Wydanie 34, 25.06.2021
To z paskami temperatur, samobójstwami gorszymi od terrorystów i średniowieczną porno biblią
Burza łamie nawet mocne dęby, giętką trzciną tylko kołysze. Niestety wyrywa też dachy i rzuca samochodami. Kiedy jednak sprawdzicie, że żadnych trwałych szkód wam ostatnie burze nie wyrządziły to zapraszamy w podróż dookoła świata z Tygodnikiem Neuropa.
Zapraszamy również na nasze konto na Twitterze, konto na Instagramie oraz do przekazywania nam swoich uwag w formie komentarza. Linki do naszych kont na social mediach znajdziecie w zakładce o nas.
Polska
Z okazji Dnia Ojca oraz trwającego Pride Month 🌈 mamy dla was wywiad z dwoma tatami wychowującymi razem dwie córki. „(…) z okazji Dnia Ojca z Piotrem, Krystianem, Adą i Olą nie rozmawiam, by po raz kolejny mówić o tym, jak źle żyje się osobom homoseksualnym w Polsce, ale by pokazać, że rodzicielstwo LGBT nie różni się od rodziny, w której dzieci wychowuje mama i tata.” pisze Marta Ciastoch, autorka wywiadu. [Noizz]
Dr hab. Rafał Matyja profesor WSIiZ w książce „Miejski grunt” proponuje, aby spojrzeć na historię naszego państwa z perspektywy rozwoju i dziejów miast. Miast, które rozwijały się w różnych obszarach naszego państwa i które były ośrodkami modernizacji kraju. Jak, patrząc z takiej perspektywy, rozmawiać o modernizacji naszego państwa? Jak wykorzystać i pielęgnować naszą policentryczność, która ciągle jest zagrożona? O miastach i ich potencjale, o modernizacji i o ambicjach opowiada w podcaście Klubu Jagiellońskiego1 „Międzymiastowo” dr hab. Rafał Matyja.
Jest wiedzą powszechną, że w zestawieniu z innymi europejskimi nacjami wielu Polaków nie chce się szczepić oraz że program szczepień, ograniczany dotychczas przez podaż, natknął się na bariery popytu. O anatomii polskiej odmiany oporu przed szczepionkami w podcaście „Forum IBRiS” opowiada w oparciu o pogłębione badania opinii publicznej szef tej pracowni, Marcin Duma.
Europa
19 czerwca odbyło się inauguracyjne posiedzenie plenarne Konferencji w sprawie przyszłości Europy. Instytucje UE poprzez Konferencję starają się wysłuchać obywateli Uni w kwestii przyszłości, jakiej ci ostatni chcą dla Unii. Wziąć w niej udział może każdy obywatel UE. Portal Politico zamieścił relację z pierwszego posiedzenia, a więcej szczegółów na temat projektu znajdziecie na stronie Konferencji. [Politico], [Europa.eu]
We Francji odbyła się pierwsza tura wyborów regionalnych i w najbliższą niedzielę odbędzie się druga tura. Jeśli ciekawi Was, jakie znaczenie mają władze regionalne we Francji oraz przewidywania dotyczące wyborów, to możecie przesłuchać podcast Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych, jeszcze sprzed pierwszej tury. Jeśli natomiast ciekawi Was, kogo można nazwać przegranym, a kogo wygranym już teraz, to artykuł Politico jest w sam raz dla Was. [Politico]
Pod koniec XIX wieku Polacy oraz inne mniejszości etniczne Austro-Węgier osiedlali się na terenie dzisiejszej Bośni i Hercegowiny. New Eastern Europe opowiada historię ich potomków, których część przeniosła się do Polski po zakończeniu drugiej wojny światowej. Ci, którzy zostali, w większości się zasymilowali pokazując swoją różnorodność, odrębną kulturę oraz tradycję podczas świąt Wielkanocnych oraz Bożego Narodzenia. [New Eastern Europe]
Być może pamiętacie materiał na temat widokowej trasy pociągu w Norwegii sprzed 2 tygodni. Tym razem znowu o pociągach, ale na trasach o mniejszych walorach widokowych, bo nocnych. Francuski start-up, Midnight Trains, zamierza od 2024 r. ustanowić połączenia Paryża z dwunastoma miastami odległymi od niego o 800 do 1400 km. Pociągi mają być „hotelami na szynach”, które będą alternatywą dla transportu lotniczego przyczyniając się do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Podobne działania zostały podjęte przez austriackich, niemieckich i szwajcarskich przewoźników – wpisują one się w opublikowaną w grudniu ubiegłego roku strategię Komisji Europejskiej na rzecz zrównoważonej i inteligentnej mobilności. [The Guardian]
20 czerwca odbyły się przyspieszone wybory do parlamentu Armenii. Po przegranym przez stronę ormiańską konflikcie o Górski Karabach, sondaże Nikoli Pasziniana, który zdobył władzę w wyniku aksamitnej rewolucji w roku 2018, spadały. Sporym zaskoczeniem są zatem wyniki wyborów, które odbiegają mocno od przedwyborczych sondaży, z poparciem niemal 54% głosów. Największą partią opozycyjną jest ugrupowanie pod wodzą Roberta Koczriana, które wraca do sejmu po przerwie, a które związane jest z rządzącym przez większą część historii niepodległej Armenii klanem karabaskim, wywodzącym się właśnie z Górskiego Karabachu.
Jedna z książek polecanych przez nas w Kanonie Neuropejskim to „Węgry. Anatomia państwa mafijnego” Balinta Magyara. Model pojęciowy wypracowany tam w ostatnich latach przez socjologa i byłego węgierskiego polityka we współpracy z różnymi badaczami (książka „Stubborn Structures” z 2019) został uogólniony i rozszerzony na cały obszar postkomunistyczny, z uwzględnieniem Polski. Najnowsza, wyczerpująca (840 stron) synteza Magyara i Madlovicsa (reprezentanta młodego pokolenia węgierskiej politologii i socjologii) „The Anatomy of Post-Communist Regimes” jest teraz dostępna bezpłatnie do pobrania w formacie PDF. [The Anatomy of Post-Communist Regimes]
Wiktor Szejman współpracuje z Aleksandrem Łukaszenką od początku lat 90. Był szefem ochrony Łukaszenki, gdy ten dopiero ubiegał się o prezydenturę w 1994 roku. Następnie awansował w strukturach bezpieczeństwa jako jeden z najbliższych współpracowników prezydenta Białorusi. Był człowiekiem do zadań specjalnych – oskarżany jest o organizowanie porwań i morderstw Białoruskich opozycjonistów czy międzynarodowy handel bronią. Choć właśnie odszedł oficjalnie z publicznej funkcji, to spekuluje się, że najpewniej pozostanie blisko centrum białoruskiej władzy. O tym, kim jest, czym się zajmował i co nam to mówi o białoruskiej polityce, w rozmowie z Piotrem Pogożelskim opowiada dr Leszek Szerepka, były ambasador w Mińsku i autor książki „Białoruski snajper”.
Bliski i Środkowy Wschód
W Iranie odbyły się wybory prezydenckie. Bez żadnej niespodzianki wygrał je Ebrahim Raisi – jego zwycięstwo było niemal przesądzone po tym, jak Rada Strażników Konstytucji wykluczyła ze startu w wyborach jego najpoważniejszych kontrkandydatów. Raisi jest konserwatywnym politykiem, duchownym szyickim, ajatollahem, zwierzchnikiem irańskiego wymiaru sprawiedliwości, odpowiedzialnym za brutalne represje przeciwników rewolucji. Przy najniższej w historii Islamskiej Republiki frekwencji, wynoszącej 49%, otrzymał 72% ważnych głosów. Chociaż Najwyższy przywódca ogłosił fatwę, że oddawanie pustych głosów jest grzechem, to takie głosy oddało ponad 14% głosujących (więcej niż otrzymał kandydat z drugim wynikiem). Czy skoro zatem mamy konserwatywnego duchownego na prezydenckim fotelu, to polityka Iranu względem porozumienia nuklearnego oraz polityki w regionie ulegnie mocnemu zaostrzeniu? Otóż niekoniecznie. Niektórzy komentatorzy wskazują, że porozumienie osiągnięte przez konserwatywnego polityka może być w irańskich szczytach władzy przyjęte cieplej, niż działania jego poprzednika. A porozumienie jest potrzebne, aby podźwignąć z zapaści irańską gospodarkę. [Foreign Policy]
Na terenie Zachodniego Brzegu, w rejonie miasta Hebron, po zatrzymaniu przez służby podległe Autonomii Palestyńskiej zmarł Nizar Banat, lokalny działacz polityczny. Gubernator regionu w swoim oświadczeniu poinformował, że do śmierci aktywisty doszło po jego zatrzymaniu, do którego doszło na wniosek prokuratury, a jego powodem były problemy zdrowotne. Nizar, który był aktywnym krytykiem władz palestyńskich, tropił korupcję i patologie władzy. Działacze opozycyjni opisują wydarzenie jako morderstwo polityczne, wzywają władze do ustąpienia i protestują na ulicach. [The Middle East Monitor]
Jedną z najważniejszych organizacji w syryjskiej wojnie domowej jest HTS – Hajat Tahrir asz-Szam (Organizacja Wyzwolenia Lewantu). Powstała ona jako połączenie czterech fundamentalistycznych organizacji, w tym syryjskiego odłamu Al-Kaidy i dzisiaj sprawuje kontrolę nad drobnym fragmentem północnej Syrii, gdzie wprowadza brutalną formę prawa szariatu. Jej dowódcą jest Ahmed Hussein al-Shara, bardziej znany pod pseudonimem Abu Muhammad al-Dżaulani. Kim jest i jaka była jego droga do kierowania jedną z najsilniejszych organizacji terrorystycznych na świecie? Jak to się stało, że syn syryjskiego inżyniera naftowego zszedł na drogę terroryzmu? Zapraszamy na coraz lepiej poznaną historię pana al-Dżulaniego. [Middle East Eye]
Azja
Młodzi mężczyźni w Korei Południowej czują się prześladowani przez coraz głośniejszy ruch feministyczny, a 60% z nich nie uważa, aby dyskryminacja kobiet była poważną sprawą. Według Economist Intelligence Unit Korea jest najgorszym bogatym krajem dla pracujących kobiet; powszechna jest w nim dyskryminacja, molestowania oraz używanie ukrytych kamer przez przestępców seksualnych. Ten antyfeministyczny sentyment jest wykorzystywany przez nowego lidera konserwatywnej PPP, 36-letniego Lee Jun-seoka. [The Economist]
Władze w Pekinie mają doświadczenie w tłamszeniu protestów ulicznych, czego przykładem była masakra na placu Tiananmen w 1989 r. Jednak wśród pokolenia Z pojawiło się nowa forma sprzeciwu społecznego, które może być dla Komunistycznej Partii Chin twardszym orzechem do zgryzienia. Tang Ping, czyli leżąc płasko, to pasywne podejście do życia, które jasno stoi w sprzeczności z planami rządu, który chciałby wychować sobie jak najciężej pracujące i produktywne społeczeństwo. [Quartz]
Apple Daily, największa prodemokratyczna gazeta w Hong Kongu, o której pisaliśmy w zeszłym tygodniu, podjął decyzję o zamknięciu po represjach władz Pekinu. Ostatnie wydanie zostało wydane w czwartek, setki mieszkańców stanęły w kolejkach, by zakupić ostatnie wydanie dziennika. [CNN]
Po lutowym zamachu stanu w Mjanmie (Birmie) trwają represje wobec opozycji – w wyniku tłumienia protestów zginęło ponad 700 osób. Teraz zaczyna się proces Aung San Suu Kyi, liderki opozycji wobec junty wojskowej. Lista zarzutów jest długa – zawiera m.in. posiadanie walkie-talkie, czy korupcję. Ciężko spodziewać się uczciwego procesu, a wyrok, który najpewniej dostanie, może dla niej oznaczać dożywocie. O Mjanmie opowiada niezawodny dr hab. Michał Lubina z Instytutu Bliskiego i Dalekiego Wschodu UJ.
Afryka
„Koczowniczy lud Samburu w północnej Kenii musi stawić czoła rzeczywistości, w której pastwiska są coraz częściej jałowe, a ziemia sucha od palącego słońca. Samburu zmagają się ze złożonymi współzależnościami wynikającymi z degradacji gleby i zmianami klimatu.” Polecamy świetny fotoreportaż pokazujący nową rzeczywistość wynikającą z kryzysu klimatycznego. [Outriders]
Tydzień temu pisaliśmy o poniedziałkowych wyborach w Etiopii. Jeszcze nie znamy wyników, a tymczasem przedstawiamy Wam historię Birtukan Mideksy, która obecnie jest szefową organu odpowiadającego za przeprowadzenie wyborów. A jest to historia ciekawa: prawniczka, sędzia, działaczka opozycyjna dwukrotnie osadzona w więzieniu. [BBC]
Wspólnota Rozwoju Afryki Południowej zdecydowała o wysłaniu kontyngentu sił zbrojnych do pomocy w walce z ekstremistami islamskimi w Mozambiku. Choć znamy niewiele szczegółów, to wiemy, że zostaną oni wysłani do prowincji Cabo Delgado, gdzie konflikt tli się od 2017 roku. Właśnie ten konflikt doprowadził do ataku na miasto Palma, o którym pisaliśmy w wydaniu 22. [Al-Dżazira]
Zmarły w marcu tego roku na COVID-19 prezydent Tanzanii John Magfuli nie tylko zostawił swoje państwo kompletnie nieprzygotowane do walki z pandemią (uważał, że pobożność Tanzańczyków wystarczy, aby wirus nie wyrządzał im krzywdy). Kolejną z jego spuścizn jest egzekwowanie polityki przerywania edukacji przez ciężarne dziewczynki. Dzisiaj, pod naciskiem międzynarodowych instytucji i potrzeby uzyskania pomocy przez Tanzanię te prawa są łagodzone. Póki co, wykorzystuje się w tym celu szkoły specjalne, które nie oferują dobrej jakości edukacji. Czy Tanzania zdecyduje się na pełny powrót ciężarnych dziewczynek do szkół? Miejmy nadzieję. [Reuters]
Ameryka Łacińska
Ostatnio dużo pisaliśmy o Nikaragui. Tym razem pretekstem jest odwołanie ambasadorów przez Meksyk i Argentynę. Oczywiście powodem jest masowe zamykanie potencjalnych kandydatów opozycyjnych w zbliżających się wyborach prezydenckich. [BBC]
O protestach w Kolumbii pisaliśmy już kilka razy. Możecie się zastanawiać, co te protesty w zasadzie dały. Reforma podatkowa, która je zapoczątkowała, została cofnięta praktycznie od razu, lecz te nie ustały. Negocjacje między przedstawicielami protestujących i rządem też nie przyniosły efektów. Dlatego też teraz protestujący zwrócili się w stronę władz lokalnych, aby te spełniły ich postulaty. [Al-Dżazira]
Czy głosowania związkowe są ciekawe? Raczej tak, skoro o jednym z nich w amerykańskim Amazonie kiedyś pisaliśmy. Teraz jednak chodzi o głosowanie w meksykańskiej fabryce General Motors. Głosowanie, które odbyło się pierwotnie w kwietniu i zwróciło swoimi nieprawidłowościami uwagę meksykańskich władz, jak i później administracji Joe Bidena. Teraz władze Meksyku wydłużyły termin do ponownego przeprowadzenia głosowania i zapowiedziały poważne konsekwencje, jeśli zostanie on przekroczony. [Al-Dżazira]
Ameryka Północna
Być może obiły wam się o uszy narzekania, że administracja Bidena nie wyznaczyła jeszcze ambasadora w Warszawie po ustąpieniu Georgette Mosbacher w związku z końcem kadencji Donalda Trumpa. Nie jesteśmy tutaj jednak wyjątkiem. USA nie mają obecnie ambasadora w żadnym z krajów G7, ani przy Unii Europejskiej, co kontrastuje z hasłem „America Is Back” prezydentury Bidena. Nominacje ambasadorskie wymagają głosowania w Senacie, który z powodu ogromnej liczby potrzebujących jego zgody stanowisk i niewielkiej przewagi demokratów w Izbie staje się coraz wyraźniej wąskim gardłem obecnej administracji. [The Economist]
Według szacunku badaczy 30177 weteranów Wojny z Terrorem dokonało samobójstwa. To ponad 4 razy więcej niż poległych podczas pełnienia służby na misjach zagranicznych. Historycznie członkowie sił zbrojnych rzadziej popełniali samobójstwa w porównaniu do ogółu społeczeństwa; obecnie jest jednak odwrotnie i wskaźnik samobójstw u weteranów jest 1,5 razy większy. [Military Times]
Czy amerykańska szkoła może karać ucznia za wypowiedzi poza szkołą? W przypadku sprawy, którą pierwszy raz opisaliśmy w wydaniu 28. Amerykański Sąd Najwyższy zdecydował, że kara była nieuzasadniona. Sąd wstrzymał się od wydania ogólnego werdyktu, który mógłby być stosowany zbyt ogólnie jednocześnie wskazując, że dawanie szkołom nieograniczonych kompetencji do regulowania tego, co uczniowie mogą mówić poza szkołą byłoby niebezpieczne. [Politico]
Oceania
Na Nowej Kaledonii w grudniu odbędzie się trzecie referendum niepodległościowe. Francuskie terytorium zamorskie jest z tego powodu podzielone jak nigdy. Politycy niepodległościowi chcieli, żeby odbyło się ono najpóźniej, jak to tylko możliwe, czyli w październiku w 2022 r. Frakcja chcąca pozostać częścią Francji nalegała na jak najszybszy termin referendum. Więcej o Nowej Kaledonii, jej historii i skomplikowanych relacjach z kontynentalną Francją możecie usłyszeć w rozmowie Macieja Okraszewskiego z Karoliną Kanią: prowadzącą tam od lat badania terenowe etnolożką i antropolożką kultury, autorką bloga EthnoPassion. [Radio New Zealand]
Nowa Zelandia podpisała umowę na wsparcie ponad 12 milionami dolarów Agencję Rybołówstwa Forum Wysp Pacyfiku (FFA). Kwota ta zostanie przeznaczona na wsparcie zrównoważonego rozwoju rybołówstwa przybrzeżnego, dzięki któremu gospodarki wysp pacyficznych zyskują rocznie 1000 milionów dolarów. O problemie przełowienia naszych mórz i oceanów, a także ekspansji nielegalnych chińskich połowów na pacyfiku już mogliście u nas przeczytać. Rząd Nowej Zelandii na szczęście zdaje się dostrzegać wagę problemu. Czy zaangażowane środki wystarczą do ochrony bezcennych ekosystemów? Miejmy nadzieję. [Radio New Zealand]
Ekonomia i gospodarka
Menopauza jest jednym z powodów zaprzestania pracy przez kobiety. Według szacunków w Wielkiej Brytanii dotyka to nawet 900 tysięcy kobiet. Utrudnia im to awans na wyższe kierownicze stanowiska, zwiększa nierówności płacowe kobiet i mężczyzn oraz zmniejsza globalny produkt brutto o 150 miliardów dolarów. [Bloomberg]
Czy postęp technologiczny, automatyzacja oraz wolny handel mogą pozbawić ludzi dotychczasowych miejsc pracy? Bardzo prawdopodobne. Czy powinniśmy się tego obawiać i zwalczać te zmiany w gospodarce za wszelką cenę? Absolutnie nie. Zamiast tego politycy powinni zadbać o powszechny dostęp do ochrony zdrowia, modelu zatrudnienia wzorowanym na duńskim „flexicurity” oraz informowania społeczeństwa o tym, w jakich gałęziach gospodarki będą najszybciej powstawać nowe miejsca pracy. Tak uważa dobrze już wam znany Noah Smith. [Bloomberg]
Nauka i Technologia
Gromadzenie w bankach różnorodności genetycznej komórek zagrożonych wyginięciem gatunków może pomóc je uratować. I to nie tylko komórek rozrodczych – naukowcom udało się zmienić komórki pobrane z ogona myszy i zapłodnić je, co zaowocowało żywą, zdolną do reprodukcji myszą. Ta metoda, zwana gametogenezą in vitro, jest jedną z dwóch obranych przez naukowców w celu odbudowy populacji północnego białego nosorożca, którego ostatnimi przedstawicielkami są Najin i Fatu, matka oraz córka. [The Economist]
Mara Hvistendahl, korespondentka relacjonująca wybuch ptasiej grypy H7N9 w 2013 w Chinach, opisuje tamte wydarzenia i podsumowuje dotychczasową debatę publiczną na temat pochodzenia SARS-CoV-2. Celem jest pokazanie, że naukowcy są tylko ludźmi i nie wszystkie ich opinie wynikają wyłącznie z faktów i nauki, co może stanowić niebezpieczeństwo w wysoce spolaryzowanych społeczeństwach. [The Intercept]
Zmiany temperatur w Polsce na przestrzeni ostatnich 100 lat pokrywają się z trendami globalnymi. Może to i mało zaskakujące, ale dobrze jest mieć twarde dane, które potwierdzają nawet najoczywistsze tezy. W tym przypadku pisze o tym Uniwersytet Warszawski. [Uniwersytet Warszawski @ Facebook]
Paski temperatur Polska (góra), świat (dół). Źródło: ShowYourStripes Wspomagane komputerowo dowody w matematyce stają się coraz popularniejsze. Ostatnio niemiecki matematyk Peter Scholze przy użyciu tego typu narzędzi próbuje przeformułować relacje między różnymi dziedzinami matematyki. Jak wygląda praca matematyka opierającego się o komputerowe „wspomagacze dowodów”, jak na przykład oprogramowanie Lean, opowiada w obrazowy sposób artykuł z „Nature”. [Nature]
Idee, Kultura, Społeczeństwo
Trudno przecenić antycypowaną rolę demografii dla losów świata w najbliższych dekadach. Odwrócona piramida demograficzna po raz pierwszy w historii staje się właśnie rzeczywistością społeczną i to prawie jednocześnie w większości krajów rozwiniętych. O wyzwaniach dla różnych systemów politycznych, które za tym idą, ze szczególnym uwzględnieniem Rosji i Chin, z Grzegorzem Sroczyńskim rozmawia dr Michał Bogusz, analityk Ośrodka Studiów Wschodnich. [Gazeta.pl]
Nowe badanie dla „The Journal of Sex Research” sugeruje, że zdeklarowani przeciwnicy pornografii i orędownicy jej zakazania mają bardziej seksistowskie poglądy niż pozostali. Wpływ pornografii na przekonania w temacie płci jest tematem słabo zbadanym, ale wyniki, które dotychczas zgromadzono, nie wspierają, a nawet przeczą konserwatywnej narracji o tym, że ekspozycja na pornografię uczy uprzedmiatawiania kobiet. [PsyPost]
To, że w kwestii zmian klimatu będzie już tylko gorzej, wiemy wszyscy. Jednak najnowsze raport IPCC przygotowany dla ONZ pokazuje, że skala zagrożenia jest większa, niż do tej pory zakładano. Cztery elementy raportu są szczególnie warte naszej uwagi. Po pierwsze, już osiągnięte globalne ocieplenie o 1,1 °C zmienia klimat, a nawet optymistyczny cel ograniczenia ocieplenia do 1,5 °C doprowadzi do poważnych, długoterminowych i w niektórych przypadkach nieodwracalnych zmian. Po drugie, setki milionów ludzi mieszka w warunkach, które nie są przystosowane do efektów katastrofy klimatycznej. Po trzecie, w raporcie zawarto listę „tipping-points”, zdarzeń powodowanych przez globalne ocieplenie, np. topnienia wiecznej zmarzliny, które popchną kryzys klimatyczny bez możliwości powrotu. Po czwarte, zmiany klimatu wzmocnią efekt innych szkodliwych działań człowieka wobec biosfery. [France24]
Ekobójstwo – mogliście zobaczyć newsy, że niższa izba francuskiego parlamentu przyjęła prawo karzące więzieniem za to przestępstwo. I chociaż intuicyjnie możemy zgadywać, co ono znaczy, to warto poznać jego oficjalne definicje. Prawnicy zaproponowali własną propozycję, którą przedstawili Międzynarodowemu Trybunałowi Karnemu, o czym przeczytacie w artykule The Guardian. Za to w podcaście Działu Zagranicznego usłyszycie rozmowę na ten temat Macieja Okraszewskiego z dr. hab Lechem Nijakowskiem profesorem UW. [The Guardian]
„Nieprzyzwoite dekoracje na kartach Biblii? Oto jeden z najwspanialszych późnośredniowiecznych rękopisów, który zawiera dość erotyczne przedstawienia panien łaziebnych z Wacławem IV Luksemburskim. Jakie legendy związane są z tym władcą? Jaka była rola panien łaziebnych? I wreszcie: czy średniowiecze było epoką brudu?” Zapraszamy na kolejny odcinek podcastu Sztuka Powszechnie Nieznana. [Tygodnik Powszechny]
Tygodnik Neuropa jest prasówką, w której przy wyborze konkretnych artykułów kierujemy się wyłącznie ich merytoryczną jakością. W niektórych przypadkach nie możemy wszakże abstrahować od miejsca ich publikacji. Jednym z takich przypadków jest Klub Jagielloński - prawicowy think tank, którego były prezes został czynnym politykiem Zjednoczonej Prawicy. Zalecamy ostrożność przy czerpaniu innych informacji z tego źródła.