcia opublikowane przez syryjską państwową Arab News Agency pokazały krew na dywanach meczetu, dziury w ścianach, wybite okna i zniszczenia po pożarze. Meczet Imama Alego ibn Abi Taliba znajduje się w Homs, trzecim co do wielkości mieście Syrii, w dzielnicy Wadi al-Dhahab, zdominowanej przez mniejszość alawicką. Do ataku przyznała się grupa Saraja Ansar as-Sunna o ideologii zbliżonej do tzw. państwa islamskiego. [AP News]
Izraelskie wojsko poinformowało w czwartek o zabiciu członka irańskich sił Al-Kuds podczas ataku w południowym Libanie, oskarżając go o planowanie ataków na Izrael z Libanu i Syrii. Według oświadczenia wojskowego, al-Dżawhari został zamordowany w rejonie Ansariyeh. Nie podano dalszych szczegółów na temat ataku. Mężczyzna został zidentyfikowany jako Hussein Mahmoud Marshad al-Dżawhari, którego Izrael określił jako kluczowego agenta Jednostki 840 sił Al-Kuds, ramienia operacji zagranicznych irańskiego Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej. [DW]
Iran przejął tankowiec, który przepływał przez Cieśninę Ormuz, poinformowały w piątek irańskie media państwowe. Mojtaba Ghahramani, prowincjonalny szef Departamentu Sprawiedliwości, poinformował, że tankowiec przewoził około 4 milionów litrów, czyli 25 000 baryłek, przemycanego paliwa, gdy siły morskie Gwardii Rewolucyjnej przejęły statek. Zatrzymano również 16 osób załogi, nie ujawniono jednak ich narodowości. [Euronews]
Władze Turcji poinformowały o zatrzymaniu podejrzanego o planowanie ataku na obchody Nowego Roku. Państwowa agencja Anadolu poinformowała, że Ibrahim Burtakucin został schwytany w wyniku wspólnej operacji przeprowadzonej przez policję i Narodową Agencję Wywiadowczą (NASA) w południowo-wschodniej części kraju, w mieście Malatya. Miał on współpracować z tzw. państwem islamskim. [AP News]
Arabia Saudyjska wezwała w czwartek wspieranych przez Emiraty separatystów w południowym Jemenie do wycofania się z dwóch kontrolowanych przez nich prowincji. Obecna sytuacja podważa kruchą i tak jedność w koalicji walczącej ze wspieranymi przez Iran rebeliantami Huti na północy kraju. [AP News]
Bliski Wschód jest obecnie regionem pełnym napięć. Jak zapatrują się na kolejne punkty krytyczne analitycy Atlantic Council? O zmianach w Iranie, o sytuacji Hezbollahu w Libanie, o wdrażaniu porozumienia w Gazie, a także o aktorach niepaństwowych i o tym, gdzie występują główne ryzyka dla pokoju w regionie. [The Atlantic Council]
Azja
„W sobotę Tajlandia i Kambodża podpisały porozumienie o zawieszeniu broni, aby zakończyć trwające od tygodni walki zbrojne na granicy między tymi krajami, spowodowane sporami terytorialnymi. Porozumienie weszło w życie w południe czasu lokalnego.” Ciekawe czy to porozumienie będzie bardziej trwałe niż poprzednie. [AP News]
W Mjanmie trwa wojna domowa ale w przyszłą niedzielę junta wojskowa przeprowadzi wybory. The Diplomat tłumaczy co wojskowi chcą w ten sposób uzyskać i jakie to może przynieść skutki. [###]
Prokuratura zażądała 10 lat więzienia dla byłego prezydenta Korei Południowej Yoon Suk Yeola w pierwszej z siedmiu spraw karnych związanych z jego nieudaną próbą wprowadzenia stanu wojennego w 2024 roku. Prawnicy Yoona oskarżyli prokuratora o kierowanie się motywami politycznymi i brak podstaw prawnych do żądania tak surowej kary. Sąd ma wydać werdykt już w przyszłym miesiącu. Yoonowi grożą również inne procesy, w których oskarżono go o korupcję i handel przysługami, a także o rebelię – poważny zarzut zagrożony karą dożywotniego pozbawienia wolności lub karą śmierci. Proces w sprawie rebelii również dobiega końca. [AP News]
38-letni mężczyzna został aresztowany po tym, jak w piątek w fabryce opon w centralnej Japonii dźgnął nożem osiem osób i zranił siedem kolejnych substancją, która prawdopodobnie była wybielaczem, poinformowały władze. 5 zranionych osób jest w stanie ciężkim. Nie podano do tej poty motywów sprawcy. [AP News]
Ponad 17 milionów ludzi w Afganistanie, czyli o 3 miliony więcej niż rok temu, stoi obecnie w obliczu kryzysu głodu w zimie, ostrzegł w zeszłym tygodniu Światowy Program Żywnościowy. Cięcia pomocy międzynarodowej w ostatnich latach nastąpiły w czasie, gdy Afganistan zmaga się z problemami gospodarczymi, nawracającymi suszami, dwoma śmiertelnymi trzęsieniami ziemi i masowym napływem afgańskich uchodźców wydalonych z krajów takich jak Iran i Pakistan. [AP News]
Afryka
„Po tygodniach oskarżania rządu Nigerii o brak działań przeciwko prześladowaniom chrześcijan, Donald Trump ogłosił w Boże Narodzenie serię ataków na ten zachodnioafrykański kraj.” O tym jak i dlaczego Trump walczy z bojownikami Państwa Islamskiego pisze The Guardian oraz AP News. [The Guardian], [AP News]
Izrael uznał Somaliland, oderwany od Somalii region, za „niepodległe i suwerenne państwo” – powiedział w piątek premier Izraela Benjamin Netanjahu. Dodał, że „ta deklaracja jest zgodna z duchem Porozumień Abrahama, podpisanych z inicjatywy prezydenta Trumpa”. Izrael jest pierwszym państwem, które oficjalnie uznało niepodległość Somalilandu. [DW]
Prywatny odrzutowiec, którym leciał dowódca libijskiej armii, czterech innych oficerów i trzech członków załogi, rozbił się we wtorek po starcie ze stolicy Turcji, Ankary, w wyniku czego zginęli wszyscy na pokładzie. Libijskie władze poinformowały, że przyczyną katastrofy była awaria techniczna samolotu. Libijska delegacja przebywała w Ankarze na rozmowach, mających na celu zacieśnienie współpracy wojskowej między oboma krajami. [AP News]
Algierski parlament jednogłośnie zatwierdził ustawę uznającą kolonizację kraju przez Francję za zbrodnię i zażądał przeprosin oraz reparacji. Oba kraje pogrążone są w poważnym kryzysie dyplomatycznym, a analitycy twierdzą, że choć krok Algierii ma charakter symboliczny, ma on nadal znaczenie polityczne. W ustawie wymieniono zbrodnie francuskiej kolonizacji, do których zaliczają się m.in. próby broni jądrowej, egzekucje pozasądowe, tortury fizyczne i psychiczne oraz systematyczne grabieże zasobów. [The Guardian]
„Kenia podczas czterech głosowań na Zgromadzeniu Ogólnym ONZ w latach 2022-2023 głosowała po myśli Ukrainy. (...) Kenia swoją postawą wyróżnia się na tle państw globalnego Południa i samej Afryki. Znaczna część wstrzymuje się od głosu.” Temat może był już wałkowany ale chyba warto przypominać dlaczego w Afryce to Rosja ma często większą wiarygodność, niż państwa Zachodu. [Krytyka Polityczna]
Dzika przyroda namibijskiego południa została w ostatnim stuleciu zredukowana o ponad 90%. Nie ma żadnego z tysięcy słoni czy hipopotamów, a z 20 milionów skoczników antylopich pozostało ich jedynie 5 tysięcy. Trwają jednak próby przywrócenia regionowi jego fauny, a sposób działania tamże ma stać się wzorcem dla innych tego typu projektów. [Atmos]
Ameryka Łacińska
Centrowy prezydent Boliwii Rodrigo Paz podpisał dekret, który znosi ograniczenia nałożone na międzynarodowe firmy satelitarne przez socjalistyczną administrację jego poprzednika, Luisa Arce. W zeszłym roku rząd Arce odmówił udzielenia licencji SpaceX, właścicielowi Starlink, na działalność w Boliwii, powołując się na obawy dotyczące ochrony danych i suwerenności narodowej. Administracja Evo Moralesa w 2013 roku zakupiła od Chin satelitę, który miał rozwiązać boliwijskie problemy z łącznością w odległych zakątkach kraju, jednak nie spełnił on oczekiwań odnośnie jakości połączenia. [AP News]
Poza zajmowaniem kolejnych tankowców i gromadzeniem sił na Morzu Karaibskim USA podpisują serię porozumień wojskowych z państwami regionu. Porozumienia te – od dostępu do lotnisk, jak w Trynidadzie i Tobago, po tymczasowe rozmieszczenie wojsk amerykańskich w celu przeprowadzenia wspólnych operacji przeciwko „narkoterrorystom” w Paragwaju – są podpisywane pod hasłem tzw. „wojny z narkotykami”. [The Guardian]
Ameryka Północna
Program 60 Minutes stacji CBS przygotował odcinek o tym jak amerykanie wysyłają „nielegalnych” migrantów do więźnia w Salwadorze gdzie często spotyka ich przemoc i łamane są ich prawa. Jednak nowa szefowa kanału CBS w ostatniej chwili zablokowała emisję tego odcinka żeby przypadkiem nie urazić administracji Trumpa. Parker Molly ma dobry tekst, w którym opisuje jak doszło do wycofania odcinka oraz przedstawia postać nowej szefowej – samozwańczej bojowniczki o wolność słowa (pod warunkiem, że są to odpowiednie słowa) Bari Weiss. Dowiecie się też jak wylądowała na fotelu szefowej kanału CBS i jaki wpływ na to miała polityka. [The Present Age]
Fragment wspomnianego wyżej anulowanego programu 60 Minutes można obejrzeć w Internet Archive ponieważ przed podjęciem decyzji o zablokowaniu jego emisji został on wysłany do kanadyjskiego nadawcy i tam wyemitowany. [Internet Archive]
„Prezydent Stanów Zjednoczonych Donald Trump ogłosił plan budowy nowych «pancerników» dla US Navy. Okręty mają być klasyfikowane jako typ Trump (bo jakżeby inaczej?) i mają być «sto razy potężniejsze» od wszystkich wcześniejszych okrętów. Stanowić będą rdzeń «Złotej Floty» (...) i wespół z dopiero co zapowiedzianymi nowymi fregatami otworzą kolejny rozdział w historii amerykańskiej marynarki wojennej.” [Konflikty]
„Jaka teoria spiskowa, wariacie? Gwiazda alt-rightu na tropie penisa Brigitte Macron i zabójcy Charliego Kirka” Patrycja Wieczorkiewicz pisze o Candance Owens, gwieździe prawicowej sceny politycznej, która jednak nie jest tam kochana przez wszystkich. [Krytyka Polityczna]
Temat studenckich czasopism uniwersyteckich może wydawać się Wam dość niszowy ale ludzie udzielający się w tych funkcjonujących na najbardziej elitarnych amerykańskich uniwersytetach celują potem w zawodowe dziennikarstwo czy politykę. Dlatego tekst w jednej gazecie wydawanej na Uniwersytecie Harvarda o tym dlaczego jedno z wydań innej harwardzkiej gazety nie ujrzało światła dziennego jest ciekawy. [The Harvard Crimson]
Oceania
„Komisarz policji Nowej Południowej Walii, Mal Lanyon, ograniczył publiczne zgromadzenia w Sydney na 14 dni, korzystając z nowych uprawnień, które w środę zostały przyjęte przez parlament NPW.” Ograniczenia są związane z zamachem terrorystycznym, o którym pisaliśmy tydzień temu. Część osób uważa, że ogranicza to zbytnio wolności obywatelskie. [The Guardian]
„W poniedziałek Indie i Nowa Zelandia ogłosiły zawarcie umowy o wolnym handlu, mającej na celu pogłębienie więzi gospodarczych i wsparcie wzrostu gospodarczego w czasach rosnącej niepewności w światowym handlu.” [AP News]
Ekonomia i gospodarka
„Kraje na całym świecie inwestują miliony dolarów w budowę centrów danych, aby sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu na generatywną sztuczną inteligencję, a jednocześnie przechowywać dane w obrębie własnych granic. Jednak wiele z tych krajów ma klimat zbyt gorący, aby zapewnić optymalne działanie centrów danych, co powoduje wzrost kosztów energii elektrycznej.” [Rest of World]
„W dzisiejszym odcinku wiceprezes PGE ds. regulacji Marcin Laskowski i starsza analityczka ds. energetycznych Julia Cydejko dyskutują o absorpcji funduszy europejskich przez dużych inwestorów z sektora energetycznego. Zastanawiają się nad bilansem krajowego planu odbudowy w zakresie roli, jaką odegrał w finansowaniu inwestycji energetycznych, a także o wpływie tych inwestycji na rachunki odbiorców i jakość dostaw energii.” Wiemy, że opis nie brzmi ciekawie a sam podcast nie jest porywający ale niestety materiały, które pomogą zrozumieć transformację energetyczną bywają często trochę nudne. [###]
„Europa coraz częściej patrzy na Chiny jak na wygodną wymówkę dla własnych wątpliwości wobec transformacji energetycznej. Tymczasem za prostym hasłem o ”chińskich emisjach„ kryje się znacznie bardziej złożona gra interesów, technologii i długofalowej strategii.” [Euractiv]
Nauka i technologia
„Śnieg w Święta Bożego Narodzenia jest – i zawsze był – w naszym klimacie dość rzadki. Skąd więc nasze przekonanie, że kiedyś niemal każde święta były białe? To pamięć płata nam figle. I to jakie!” [OKO.press]
Co się dzieje w świecie samolotu F-35? Wyprodukowano pierwszy egzemplarz dla Finlandii, Australijskie F-35 osiągnął gotowość operacyjną, Kanadyjczycy rozważają czy zostać przy tym samolocie, a Amerykanie mają problemy księgowe ujawnione przez audyt. [Konflikty]
„Jak przystosować Europę do nowego klimatu? – komunikat Komitetu ds. Kryzysu Klimatycznego PAN. Ten dokument powstał na potrzeby Ministerstwa Klimatu i Środowiska, a teraz możecie przeczytać go i Wy! To rekomendacje, które Komitet Problemowy ds. Kryzysu Klimatycznego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk przygotował jako wkład do stanowiska Polski na nieformalną Radę Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (ENVI) Parlamentu Europejskiego.” [Nauka o klimacie]
Idee, kultura, społeczeństwo
„Najnowsza historia Niemiec opowiadana we współczesnych opracowaniach filmowych zazwyczaj kończy się na momencie upadku muru berlińskiego. Tymczasem upadek muru berlińskiego i zjednoczenie Niemiec to dopiero początek opowieści o współczesnych Niemczech. Jak wyglądają Niemcy dzisiaj? Jaką drogę przeszły Niemcy? Historia tego kraju, w tym ostatnie 35 lat może nam pomóc w zrozumieniu naszych zachodnich sąsiadów. Właśnie o tych latach opowiada najnowszy film dokumentalny OSW. ” [###]
„– Gdyby powstanie wielkopolskie wybuchło miesiąc wcześniej albo miesiąc później, zakończyłoby się niepowodzeniem – tak mówi gość tego odcinka, dr Marek Rezler, historyk wojskowości, specjalista od historii Wielkopolski. Powstanie wielkopolskie z przełomu 1918 i 1919 roku obrosło w historii wieloma mitami, m.in. tym, że to jedyne zwycięskie powstanie w dziejach Polski. W rozmowie rekonstruujemy tę historię i obieramy ją z mitów właśnie.” [###]
„Po wojnie ogromna część społeczeństwa żyła w stanie głębokiej traumy. Tymczasem jedną z najczęstszych form ucieczki od problemów i dramatycznych wspomnień był alkohol. Co znamienne — mimo powszechnych braków towarów, alkoholu nigdy nie brakowało. Powstawały nielegalne bimbrownie, a osoby zajmujące się tym procederem pozostawały często nieuchwytne dla służb. Bywało, że aparat państwowy nie tylko przymykał na to oko, ale wręcz wchodził w nieformalne układy. W alkoholowym nałogu tonęli również funkcjonariusze milicji. Władze PRL doskonale zdawały sobie sprawę ze skali problemu. Propaganda jednak skutecznie go ukrywała, a rządzący latami ignorowali niewygodne fakty. Z czasem nałóg dosięgnął nawet najważniejszej postaci powojennej Polski — Bolesława Bieruta. Więcej na ten temat w najnowszym odcinku.” [###]
Jaką rolę ma pełnić Muzeum Narodowe? Jak zmieniło się krakowskie muzeum w czasie niedawnej pandemii? Czy znalazłoby się w nim miejsce dla obrazu z nagim marszałkiem Piłsudskim, który ostatnio tak oburzył prawicę? Na te i wiele innych pytań znajdziecie odpowiedź w wywiadzie z dyrektorem Muzeum Narodowego w Krakowie jaki przeprowadziła Krytyka Polityczna. [Krytyka Polityczna]
A o co właściwie chodzi z tym obrazem z nagim Piłsudskim? Sam obraz możecie zobaczyć poniżej a wywiad z malarzem jest do przeczytania na łamach OKO.press.
„To malowanie historii pompatycznej. Piłsudskiemu kutas nie sterczy, koń go nie posuwa, nie ma krzyża w dupie. Jest to po prostu nagi, dobrze zbudowany mężczyzna z dużym przyrodzeniem; ojciec narodu, który prowadzi konia – Kasztankę, którą kochał do końca” – mówi OKO.press Karol Radziszewski, artysta, którego obraz rozgrzał prawicowe media
Karol Radziszewski, Kasztanka z Marszałkiem, 2024
